Η κυβέρνηση Μπάιντεν πέρασε τέσσερα χρόνια χτίζοντας ένα ενιαίο μέτωπο με την Ευρώπη για να αντιμετωπίσει την Κίνα. Ένα μήνα μετά την έναρξη της δεύτερης θητείας του προέδρου Τραμπ, αυτό το ενιαίο μέτωπο γίνεται παράπλευρη ζημιά καθώς ο νέος πρόεδρος ανατρέπει δραματικά την προσέγγιση του προηγούμενου, συνάπτει φιλία με τη Ρωσία και αποξενώνει την Ευρώπη.
Αφού πέρασε ο οδοστρωτήρας Τραμπ, η Κίνα διερευνά τώρα ευκαιρίες για να οικοδομήσει το δικό της ενιαίο μέτωπο με την Ευρώπη.
Στη Διάσκεψη Ασφάλειας του Μονάχου, ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών Βανγκ Γι, είχε μια σειρά συναντήσεις με Ευρωπαίους ηγέτες και τους απηύθυνε άμεση έκκληση στην ομιλία του: «Η Κίνα έβλεπε πάντα στην Ευρώπη έναν σημαντικό πόλο στον πολυπολικό κόσμο. Η Κίνα είναι πρόθυμη να συνεργαστεί με την ευρωπαϊκή πλευρά για να εμβαθύνει τη στρατηγική επικοινωνία και την αμοιβαία επωφελή συνεργασία», είπε.
Σε αντίθεση με την προσέγγιση του Τραμπ, να βάλει στο περιθώριο την Ουκρανία για να συζητήσει το τέλος του πολέμου απευθείας με τη Ρωσία, ο Βανγκ κέρδισε την εύνοια των Ευρωπαίων ομολόγων του υποστηρίζοντας το δικαίωμά τους για μια θέση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Στη συνάντησή του με την επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Κάγια Κάλλας, ο Βανγκ είπε ότι η Κίνα «τάσσεται υπέρ σημαντικού ρόλου της Ευρώπης στις ειρηνευτικές συνομιλίες».
«Η ένταση της τριβής ΗΠΑ-ΕΕ προσφέρει σίγουρα στο Πεκίνο μια φανταστική ευκαιρία να συμφιλιωθεί με την ΕΕ και πολλές ευρωπαϊκές χώρες που έχουν αγανακτήσει με την πολιτική της Κίνας για τη Ρωσία», δήλωσε ο Xuewu Gu, καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών και Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου της Βόννης. Φυσικά, η Ευρώπη δεν θα ξεχάσει εύκολα την υποστήριξη της Κίνας στην πολεμική προσπάθεια της Ρωσίας. Όμως, καθώς ο Τραμπ πιέζει τα ευρωπαϊκά έθνη να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες στο 5% και δείχνει ότι η υποστήριξη των ΗΠΑ προς το μπλοκ μπορεί να εξασθενήσει, οι Ευρωπαίοι ηγέτες ίσως «τσιμπήσουν».
Επιπλέον, η ΕΕ και η Κίνα μοιράζονται μια κοινή δυσκολία, η οποία μπορεί να τους φέρει κοντά. Ο Τραμπ έχει ήδη επιβάλει νέους δασμούς και στους δύο: 10% σε όλα τα κινεζικά προϊόντα και 25% στις εισαγωγές αλουμινίου και χάλυβα από όλες τις χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ευρωπαϊκών. Και περισσότεροι δασμοί βρίσκονται καθ’ οδόν. Ο Τραμπ έχει δεσμευτεί να κάνει το εμπόριο των ΗΠΑ «αμοιβαίο» σε όλο τον κόσμο. Καθώς, λοιπόν, η ΕΕ βρίσκεται ενώπιον μιας αυξανόμενης οικονομικής επιβάρυνσης από τους δασμούς και τις αυξημένες αμυντικές δαπάνες, η Κίνα μπορεί να γίνει πιο ουσιαστικό οικονομικό σωσίβιο.
