Θα αναγκαστεί ο Ζελένσκι να παραδεχτεί την ήττα από τον Πούτιν;
Στις πρώτες του παρατηρήσεις μετά τη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ, ο Βλαντιμίρ Πούτιν κατάλαβε ακριβώς τι ήθελε να ακούσει ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ. «Συμπεριφέρθηκε, κατά τη γνώμη μου, με πολύ σωστό τρόπο, θαρραλέα, σαν πραγματικός άντρας», είπε ο Ρώσος ηγέτης κατά τη διάρκεια ενός φόρουμ στο θέρετρο της Μαύρης Θάλασσας στο Σότσι στις 7 Νοεμβρίου. Μιλούσε για την απάντηση του Τραμπ στην απόπειρα δολοφονίας του σε συγκέντρωση στην Πενσυλβάνια στις 13 Ιουλίου. Στη συνέχεια ο Πούτιν πρόσθεσε ότι ήταν «έτοιμος να διαπραγματευτεί» για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Στο Κίεβο, εν τω μεταξύ, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, συνεχάρη τον Τραμπ για την «εντυπωσιακή εκλογική του νίκη» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, επαινώντας την «αποφασιστική ηγεσία» του και την προσέγγισή του «ειρήνη μέσω δύναμης» στις παγκόσμιες υποθέσεις.
Οι θαυμαστές του Τραμπ επικαλούνται τη «θεωρία του τρελού» του Ρίτσαρντ Νίξον για τη διεθνή πολιτική, υποστηρίζοντας ότι η απρόβλεπτη συμπεριφορά του είναι ένα σκόπιμο τέχνασμα για να κρατά τους αντιπάλους και τους συμμάχους της Αμερικής εκτός ισορροπίας. Αλλά αυτό προϋποθέτει μια στρατηγική πίσω από τα νυχτερινά tweets και τις απότομες αλλαγές πολιτικής. Ο Τραμπ βλέπει τον ευρύτερο κόσμο μέσα από το πρίσμα των εμπορικών ισοζυγίων και της σύναψης συμφωνιών, σταθμίζοντας αν η στάση του σε ένα δεδομένο ζήτημα κάνει τον ίδιο και τις ΗΠΑ να φαίνονται δυνατοί ή αδύναμοι. Εξ ου και το κύμα των παιάνων από τους μελλοντικούς συνομιλητές του, για τον ανδρισμό, τη δύναμη και την αμίμητη ηγεσία του.
Ο κίνδυνος για την Ουκρανία είναι ότι ο επερχόμενος πρόεδρος μπορεί να διακόψει την αμερικανική βοήθεια στην Ουκρανία (ο Ντόναλντ Τραμπ Τζούνιορ ανάρτησε κοροϊδευτικά στο Instagram μετά τις εκλογές ότι ο Ζελένσκι σε λίγες εβδομάδες θα χάσει το «επίδομα» του). Ο Τραμπ θαυμάζει τον Πούτιν (το 2022 αποκάλεσε την εισβολή του στην Ουκρανία «ιδιοφυή») και στην προεκλογική του πορεία υποσχέθηκε να τερματίσει τον πόλεμο εντός 24 ωρών από την ανάληψη της εξουσίας. Οι υποστηρικτές της Ουκρανίας φοβούνται ότι θα το κάνει πιέζοντας το Κίεβο, υπό την απειλή ότι θα σταματήσει τη στρατιωτική βοήθεια, να αποδεχθεί μια συμφωνία με τους όρους του Πούτιν. Οι πιο ξεκάθαρες λεπτομέρειες μέχρι στιγμής για το πώς θα μπορούσε να το προσεγγίσει προήλθαν από τον εκλεγμένο αντιπρόεδρο, Τζ. Ντ. Βανς, ο οποίος είπε τον Σεπτέμβριο ότι μια διευθέτηση θα μπορούσε να περιλαμβάνει πάγωμα της σύγκρουσης με μια «πολύ οχυρωμένη» αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη. Η Ρωσία θα διατηρήσει τα εδάφη που έχει καταλάβει στην ανατολική Ουκρανία και το Κίεβο θα εγκαταλείψει την προσπάθειά του για ένταξη στο ΝΑΤΟ.
