Από τη στιγμή της βίαιης επίθεσης που εξαπέλυσε κατά των ευρωπαϊκών δημοκρατιών ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ. Τζ. Ντ. Βανς, στο Μόναχο στις 14 Φεβρουαρίου, δεν υπάρχει πλέον καμία αμφιβολία. Η αποκήρυξη του ΝΑΤΟ, η εγκατάλειψη της Ουκρανίας υπέρ της Ρωσίας και η επιλογή του Βλαντιμίρ Πούτιν έναντι του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, συνδυάζονται με μια πολιτική επίθεση κατά του κράτους δικαίου, στο οποίο στηρίζεται η ειρήνη και η οικοδόμηση της Ευρώπης μετά τη νίκη επί του ναζισμού. Δηλώνοντας ότι «ανησυχεί» περισσότερο για την «απειλή από το εσωτερικό» της Ευρώπης παρά από τη Ρωσία ή την Κίνα, ο Βανς καθιέρωσε τις ΗΠΑ ως τον νέο αντίπαλο της Ευρώπης, όχι μόνο σε οικονομικά και γεωστρατηγικά θέματα, αλλά, πλέον, και σε πολιτικά και ιδεολογικά.
Πρέπει πρώτα να επισημάνουμε την ακραία υποκρισία αυτού του μαθήματος δημοκρατίας από το νούμερο δύο σε μια κυβέρνηση Τραμπ που έχει δώσει χάρη σε πάνω από 1.500 άτομα τα οποία καταδικάστηκαν για την εισβολή στο Καπιτώλιο στις 6 Ιανουαρίου 2021, η οποία δεν ήταν τίποτα λιγότερο από ένα πραξικόπημα κατά της αμερικανικής δημοκρατίας. Πρέπει επίσης να επισημάνουμε την ανειλικρίνεια των μαθημάτων ανεκτικότητας που δίνει ένας ηγέτης που κήρυξε πόλεμο σε όλες τις αντίπαλες δυνάμεις στη χώρα του, των μαθημάτων πλουραλισμού ενώ εξαπέλυσε κυνήγι στα μη υποτελή ΜΜΕ στις ΗΠΑ και απέκλεισε τους δημοσιογράφους του Associated Press από το Λευκό Οίκο με το πρόσχημα ότι συνεχίζουν να αναφέρονται στον «Κόλπο του Μεξικού» ενώ ο πρόεδρος τον μετονόμασε σε «Κόλπο της Αμερικής».
Πώς μπορεί κανείς να μην δει ότι η κριτική του για δήθεν ευρωπαϊκές παραβιάσεις της ελευθερίας της έκφρασης κρύβει την υπεράσπιση του επιχειρηματικού μοντέλου των μέσων κοινωνικής δικτύωσης των δισεκατομμυριούχων φίλων του, οι οποίοι, προωθώντας εντάσεις και ψεύτικες ειδήσεις, διαδίδοντας το μίσος, εμποδίζουν τις τεκμηριωμένες συζητήσεις και υπονομεύουν τη δημοκρατία; Πώς μπορεί κανείς να μην δει ότι κάτω από την αντίληψή του για την απεριόριστη «ελευθερία του λόγου» κρύβεται η προώθηση μιας ακροδεξιάς ιδεολογίας που θέλει να καταργήσει τις πολιτικές για την υπεράσπιση των κοινωνικών δικαιωμάτων, των γυναικών και όλων των θυμάτων διακρίσεων, και να τις αντικαταστήσει με το νόμο του ισχυροτέρου;
Αντιπαραθέτοντας συνεχώς τη «βούληση του λαού» ενάντια στους θεσμούς, τους πολιτικούς ηγέτες, τους νόμους και τους δικαστές που είναι επιφορτισμένοι με την επιβολή τους, και καλώντας στην άρση του «τείχους προστασίας» που κρατά την ακροδεξιά εκτός εξουσίας στη Γερμανία, ο Βανς προωθεί ανοιχτά τα εθνικιστικά, λαϊκίστικα και αυταρχικά κόμματα που βρίσκονται σε πόλεμο με το κράτος δικαίου στη Γηραιά Ήπειρο. Η περιφρόνησή του για τα μετριοπαθή κόμματα είναι μέρος της επιθυμίας του Τραμπ να διχάσει και να αποδυναμώσει μια Ευρώπη που βασίζεται στο νόμο, προκειμένου να επιβάλει, με το πρόσχημα της υπεράσπισης της ελευθερίας, το συναλλακτικό μοντέλο του, που βασίζεται στη βία.
Αντιμέτωποι με αυτές τις άνευ προηγουμένου επιθέσεις, οι Ευρωπαίοι πρέπει επειγόντως να αποτινάξουν την αμηχανία τους.
Η εμπειρία από τις τραγωδίες της Ιστορίας τους δίδαξε να εκτιμούν τις ατομικές ελευθερίες, ιδιαίτερα την ελευθερία της έκφρασης, που περιορίζεται μόνο από την ποινικοποίηση της δυσφήμισης και της υποκίνησης μίσους, βίας ή διακρίσεων. Αυτό το μοντέλο, την εγγύηση των φιλελεύθερων δημοκρατιών μας, πρέπει να το υπερασπιστούμε. Πρέπει να δούμε καθαρά την πραγματικότητα: Οι ΗΠΑ του Τραμπ δεν αποτελούν πλέον προστασία, αλλά απειλή για τη δημοκρατία στην Ευρώπη. Η ομιλία του Βανς στο Μόναχο, που συνδύασε τον εκβιασμό σε θέματα ασφαλείας με την πολιτική πίεση, έχει σημάνει ένα νέο υπαρξιακό συναγερμό για τους Ευρωπαίους.
Editorial: Trump's United States is now a threat to democracy in Europe, Le Monde.