«Ορισμένες μεγάλες οικονομίες εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ειδικά η Γερμανία ή κάποιες άλλες, νομίζω ότι θα προσπαθήσουν να έχουν πιο ισορροπημένες σχέσεις με Κίνα και ΗΠΑ, γιατί όταν έχετε περισσότερους δασμούς από την Ουάσιγκτον προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, η Γερμανία και ορισμένες άλλες οικονομίες, θα υποφέρουν πολύ», δήλωσε ο Cui Hongjian, καθηγητής στο Beijing Foreign Studies Academy of Regional and Global Governance.
Η ΕΕ είχε αποχωρήσει από τις συζητήσεις για μια συνολική εμπορική συμφωνία με την Κίνα στις αρχές του 2021. Ο Cui πρότεινε ότι και οι δύο πλευρές ενδέχεται να συνεργαστούν για να αναβιώσουν αυτή η συμφωνία για να αμβλύνουν τον αντίκτυπο των δασμών των ΗΠΑ.
Ορισμένα ευρωπαϊκά έθνη έχουν ήδη σηματοδοτήσει μεγαλύτερο άνοιγμα προς την Κίνα. Η Γερμανία, η οποία έχει σημαντική εμπορική και μεταποιητική σχέση με τη χώρα, δεν ήταν τόσο σκληρή στη στάση της έναντι του Πεκίνου τα τελευταία χρόνια. Για παράδειγμα, πέρσι ψήφισε κατά των δασμών της ΕΕ στις εισαγωγές κινεζικών ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Το Ηνωμένο Βασίλειο, υπό την ηγεσία των Εργατικών, έχει επίσης αυξήσει τις διπλωματικές του επαφές με την Κίνα.
Σε πρόσφατες ομιλίες, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία είχε ηγηθεί στη στροφή της πολιτικής της ΕΕ έναντι της Κίνας, υπαινίχθηκε μια πιθανή αναθέρμανση. «Θα συνεχίσουμε να περιορίζουμε τον κίνδυνο από την οικονομική μας σχέση, όπως κάναμε τα τελευταία χρόνια. Αλλά υπάρχει περιθώριο για εποικοδομητική συνεργασία με την Κίνα και εξεύρεση λύσεων προς το αμοιβαίο συμφέρον μας. Νομίζω μπορούμε να βρούμε συμφωνίες που θα ήταν δυνατόν ακόμη και να επεκτείνουν τους εμπορικούς και επενδυτικούς δεσμούς μας. Είναι λεπτή γραμμή πάνω στην οποία πρέπει να περπατήσουμε», είπε στους πρεσβευτές της ΕΕ που συγκεντρώθηκαν στις Βρυξέλλες στις αρχές Φεβρουαρίου.
Η δυναμική ΗΠΑ-Κίνας-ΕΕ είναι ακόμα πολύ ρευστή. «Πιστεύουμε ότι, υπό τις πιέσεις της δεύτερης θητείας Τραμπ, θεωρητικά υπάρχει η ευκαιρία για το Πεκίνο και τις Βρυξέλλες να επιστρέψουν στην πραγματιστική συνεργασία», δήλωσε ο Shi Yan, συνεργάτης στο Κέντρο Διεθνούς Ασφάλειας και Στρατηγικής του Πανεπιστημίου Tsinghua. «Αλλά οι ΗΠΑ είναι ένας σημαντικός παράγοντας. Δεν είμαστε σίγουροι τώρα τι είδους πιέσεις θα υπάρξουν από τις Ηνωμένες Πολιτείες προς την Ευρώπη για τη στάση της απέναντι στην Κίνα, γιατί κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ ήταν πολύ άσχημα». Παράδειγμα, στην πρώτη κυβέρνηση Τραμπ, οι ΗΠΑ πίεσαν την ΕΕ να αποκλείσει την Huawei από τα δίκτυα 5G, με σχετική επιτυχία.
Trump’s Europe Shock Creates an Opening for China, Foreign Policy.
