Οι εσωκομματικές εκλογές για την ανάδειξη ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ παρουσιάζουν ενδιαφέρον για ένα ευρύτατο σώμα πολιτών, πολλαπλάσιο της σημερινής εκλογικής επιρροής του κόμματος.
Το ΠΑΣΟΚ και η Ν.Δ. αποτέλεσαν τους δύο βασικότερους πυλώνες του πολιτικού συστήματος της μεταπολίτευσης την 50ετή περίοδο που έχει παρέλθει. Ακόμα και σήμερα, το 65% των πολιτών δηλώνουν ότι έχουν ψηφίσει το ΠΑΣΟΚ ενώ ο ιστορικός ηγέτης του, Α. Παπανδρέου, προηγείται έστω και με μια ισχνή μονάδα στην αξιολόγηση της μεγαλύτερης μεταπολιτευτικής προσωπικότητας του Κωνσταντίνου Καραμανλή.
Γι’ αυτό και η σημασία της σημερινής εκλογής είναι μεγάλη.
Οι πολίτες του ευρύτερου δημοκρατικού χώρου από τις παρυφές της φιλελεύθερης δεξιάς, το κέντρο, έως την ευρωπαϊκή αριστερά, καλούνται να απαντήσουν σε ένα ερώτημα.
-Μπορούν οι εκλογές αυτές να αποτελέσουν την αφετηρία για την ανάκτηση πολιτικής ηγεμονίας στις σημερινές συνθήκες ευκαιριών και απειλών του σύγχρονου κόσμου;
Ή:
-Η σημερινή πολιτική γεωγραφία του ενός κόμματος και ενός μικρού, πλην τιμίου και καθαρού, ΠΑΣΟΚ διανθισμένη με βραχύβιους σχηματισμούς στην ακροδεξιά και την αριστερά συνιστά το νέο πολιτικό status quo;
Όσοι προσχωρούν στην ανάγκη της επαναφοράς στην πολιτική κανονικότητα, θα πρέπει να το δηλώσουν με την ψήφο τους.
Οι Γάλλοι συνηθισμένοι εδώ και 70 χρόνια στην εκλογή ενός προσώπου στην ηγεσία της χώρας χρησιμοποιούν την έκφραση της χρήσιμης ψήφου “le vote utile”. Σε αντίθεση με τις Δημοκρατίες που χαρακτηρίζονται από τις συλλογικότητες των κομμάτων, η Γαλλική Δημοκρατία επιλέγει πρόσωπο, και με αυτή την έννοια ο όρος χρήσιμη ψήφος ταιριάζει στην περίπτωσή μας
Χρήσιμη ψήφος είναι αυτή που θα εκλέξει το πρόσωπο που πληροί τα κριτήρια που θα του επιτρέψουν να προσελκύσει την πολιτική και κοινωνική πλειοψηφία των πολιτών. Και για να χρησιμοποιήσω και μια άλλη αρχή του γαλλικού συστήματος «οι χώρες κυβερνώνται στο κέντρο» (Les pays se gouvernent au centre). Ο ορισμός της πολυσυλλεκτικότητας επί το ελληνικότερο.
Το ΠΑΣΟΚ από την ερχόμενη Δευτέρα καλείται να εκλέξει την κατάλληλη ηγεσία, να εκφράσει αυτήν την πολυσυλλεκτικότητα που οδηγεί σε πλειοψηφίες εξουσίας και όχι ιδεολογικά τιμάρια φύσει μειοψηφικά. Μια ηγεσία ικανή να αφουγκραστεί τα μηνύματα των καιρών και να συνθέσει με νηφαλιότητα και ρεαλισμό, αξιοποιώντας το όλον ΠΑΣΟΚ με τις κοινωνικές και ιστορικές του καταβολές. Στην πορεία αυτή, κρίσιμη είναι η προσέγγιση της «μεταφερομένης πολιτείας» (swift state) των κεντρώων ψηφοφόρων που σήμερα βρίσκονται στην μια πλευρά του πλοίου με κίνδυνο απώλειας της πολιτικής σταθερότητας.
Η επάνοδος του ΠΑΣΟΚ ως εναλλακτική προοπτική ενισχύει τη συστημική Δημοκρατία και αποδυναμώνει τις φυγόκεντρες αντισυστημικές λαϊκιστικές συσπειρώσεις που εμφανίστηκαν στην Ελλάδα με την κρίση και ενισχύονται διαρκώς από την έλλειψη εναλλακτικής πρότασης. Η πρόσφατη ευρωπαϊκή εμπειρία, ακόμα και αυτή της Γαλλίας, αποδεικνύει ότι όπου οι ιστορικές παρατάξεις της Δημοκρατίας υποχωρούν, δίνουν χώρο στο αυγό του φιδιού.
(*) Ο Τάσος Χωμενίδης είναι Δρ. Πολιτικός Μηχανικός
