Ο Τραμπ είπε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έγινε για να πλήξει τις ΗΠΑ. Ξαναγράφει την ιστορία για να υπηρετήσει τις επιδιώξεις του: Θα ήθελε να την δει να διαλύεται.
Η πρωταρχική σκέψη για την ευρωπαϊκή ενοποίηση ήταν η διασφάλιση της ειρήνης, με την ενσωμάτωση της Γερμανίας σε ένα διακρατικό ευρωπαϊκό σχήμα ώστε, ακόμα κι αν θελήσει, να μην έχει τη δυνατότητα να προκαλέσει και τρίτο παγκόσμιο πόλεμο. Γι’ αυτό ακριβώς, η ενοποίηση άρχισε με τη συνθήκη των Παρισίων, το 1951, για τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα –τις πρώτες ύλες για την κατασκευή όπλων.
Η ενοποίηση δεν θα προχωρούσε χωρίς τη βοήθεια που έδωσαν μεταπολεμικά οι ΗΠΑ στην Ευρώπη, που ήταν η στρατηγικά πιο σημαντική περιοχή για την ανάσχεση της επιρροής της ΕΣΣΔ, μεταξύ άλλων αναλαμβάνοντας και το βάρος της άμυνάς της. Την διευκόλυναν, έτσι, να οικοδομήσει το παγκοσμίως ζηλευτό κοινωνικό κράτος και να δημιουργήσει ανεκτικές και, έως σήμερα, ανθεκτικές δημοκρατίες - το καθ’ ημάς μετεμφυλιακό κράτος ήταν από τις ελάχιστες εξαιρέσεις σ’ όλα αυτά.
Με την κατάρρευση του Τείχους, οι προτεραιότητες άρχισαν να αλλάζουν. Της «αρκούδας» εκλιπούσης, το ενδιαφέρον των ΗΠΑ κέρδιζαν οι δυτικές ακτές του Ειρηνικού. Η Ευρώπη έχανε τη χρησιμότητα της βιτρίνας, ενός ελκυστικού μοντέλου καπιταλισμού. Η ενιαία αγορά δεν κρίνεται αναγκαίο να διατηρηθεί ενιαία, ίσως μάλιστα διασπασμένη είναι ευκολότερα προσπελάσιμη από τις αμερικανικές πολυεθνικές. Το επιστέγασμα αυτής της μακράς, απ’ τα 1990, εξέλιξης -από την οποία απέστρεφε το βλέμμα η ευρωπαϊκή ελίτ- είναι η συναλλακτική πολιτική Τραμπ. Δεν θέλει την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά να συναλλάσσεται χωριστά με καθεμία (συγκριτικά πολύ μικρή και αδύναμη) χώρα της Ευρώπης.
Η επίθεση των ΗΠΑ του Τραμπ στην Ευρωπαϊκή Ένωση συνδυάζεται με την επίθεσή του και στην ευρωπαϊκή δημοκρατία. Ο αντιπρόεδρός του, Βανς, στο Μόναχο, στράφηκε ευθέως ενάντια στο κράτος δικαίου και ενάντια στο κυρίαρχο πολιτικό προσωπικό της, που κατηγόρησε ότι φιμώνει τα κόμματα που έχουν τις ίδιες αξίες με εκείνον, δηλαδή τα κόμματα της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς. Και δεν άφησε καμία αμφιβολία ότι η AfD είναι ότι το μοντέλο του κόμματος που το σύστημα Τραμπ ονειρεύεται να κάνει και το Ρεπουμπλικανικό κόμμα.
Οι ΗΠΑ του Τραμπ είναι ο μεγάλος αντίπαλος της Ευρώπης σε όλη τη γραμμή: Στα οικονομικά, στα γεωστρατηγικά, στα θέματα αξιών, στους αστερισμούς των ιδεών και στη σφαίρα της πολιτικής. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τη δημοκρατία επιτίθεται ένας ιμπεριαλισμός στην πιο κυνική εκδοχή του, με τον Τραμπ, μαζί με τα ακροδεξιά «AdF». Η Ευρωπαϊκή Ένωση είτε θα ορθωθεί απέναντί τους είτε διά της αδράνειας θα οδηγηθεί σε διάλυση.
Αν ο Τραμπ σκότωσε τη Δύση, ας μην του επιτραπεί να σκοτώσει και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η μεγάλη ενιαία αγορά των 450 εκατ. καταναλωτών είναι ένα ισχυρό όπλο της Ένωσης, όπως πολύ ισχυρά είναι και ορισμένα εργαλεία που προβλέπει το θεσμικό της πλαίσιο για την προστασία αυτής της αγοράς. Όσοι θελήσουν να την πλήξουν, μπορεί να υποχρεωθούν να πληρώσουν ένα διόλου ευκαταφρόνητο κόστος.
Είναι, επίσης, πολύ ενδιαφέρουσα η ιδέα του Αντ. Κόστα, να εξεταστεί μια νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας στην Ευρώπη σε συνεργασία με τη Ρωσία μετά την ειρήνευση στην Ουκρανία. Καθώς και η επανεξέταση των σχέσεων της Ε.Ε. με μια μεγάλη δύναμη, την Κίνα –η οποία είναι και η μόνη ανταγωνιστική της συμμορίας Μασκ στο μέτωπο της τεχνητής νοημοσύνης.
Αλλά, ο πυρήνας μιας αποτελεσματικής αντίστασης βρίσκεται στις ευρωπαϊκές κοινωνίες: Για να έχει τύχη ο ευρωπαϊκός πατριωτισμός, δεν αρκεί η ενίσχυση της ευρωπαϊκής στρατιωτικής άμυνας, χρειάζεται η ενίσχυση της συνοχής των ευρωπαϊκών κοινωνιών. Κι αυτό μπορεί να επιτευχθεί με μια μεγάλη μεταρρύθμιση κοινωνικής δικαιοσύνης. Άλλος τρόπος δεν υπάρχει.
