Η «Ελένη» είναι προάγγελος εποχών με ανελέητες καταιγίδες.
Από ψηλά, τα στροβιλιζόμενα σύννεφα του τυφώνα «Ελένη» φαίνεται να έχουν πιάσει ένα κομμάτι από τις Ηνωμένες Πολιτείες και να το έχουν καταπιεί ολόκληρο. Η «Ελένη», η οποία έφτασε στη στεριά την Πέμπτη το βράδυ ως καταιγίδα κατηγορίας 4, έχει προκαλέσει καταρρακτώδεις βροχές στις νοτιοανατολικές πολιτείες από τη Φλόριντα μέχρι τη Βόρεια Καρολίνα. Παρόλο που εξασθένησε σε τροπική καταιγίδα χθες το πρωί, οι δρόμοι έχουν μετατραπεί σε ποτάμια, φράγματα κινδυνεύουν να καταρρεύσουν και προβλέπονται ακόμη περισσότερες πλημμύρες. Τουλάχιστον 50 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Η περιοχή Big Bend της Φλόριντα, όπου η «Ελένη» έφτασε στην ξηρά, δεν είχε αντιμετωπίσει ποτέ στην καταγεγραμμένη ιστορία έναν τόσο ισχυρό τυφώνα.
Η «Ελένη» έφτασε κατά τη διάρκεια μιας εποχής τυφώνων στον Ατλαντικό που οι μετεωρολόγοι είχαν προβλέψει ότι θα ήταν άνευ προηγουμένου, επειδή οι θερμοκρασίες ρεκόρ των ωκεανών προσφέρουν επιπλέον «καύσιμα» για τις καταιγίδες. Από τότε που ο τυφώνας Μπέριλ σάρωσε την ακτή του Κόλπου του Μεξικού, τον Ιούλιο, η σεζόν ήταν μέχρι στιγμής πιο ήσυχη απ’ ότι αναμενόταν, αλλά εξακολουθεί να είναι ασυνήθιστα έντονη για τους Αμερικανούς που ζουν σε περιοχές τυφώνων. Κατά μέσο όρο ένας ή δύο τυφώνες χτυπούν τις Ηνωμένες Πολιτείες κάθε χρόνο. Η «Ελένη» είναι ο τέταρτος που φτάνει φέτος στις ακτές του Κόλπου του Μεξικού. Αυτό έχει συμβεί μόνο ελάχιστες φορές από τα μέσα του 1800, με ρεκόρ τους έξι σε μία μόνο σεζόν, στις ηπειρωτικές ΗΠΑ. Αυτή η σεζόν δεν έχει τελειώσει ακόμα, οπότε η κατάρριψη αυτού του ρεκόρ δεν είναι έξω από τη σφαίρα των δυνατοτήτων.
«Ίσως πρόκειται μόνο για κακή τύχη», είπε ο Μπράιαν Μακ Νόλντι, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Μαϊάμι, για τον αριθμό των τυφώνων που μέχρι στιγμής έφτασαν στη στεριά αυτή τη σεζόν. Η «Ελένη» και οι περισσότερες άλλες καταιγίδες αυτή τη σεζόν έχουν εμφανιστεί στο δυτικό τμήμα της λεκάνης του Ατλαντικού, το οποίο ήταν πάντα πιο ευνοϊκό για την ανάπτυξη τυφώνων και αυξάνει την πιθανότητα να φτάσουν στην ξηρά, είπε ο Μακ Νόλντι. Η κλιματική αλλαγή δεν ευθύνεται για το πού ή αν φτάνει ένας τυφώνας. Αλλά η δύναμη της «Ελένης» είναι ένα διαφορετικό είδος κακής τύχης, μια ποικιλία που εμείς οι άνθρωποι προκαλέσαμε ακούσια. Πολλοί από τους τυφώνες που φτάνουν στην ξηρά αυτές τις μέρες είναι πιο έντονοι, λόγω των ωκεανών που θερμαίνονται από την κλιματική αλλαγή. Πριν από δεκαετίες, η «Ελένη» μπορεί να είχε γίνει μια μεσαίου μεγέθους καταιγίδα, καταστροφική, αλλά όχι θηρίο. Αυτός ο τυφώνας είναι ένα σημάδι των αδυσώπητων εποχών τυφώνων που έρχονται στην Αμερική.
