ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ

ΑΡΘΡΑ
ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΚΑΛΛΙΤΣΗ

Ρευστοποίηση: Το κομματικό σύστημα σε κρίση

Οι προβολείς δικαιολογημένα έχουν πέσει στο ΣΥΡΙΖΑ καθώς η κρίση που επί χρόνια ωρίμαζε σε αυτόν εκδηλώθηκε πέρυσι βίαια και, πλέον, με διαδοχικά ξεσπάσματα επιταχύνεται και οδηγείται στην κορύφωσή της. Αλλά αν ανοίξουμε λίγο την εικόνα θα φανεί ότι η κρίση δεν αφορά μόνο τον ΣΥΡΙΖΑ –αυτός μάλλον είναι ο πιο αδύνατος κρίκος. Αφορά και συνολικά το κομματικό σύστημα, καθώς καταρρέει η εμπιστοσύνη προς τους βασικούς πυλώνες του.

Αυτή είναι η σημαντική εξέλιξη που ανιχνεύεται σε πολλές αναλύσεις και αναμένεται ότι θα την πιστοποιήσουν οι πρώτες δημοσκοπήσεις της νέας περιόδου, τις επόμενες ημέρες, με την είσοδο του Σεπτέμβρη. Η τάση δεν είναι καινούργια. Αλλά το 2024, πενήντα χρόνια από τη Μεταπολίτευση, ενδέχεται να είναι το έτος του σημείου καμπής, του tipping point πέραν του οποίου το κομματικό σύστημα υφίσταται μεγάλες αλλαγές κομματικών σχηματισμών και συσχετισμών.

Όσον αφορά την κυβέρνηση και τη ΝΔ, η χρονιά ξεκίνησε με τον κ. Κανένα να ξαναπαίρνει –μετά από μια 5ετία- κεφάλι με 39% ως καταλληλότερος για πρωθυπουργός, με το 66% να πιστεύει ότι η χώρα βαδίζει σε λάθος κατεύθυνση και να αξιολογεί αρνητικά την κυβέρνηση, το 61% να αξιολογεί αρνητικά τον πρωθυπουργό, και πάνω από 7 στους 10 να πιστεύουν ότι η κυβέρνηση είχε αποτύχει στη διαχείριση θεμάτων όπως η ακρίβεια, η εγκληματικότητα, η αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών, η Υγεία, η Παιδεία και η γάγγραινα της διαφθοράς. Τα ποσοστά ήταν τραγικά, τέτοια που διεθνώς συναντάς συνήθως σε περιπτώσεις κυβερνήσεων που είναι σε αποδρομή –και ξαφνιάζουν σε μια κυβέρνηση που είχε κερδίσει τις εκλογές με 41% πριν λίγους μήνες.   

Από τότε, ενώ δεν ξεχώρισε κάτι να αλλάζει στο καλύτερο, πολλά επιδεινώθηκαν. Μεταξύ αυτών: Η πρωτοφανής αναδιανομή πλούτου σε βάρος της μισθωτής εργασίας και των λαϊκών στρωμάτων. Η αίσθηση γενικευμένης διαφθοράς. Η πελατειακή διαχείριση αρκετών δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης. Και η διάχυτη αίσθηση ότι σε αυτόν τον τόπο καθένας ζει από τύχη και στην πρώτη «στραβή» είναι μόνος του: Το κράτος, παρά τα πολλά χρήσιμα apps που μειώνουν την ταλαιπωρία του πολίτη, παραμένει μη φιλικό στην ανάπτυξη και στον πολίτη, και, όπως συχνά αποδεικνύεται, δεν μπορεί να τον προστατεύσει -ούτε από πυρκαγιές, ούτε από «Τέμπη», ούτε από τον κόσμο της νύχτας, ούτε καν από δολοφονικά σάπια λούνα παρκ.

Το δημοσκοπικό ποσοστό της ΝΔ στις επικείμενες δημοσκοπήσεις προεξοφλείται ότι θα είναι αισθητά κάτω από το 28% των περασμένων ευρωεκλογών. Και το ένα φέρνει το άλλο.

