ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ

ΘΕΜΑ

Γιατί γαργαλιόμαστε;

Υπάρχουν δύο είδη γαργαλητού. Η κνησμός είναι ένα μαλακό, απαλό είδος γαργαλητού, όπως όταν ένα έντομο σέρνεται πάνω στο δέρμα σας ή όταν κάποιος σας χαϊδεύει με ένα φτερό. Αλλά εδώ μιλάμε για το άλλο είδος. Λέγεται γαργάλημα,  γίνεται στα μπράτσα, τις πατούσες ή τις μασχάλες και σε κάνει να γελάς δυνατά και να προσπαθείς να το αποφύγεις.

Σταματήστε και σκεφτείτε για ένα λεπτό κάτι πολύ περίεργο. Όταν σας γαργαλούν, γελάτε, μερικές φορές πολύ. Αυτό είναι σημάδι ευτυχίας και χαράς, σωστά; Αλλ’ επίσης προσπαθείτε να ξεφύγετε από αυτόν που σας γαργαλά. Μπορεί να τον απωθήσετε ή να τον παρακαλέσετε να σταματήσει, ακόμη κι όταν ξεσπάτε σε τρανταχτά γέλια. Τελικά, τί συμβαίνει; Είναι διασκεδαστικό ή όχι;

Σίγουρα, γελάμε όταν μας γαργαλάνε, αλλά αυτό το είδος γέλιου είναι πολύ διαφορετικό από εκείνο που προκαλεί το άκουσμα ενός αστείου ή η θέαση μιας κωμικής εικόνας, εξηγεί η Alicia Walf, νευροεπιστήμονας στο Rensselaer Polytechnic Institute. Αυτές οι εμπειρίες επεξεργάζονται στον μετωπιαίο λοβό, όπου γίνεται η επεξεργασία της μνήμης και της αφηρημένης σκέψης, ενώ η επεξεργασία της αίσθησης του γαργαλητού γίνεται στο μεταιχμιακό σύστημα, εκείνο το τμήμα του εγκεφάλου που εμπλέκεται στα συναισθήματα. Τα συναισθήματα μπορεί να είναι αρνητικά είτε θετικά, πάντως είναι πολύ βασικά. Και το μεταιχμιακό σύστημα είναι το αρχαιότερο τμήμα του εγκεφάλου, η έδρα της αντίδρασης «μάχη ή φυγή».

Γιατί γαργαλιόμαστε;

Παρόλο που οι επιστήμονες γνωρίζουν τι συμβαίνει στον εγκέφαλο όταν μας γαργαλάνε, εξακολουθεί να είναι μυστήριο η πηγή αυτής της αντίδρασης. Μια από τις διαδεδομένες θεωρίες είναι ότι το γαργάλημα είναι μια μορφή κοινωνικής επαφής. Η Walf επισημαίνει ότι, γενικά, δεν μας αρέσει να μας γαργαλούν άγνωστοι.

Το γαργάλημα μπορεί επίσης να παίζει αναπτυξιακό ρόλο. Τα μωρά και τα παιδιά γαργαλιούνται πιο εύκολα από τους ενήλικες. Όταν γεννιούνται τα μωρά, τα αισθητήρια συστήματά τους πρέπει να εκπαιδευτούν, λέει η Walf. Με το γαργάλημά τους μπορεί να βοηθάμε στην εκπαίδευση του νευρικού τους συστήματος ώστε να διακρίνει μεταξύ εκείνων των αισθήσεων που είναι ασφαλείς και εκείνων που μπορεί να προκαλέσουν ζημιά.

Αυτό θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί γαργαλιόμαστε στην περιοχή κοντά στα πιο ευάλωτα όργανά μας. «Είναι καλό να εκπαιδεύσουμε αυτή την περιοχή του σώματος να γνωρίζει ότι 'Εντάξει, αυτό το άγγιγμα είναι καλό'», λέει, “αλλά όταν πάμε στο επόμενο επίπεδο, αυτό δεν είναι καλό”. Έτσι, η ανταπόκρισή μας στο γαργάλημα μπορεί να είναι ένας φιλικός τρόπος να διερευνήσουμε τα όριά μας: Γαργαλήστε με λίγο και διασκεδάζουμε, αλλά μην το παρατραβάτε. Αν είμαι μωρό, μπορεί να αρχίσω να κλαίω. Αν είμαι ενήλικας, μπορεί να σε χαστουκίσω.

Ο Robert Provine, ένας ψυχολόγος που μελέτησε το γέλιο, υποστήριξε ότι το γέλιο που έρχεται ως απάντηση στο γαργάλημα μπορεί να είναι ένα είδος προ-λεκτικής επικοινωνίας μεταξύ των μωρών και των γονιών τους. Το γαργάλημα μπορεί επίσης να βοηθήσει ένα βρέφος να μάθει σταδιακά να διακρίνει τον εαυτό του από τον άλλο, εμένα από τη μαμά.

Δεν μπορούμε να γαργαλάμε τον εαυτό μας. Αντιδρούμε όταν μας γαργαλάνε οι άλλοι, αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι δεν μπορούν να γαργαλίσουν τον εαυτό τους. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι από το αυτογαργάλημα λείπει το στοιχείο της έκπληξης (δοκιμάστε να ζητήσετε από κάποιον να σας γαργαλήσει και δείτε πώς λειτουργεί αυτό).

Εάν θέλετε κάθε πρωί το ενημερωτικό δελτίο του KReport στο email σας και πρόσβαση σε όλο το περιεχόμενό μας, κάντε μια δοκιμαστική συνδρομή!