Μετά από σχεδόν ένα έτους πολέμου στη Μέση Ανατολή, οι μεγάλες δυνάμεις έχουν αποδειχθεί ανίκανες να σταματήσουν ή ακόμη και να επηρεάσουν σημαντικά τις μάχες, μια αποτυχία που αντανακλά έναν ταραχώδη κόσμο αποκεντρωμένης εξουσίας ο οποίος φαίνεται πιθανό να παραμείνει έτσι.
Επί πολλά χρόνια, οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν η μόνη χώρα που μπορούσε να ασκήσει εποικοδομητική πίεση τόσο στο Ισραήλ όσο και στα αραβικά κράτη. Δημιούργησε τις Συμφωνίες του Καμπ Ντέιβιντ του 1978 που έφεραν την ειρήνη μεταξύ Ισραήλ και Αιγύπτου, και την ειρήνη Ισραήλ-Ιορδανίας του 1994. Μόλις πριν από τρεις δεκαετίες, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Γιτσάκ Ραμπίν και ο Γιασέρ Αραφάτ, ο πρόεδρος της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, έδωσαν τα χέρια στον κήπο του Λευκού Οίκου στο όνομα της ειρήνης. Η εύθραυστη ελπίδα αυτής της χειραψίας διαβρώνεται σταθερά.
Ο κόσμος, και οι μεγαλύτεροι εχθροί του Ισραήλ, έχουν αλλάξει από τότε. Είναι οριακή η ικανότητα της Αμερικής να επηρεάσει το Ιράν, τον αδυσώπητο εχθρό της για δεκαετίες και τους πληρεξούσιους του Ιράν όπως η Χεζμπολάχ. Χαρακτηρισμένες από τη Ουάσιγκτον ως τρομοκρατικές οργανώσεις, η Χαμάς και η Χεζμπολάχ βρίσκονται ουσιαστικά πέρα από τις δυνατότητες της αμερικανικής διπλωματίας.
Άλλες δυνάμεις παρέμειναν ουσιαστικά θεατές καθώς η αιματοχυσία επεκτείνεται. Η Κίνα, σημαντικός εισαγωγέας ιρανικού πετρελαίου και μεγάλος υποστηρικτής οποιουδήποτε στοιχείου που θα μπορούσε να αποδυναμώσει την (υπό την ηγεσία των ΗΠΑ) παγκόσμια τάξη πραγμάτων που αναδύθηκε από τα ερείπια το 1945, δεν ενδιαφέρεται ιδιαίτερα να φορέσει τον μανδύα του ειρηνοποιού.
Η Ρωσία έχει επίσης ελάχιστη διάθεση να φανεί χρήσιμη, ειδικά την παραμονή των εκλογών της 5ης Νοεμβρίου στις Ηνωμένες Πολιτείες. Βασισμένη στο Ιράν για αμυντική τεχνολογία και drones στον δυσεπίλυτο πόλεμό της στην Ουκρανία, δεν είναι λιγότερο ενθουσιασμένη από την Κίνα για τα όποια σημάδια αμερικανικής παρακμής ή οποιαδήποτε ευκαιρία να καθηλώσει την Αμερική σε ένα τέλμα στη Μέση Ανατολή.
Με βάση την προηγούμενη συμπεριφορά του, η πιθανή επιστροφή του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο πιθανώς θεωρείται στη Μόσχα ως η επιστροφή ενός ηγέτη που θα αποδεικνυόταν ευνοϊκός προς τον Πρόεδρο Βλαντιμίρ Β. Πούτιν.
Μεταξύ των περιφερειακών δυνάμεων, καμία δεν είναι αρκετά ισχυρή ή αρκετά αφοσιωμένη στον παλαιστινιακό σκοπό για να αντιμετωπίσει στρατιωτικά το Ισραήλ. Τελικά, το Ιράν είναι επιφυλακτικό γιατί γνωρίζει ότι το κόστος ενός ολοκληρωτικού πολέμου θα μπορούσε να είναι το τέλος της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Η Αίγυπτος φοβάται μια τεράστια εισροή Παλαιστινίων προσφύγων και η Σαουδική Αραβία επιδιώκει ένα παλαιστινιακό κράτος, αλλά δεν θα έβαζε τις ζωές των Σαουδαράβων σε κίνδυνο για αυτόν τον σκοπό.