Επί 5 χρόνια, η κυβέρνηση δεν αξιοποίησε το ελεύθερο πεδίο που απολάμβανε για να ανταποκριθεί στις μεγάλες προσδοκίες που την συνόδευσαν, να οικοδομήσει ευρείες συναινέσεις και να προχωρήσει σε ώριμες μεταρρυθμίσεις προς το καλύτερο. Εν πολλοίς αρκέστηκε να απολαμβάνει μια κυριαρχία που δεν οφειλόταν στη δική της δύναμη αλλά στην αδυναμία των πολιτικών αντιπάλων της, και την συντηρούσε κυρίως με επικλήσεις στο αγαθό της σταθερότητας –με το φόβο. Όταν φουντώνουν οι υποψίες ότι οι επικλήσεις μάλλον είναι προσχηματικές, για να επιβάλλονται άδικες/αδιέξοδες πολιτικές, τα πράγματα πλησιάζουν στο σημείο από το οποίο δεν υπάρχει επιστροφή: Η αρχιτεκτονική αυτής της κυριαρχίας μεταβάλλεται, τα φαινόμενα ρευστοποίησης πυκνώνουν και, ελλείψει ισχυρής δημοκρατικής αντιπολίτευσης, ο πόλος της ακροδεξιάς και του παράλογου ενισχύεται.

Εκεί που ο κατακερματισμός επιταχύνεται ραγδαία, είναι στην αξιωματική αντιπολίτευση. Ο ΣΥΡΙΖΑ αυτή την ώρα είναι τρία εχθρικά μεταξύ τους κόμματα σε συσκευασία ενός, κατ’ ουσία γκρεμίζεται, αναλυτές της κοινής γνώμης προεξοφλούν ότι αυτό θα αποτυπωθεί και δημοσκοπικά, με την υποχώρησή του στην τρίτη θέση, κάτω από το ΠΑΣΟΚ.

Ο Στ. Κασσελάκης βρήκε ένα ΣΥΡΙΖΑ τοξικά φορτισμένο από τη σύμπραξη με τους ΑΝΕΛ και την συστηματική κομματική επιβράβευση ενός δεισιδαίμονα φανατικού, του Π. Πολάκη, και εισέβαλε με στόχο να τον χρησιμοποιήσει ως κόμμα-κέλυφος για τις δικές του επιδιώξεις. Το κατάφερε. Κέρδισε το κόμμα, κέρδισε το συνέδριο, με διάφορους τρόπους συστράτευσε στο πλευρό του στελέχη της προηγούμενης ηγετικής ομάδας και τώρα ετοιμάζεται να αλλάξει το κόμμα- κέλυφος σε κόμμα-ιδιοκτησία του, με επόμενο βήμα τη συνεδρίαση της ΚΕ στις 7-8 Σεπτεμβρίου. Εκτιμά ότι ελέγχει την πλειοψηφία της Κεντρικής Επιτροπής και ίσως έχει δίκιο –λίγοι είναι οι αισιόδοξοι της άλλης πλευράς που υπολογίζουν ότι οριακά, μαζί με τους λίγα μέλη της ΚΕ που έχουν μείνει πιστά στον Πολάκη, μπορεί να καταφέρουν να συγκεντρώσουν το 50%+1.

Μπορεί η συνεδρίαση της ΚΕ στις 7-8 Σεπτεμβρίου να λύσει το πρόβλημα;

Δύο είναι τα πιθανότερα ενδεχόμενα: (α) Είτε ο Στ. Κασσελάκης θα «θυσιάσει» την Αθηνά Λινού για να εξευμενίσει τον Π. Πολάκη, ο τελευταίος δεν θα κάνει πρόταση μομφής, και η ΚΕ θα εγκρίνει με μεγάλη πλειοψηφία ό,τι εισηγηθεί ο Στ. Κασσελάκης. Είτε (β) ο Π. Πολάκης θα καταθέσει πρόταση μομφής κατά Στ. Κασσελάκη, την οποία θα υπερψηφίσουν και οι «87». Στη δεύτερη περίπτωση, αν η πρόταση μομφής εγκριθεί, τον Οκτωβρίου θα γίνει κανονικό αντί για καταστατικό συνέδριο, για να λάβει αποφάσεις για τις περαιτέρω διαδικασίες. Μένει να φανεί ποιοι θα είναι οι συσχετισμοί στο συνέδριο. Αν η συγκυρία βοηθήσει την εκλογή αντιπροσώπων –οπαδών του Στ. Κασσελάκη, το συνέδριο γίνεται, και ο εγκλωβισμός σε έναν εμφύλιο πόλεμο οδηγεί στην επόμενη διάσπαση. Αν, πάλι, με κάποιο τρόπο αποφασιστούν εκλογές για ανάδειξη προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ από τα μέλη και τους φίλους του κόμματος; Θα είναι ένα πρώτο βήμα για το ξεκαθάρισμα λογαριασμών στον επόμενο τόνο. Η ρευστοποίηση θα συνεχιστεί. Και το ερώτημα θα επανέρχεται: Μπορεί κάτι νέο να κτιστεί με παλιά υλικά;

Εάν θέλετε κάθε πρωί το ενημερωτικό δελτίο του KReport στο email σας και πρόσβαση σε όλο το περιεχόμενό μας, κάντε μια δοκιμαστική συνδρομή!