Εδώ και μήνες, τα νερά στον Κόλπο του Μεξικού ήταν ασυνήθιστα ζεστά, αρκετούς βαθμούς πάνω από τη μέση θερμοκρασία της περασμένης δεκαετίας. «Απλώς δεν είναι εντός ή ακόμη και κοντά στο εύρος της φυσικής μεταβλητότητας να έχουμε στον Κόλπο θερμοκρασίες νερού τόσο πάνω από το κανονικό, σε τόσο μεγάλη έκταση και σε τόσο μεγάλο βάθος», δήλωσε ο Ράιαν Τράτσελατ, μετεωρολόγος στη Φλόριντα, διευθυντής της συμβουλευτικής εταιρείας WeatherTiger. «Όταν υπάρχουν τα άλλα συστατικά που χρειάζονται για να σχηματιστεί ένας τυφώνας, τα αποτελέσματα είναι εκρηκτικά». Στην περίπτωση της «Ελένης», αυτά τα άλλα συστατικά περιλάμβαναν την κατάσταση των ανέμων που επιβραδύνουν τον τυφώνα (περιορισμένοι) και την υγρασία που ενισχύει τον τυφώνα στον αέρα (άφθονη), είπε ο Φιλ Κλότσμπαχ, μετεωρολόγος στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Κολοράντο. Το τεράστιο μέγεθός της οφειλόταν επίσης σε ένα τυχαίο περιστατικό, ένα σύστημα χαμηλής πίεσης που περιστρεφόταν πάνω από την Καραϊβική και την Κεντρική Αμερική λίγες μέρες πριν η «Ελένη» φτάσει στην ακτή του Κόλπου. Τέτοιες δίνες είναι αρκετά συνηθισμένες αυτήν την εποχή του χρόνου, είπε ο Κλότσμπαχ.
Αυτοί και άλλοι παράγοντες μπορούν να δημιουργήσουν ή να διαλύσουν έναν τυφώνα. Εάν η ατμόσφαιρα είναι πολύ ξηρή ή εάν οι διατμητικοί άνεμοι (με μεγάλες αλλαγές ταχύτητας και κατεύθυνσης σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα) είναι πολύ έντονοι, οι καταιγίδες μπορεί να μην φτάσουν ποτέ στην Κατηγορία 1. Το πρόβλημα είναι ότι, όταν οι ατμοσφαιρικές συνθήκες επιτρέπουν να σχηματιστεί μια καταιγίδα, η υπερθέρμανση και η αυξημένη υγρασία τις μετατρέπει σε μεγάλες απειλές. «Ακόμα και πριν από 100 χρόνια, ο Κόλπος θα ήταν ήδη αρκετά ζεστός ώστε να εμφανιστεί ένας τυφώνας τόσο ισχυρός όσο η Ελένη», είπε ο Κλότσμπαχ. Αλλά σε αυτόν τον αιώνα, οι πιθανότητες για αυτό το συγκεκριμένο αποτέλεσμα είναι απλώς μεγαλύτερες. Τα νερά του Κόλπου μπορεί σε μερικά χρόνια να είναι πιο δροσερά από το μέσο όρο και ίσως αυτό θα συμβεί το επόμενο έτος, το οποίο προβλέπεται να είναι συνολικά λιγότερο θερμό. «Αλλά οι πιθανότητες να συμβεί αυτό μειώνονται με τη συνεχιζόμενη κλιματική αλλαγή», είπε ο Κλότσμπαχ.
Η υπερθέρμανση του πλανήτη δεν υπαγορεύει αν υπάρχουν καταιγίδες όπως η Μπέριλ και η Ελένη, αλλά καθώς η Γη συνεχίζει να θερμαίνεται, όλο και περισσότερες από τις καταστροφές που φτάνουν στις ακτές μας θα έχουν το δακτυλικό μας αποτύπωμα. «Ελπίζει κανείς ότι τις πραγματικά επικίνδυνες χρονιές ίσως θα σταθούμε τυχεροί, ίσως δεν θα έχουμε μεγάλα χτυπήματα από τυφώνες», είπε ο Μάικλ Λόουρι, ειδικός σε θέματα τυφώνων στο Μαϊάμι. Μέχρι στιγμής, εκτυλίσσεται η αντίθετη κατάσταση. Και έχουμε ακόμα δύο μήνες μπροστά μας.
Όταν μίλησα με τον Τράτσελατ στην αρχή της σεζόν, καθώς ο τυφώνας Μπέριλ ενισχύθηκε στην Καραϊβική, επικαλέστηκε τη σημασία της τύχης στην αποφυγή ενός εφιαλτικού τυφώνα, προειδοποιώντας ότι «ίσως να μην είμαστε τόσο τυχεροί την επόμενη φορά». Αυτή την εβδομάδα, η προσωπική τύχη του Τράτσελατ συνεχίστηκε: Ακόμη και όταν περιοχές της Φλόριντα γνώρισαν ιστορικά πρωτοφανείς πλημμύρες (από τις βροχές και την πλημμυρίδα του Κόλπου, την πιο θανατηφόρα πτυχή των τυφώνων, που αναμένεται να επιδεινωθεί καθώς ανεβαίνουν τα επίπεδα της θάλασσας) το Ταλαχάσι, όπου εδρεύει ο Τράτσελατ, φαίνεται να έχει γλιτώσει. Όσο περισσότερες καταιγίδες του Ατλαντικού φτάσουν στην ξηρά ως τυφώνες, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες κάθε αμερικανική κωμόπολη ή πόλη να αντιμετωπίσει καταστροφές που προκαλούνται από τον συνδυασμό φυσικής κακοτυχίας και ανθρωπογενούς μάστιγας. Στον υπερθερμασμένο κόσμο μας φαίνεται ότι οι περιοχές των τυφώνων δεν θα έχουν μεγάλη τύχη.