Το πρόβλημα με αυτές τις προτάσει,ς από την οπτική γωνία του Κιέβου (πέρα από το ότι επιβραβεύουν την επιθετικότητα του Πούτιν) είναι ότι η Ουκρανία προσπάθησε να υπογράψει ειρηνευτικές συμφωνίες με τη Ρωσία στο παρελθόν, όπως οι συμφωνίες Μινσκ I και II το 2014 και το 2015 ή το μνημόνιο της Βουδαπέστης το 1994, όταν η Ουκρανία συμφώνησε να εγκαταλείψει τα πυρηνικά όπλα της σοβιετικής εποχής με αντάλλαγμα τη διαβεβαίωση ότι η Ρωσία θα σεβαστεί τα σύνορά της.
Υπάρχει εύλογη αμφιβολία ότι μια νέα συμφωνία που δεν υποστηρίζεται από σοβαρές εγγυήσεις ασφαλείας (όπως η ένταξη στη συμμαχία του ΝΑΤΟ) θα είχε ως αποτέλεσμα οτιδήποτε περισσότερο από μια στρατηγική παύση που θα επέτρεπε στη Ρωσία να ξαναχτίσει τη δύναμή της πριν συνεχίσει την επίθεσή της. «Ο Πούτιν δεν διεξάγει αυτόν τον πόλεμο για να αποκτήσει λίγο περισσότερο έδαφος», εξήγησε ο πρώην υπουργός Άμυνας της Ουκρανίας Andriy Zagorodnyuk στις 7 Νοεμβρίου. «Αυτός είναι ένας πόλεμος για την ύπαρξη της Ουκρανίας».
Υπάρχει επίσης σοβαρή αμφιβολία ότι ο Πούτιν θα ήταν διατεθειμένος να προχωρήσει σε μια τέτοια συμφωνία τη στιγμή που πιστεύει ότι κερδίζει στο πεδίο της μάχης και με την Ουάσιγκτον να δίνει την εντύπωση ότι ετοιμάζεται να εγκαταλείψει την Ουκρανία.
Ο Ζελένσκι είχε απογοητευτεί με την προσέγγιση της κυβέρνησης Μπάιντεν, με τις παραδόσεις όπλων να επιβραδύνονται και την άρνηση των περιορισμών στα πλήγματα μεγάλης εμβέλειας στο ρωσικό έδαφος.
Ο ναρκισσισμός του Τραμπ μοιάζει με έναν μπαλαντέρ. Κατά τη διάρκεια της προηγούμενης θητείας του, ο Τραμπ ήταν προσηλωμένος να κερδίσει το Νόμπελ Ειρήνης και είναι πιθανό αυτή τη φορά να επικεντρωθεί ακόμη περισσότερο σε αυτό τον στόχο. Ο Ζελένσκι γνωρίζει ότι θέλει να θεωρείται ισχυρός ηγέτης που διαπραγματεύτηκε την τελική συμφωνία και ελπίζει να τον πείσει ότι ο μόνος τρόπος για να επιτευχθεί αυτό είναι να ενισχυθεί η θέση της Ουκρανίας. Τότε ίσως μπορέσει να αποφύγει να αναγκαστεί να συνθηκολογήσει. Είναι ένα δύσκολο ερώτημα, αλλά ο Ζελένσκι γνωρίζει ότι ο Τραμπ είναι ευάλωτος στην κολακεία.
Τελικά, πολλά θα εξαρτηθούν από την ομάδα εθνικής ασφάλειας που θα συγκεντρώσει ο νέος πρόεδρος γύρω του, και την επιρροή των δισεκατομμυριούχων υποστηρικτών του (ο Έλον Μασκ συμμετείχε στο τηλεφώνημα μεταξύ Τραμπ και Ζελένσκι στις 8 Νοεμβρίου) και από το αν, στη χειρότερη περίπτωση όπου οι ΗΠΑ προδίδουν την Ουκρανία, η Ευρώπη μπορεί να πάρει τη θέση της Αμερικής.