Όσον αφορά το Κατάρ, χρηματοδότησε τη Χαμάς με εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια ετησίως, τα οποία εν μέρει πήγαν στην κατασκευή ενός δαιδαλώδους δικτύου από σήραγγες, όπου κρατούνταν ισραηλινοί όμηροι. Δρούσε με τη συνενοχή του πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ο οποίος είδε στη Χαμάς έναν αποτελεσματικό τρόπο για να υπονομεύσει την Παλαιστινιακή Αρχή στη Δυτική Όχθη και έτσι να υπονομεύσει κάθε πιθανότητα ειρήνης.
Χωρίς οποιασδήποτε συνεκτική και συντονισμένη διεθνή απάντηση, ο κ. Νετανιάχου και ο Γιαχία Σινουάρ, ο ηγέτης της Χαμάς και εγκέφαλος της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου, δεν αντιμετωπίζουν συνέπειες στην επιδίωξη μιας καταστροφικής πορείας, της οποίας η τελική κατάληξη είναι ασαφής, αλλά σίγουρα θα συνεπάγεται περισσότερους θανάτους.
Ο κ. Νετανιάχου έχει αποφύγει τη σοβαρή αμερικανική προσπάθεια για εξομάλυνση σχέσεων με τη Σαουδική Αραβία, ίσως τη σημαντικότερη χώρα στον αραβικό και ισλαμικό κόσμο, επειδή το τίμημα της θα ήταν κάποια σοβαρή δέσμευση για την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους, το οποίο προσπαθεί να αποτρέψει με όλες του τις πολιτικές δυνάμεις.
Κάθε διπλωματική προσπάθεια περιπλέκεται από το συμφέρον του κ. Νετανιάχου να παρατείνει τον πόλεμο για να αποτρέψει μια επίσημη επίπληξη για τις αποτυχίες του στρατού και των μυστικών υπηρεσιών, που οδήγησαν στην επίθεση της 7ης Οκτωβρίου. Το ίδιο ισχύει και για την προσπάθειά του να αποφύγει να αντιμετωπίσει τις κατηγορίες που του ασκήθηκαν για απάτη και διαφθορά. Παίζει το παιχνίδι της αναμονής, το οποίο περιλαμβάνει πλέον να προσφέρει ελάχιστα ή καθόλου μέχρι τις 5 Νοεμβρίου, όταν μπορεί να εκλεγεί ο κ. Τραμπ, τον οποίο θεωρεί ισχυρό σύμμαχο.
Οι ισραηλινές οικογένειες που στέλνουν τα παιδιά τους στον πόλεμο δεν ξέρουν πόσο αφοσιωμένος είναι ο αρχηγός τους να επιστρέψει αυτούς τους νεαρούς στρατιώτες στο σπίτι τους με ασφάλεια, εκμεταλλευόμενος κάθε ρεαλιστική ευκαιρία για ειρήνη. Αυτό, λένε πολλοί Ισραηλινοί, διαβρώνει την ψυχή του έθνους.
Όσο για τον κ. Σινουάρ, οι Ισραηλινοί όμηροι που κρατά του προσφέρουν μόχλευση. Η προφανής αδιαφορία του για τις τεράστιες απώλειες των Παλαιστινίων στη Γάζα του δίνει σημαντική επιρροή στην παγκόσμια κοινή γνώμη, η οποία σταδιακά στράφηκε εναντίον του Ισραήλ, όσο σκοτώνονται όλο περισσότερα παιδιά Παλαιστινίων.
Εν ολίγοις, ο κ. Σινουάρ έχει ελάχιστους λόγους να αλλάξει πορεία. Και, σε αυτό που ο Στίβεν Χάιντς, ο πρόεδρος της φιλανθρωπικής οργάνωσης Rockefeller Brothers Fund, ονόμασε «η εποχή των αναταράξεων», ο κόσμος δεν πρόκειται να αλλάξει αυτή την πορεία για λογαριασμό του.
«Οι θεσμοί που καθοδηγούν τις διεθνείς σχέσεις και την επίλυση παγκόσμιων προβλημάτων από τα μέσα του 20ου αιώνα σαφώς δεν είναι πλέον ικανοί να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα της νέας χιλιετίας», έγραψε ο κ. Χάιντς σε πρόσφατο δοκίμιό του. «Είναι ανεπαρκείς, αναποτελεσματικοί, αναχρονιστικοί και, σε ορισμένες περιπτώσεις, απλά ξεπερασμένοι».
Είναι και αυτό ένα από τα μαθήματα της χρονιάς, από τότε που χτύπησε η Χαμάς.
