Η εισβολή της Ουκρανίας στην επαρχία Κουρσκ της Ρωσίας, ενώ ήταν σε πλήρη συμφωνία με το δικαίωμά της για αυτοάμυνα, αιφνιδίασε τόσο τη Ρωσία όσο και τη Δύση. Η επιδρομή ήταν υπόδειγμα επιχειρησιακής ασφάλειας.
Η ουκρανική ηγεσία φαίνεται να έχει μάθει ένα βασικό μάθημα από την αποτυχημένη αντεπίθεση του περασμένου έτους: καλύτερα να ενεργεί γρήγορα χωρίς μεγάλη δημοσιότητα, στερώντας από τους Ρώσους τη δυνατότητα προετοιμασίας. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι Ουκρανοί στρατιώτες ενημερώθηκαν για την επίθεση λίγο πριν από την εισβολή. Ο πρόεδρος Ζελένσκι επιβεβαίωσε την παρουσία ουκρανικών στρατευμάτων στο Κουρσκ μόνο μια εβδομάδα μετά την έναρξη της επιχείρησης.
Ενώ η επιχείρηση στο Κουρσκ βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη, και με το τελικό της αποτέλεσμα ακόμη ασαφές, έχει ήδη αλλάξει υπέρ της Ουκρανίας, ορισμένες δυτικές αντιλήψεις για τον πόλεμο. Η Ουκρανία έχει και πάλι πρωτοβουλία στο πεδίο της μάχης και έχει ήδη επιτύχει τέσσερις στόχους.
Επαναφέρει την προσοχή στον πόλεμο
Πρώτον, η τολμηρή και ασύμμετρη κίνηση της Ουκρανίας έχει θέσει σε αναμονή τις συζητήσεις για αδιέξοδο και πιθανές διαπραγματεύσεις που περιλαμβάνουν παραχωρήσεις στη Ρωσία. Υπάρχει ελάχιστη προθυμία για κάτι τέτοιο εντός της Ουκρανίας και ακόμη λιγότερη εμπιστοσύνη ότι η Ρωσία δεν θα χρησιμοποιούσε μια ενδεχόμενη κατάπαυση του πυρός για να επανεξοπλιστεί, να ανασυνταχθεί και να επιτεθεί ξανά. Αντίθετα, η εστίαση είναι και πάλι στο πεδίο της μάχης και φαίνεται ότι η Ουκρανία μπορεί να βελτιώσει τη μελλοντική της διαπραγματευτική θέση. Η επιχείρηση Κουρσκ, η οποία φαίνεται ότι δεν συντονίστηκε με τους εταίρους της Ουκρανίας, υπογραμμίζει επίσης τις ικανότητες της, σε αντιπαράθεση με την εικόνα που προωθεί η Ρωσία, ότι η σύγκρουση είναι ένας πόλεμος «δι’ αντιπροσώπου» με τη Δύση.
Δεύτερον, η επιδρομή στο Κουρσκ ενισχύει το ηθικό των Ουκρανών και των υποστηρικτών τους, ορισμένοι από τους οποίους, βλέπουν την επιδρομή ως πιθανό σημείο καμπής στον πόλεμο. Αποκατέστησε την πεποίθηση ότι η Ουκρανία μπορεί να κερδίσει, καθώς και την εμπιστοσύνη στην πολιτική και στρατιωτική ηγεσία του Κιέβου, που είχε υπονομευθεί από την έλλειψη πρόσφατων επιτυχιών στο πεδίο της μάχης και την απόλυση του επικεφαλής του ουκρανικού στρατού, Βαλέρι Ζαλούζνι, από τον Ζελένσκι.
Επιπτώσεις στη Ρωσία
Τρίτον, η Ουκρανία έφερε τον πόλεμο στο έδαφος της Ρωσίας και αποκάλυψε τις αδυναμίες του ρωσικού στρατού. Υπάρχει ελπίδα, έστω και πενιχρή, ότι θα κάνει τους Ρώσους (που τώρα πρέπει να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους όπως έκαναν οι Ουκρανοί) να κατανοήσουν το κόστος του πολέμου και να αμφισβητήσουν τη νομιμότητα του Πούτιν. Αν και αυτό είναι απίθανο να επηρεάσει σημαντικό αριθμό Ρώσων, οι κάτοικοι του Κουρσκ είπαν πως συνειδητοποίησαν ότι ο πόλεμος έφτασε σε αυτούς. Ακόμη και στη ρωσική κρατική τηλεόραση, φέρονται να εμφανίζονται «σημάδια απαισιοδοξίας» από ορισμένους σχολιαστές σχετικά με την επίθεση.
Ο τέταρτος στόχος της Ουκρανίας ήταν απλώς να προκαλέσει σημαντική ζημιά στις ρωσικές πολεμικές δυνατότητες. Ρωσικά στρατεύματα στην περιοχή του Κουρσκ, έχουν πέσει σε ενέδρα και ο στρατιωτικός εξοπλισμός τους καταστράφηκε. Η Ουκρανία έχει αιχμαλωτίσει εκατοντάδες Ρώσους στρατιώτες, οι οποίοι ίσως ανταλλαγούν με Ουκρανούς στρατιώτες, συμπεριλαμβανομένων των υπολοίπων υπερασπιστών της Μαριούπολης που κρατούνται στη Ρωσία για περισσότερο από δύο χρόνια.
Ένα ριψοκίνδυνο στοίχημα
Ωστόσο, χρειάζεται προσοχή. Η Ρωσία φέρεται να μεταφέρει στην περιοχή του Κουρσκ στρατεύματα από άλλες περιοχές, συμπεριλαμβανομένων των κατεχόμενων εδαφών της Ουκρανίας, με αποτέλεσμα να υπάρχει ανησυχία για πόσο καιρό μπορούν να αντέξουν οι Ουκρανοί και το επίπεδο των απωλειών που μπορεί να υποστούν.
Πηγή στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις, που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία της, είπε ότι υπέστησαν απώλειες από την πρώτη φάση της εισβολής: «Οι Ρώσοι μας περίμεναν, ο τακτικός στρατός, οι συνοριοφύλακες, η ομάδα Αχμάτ (δυνάμεις πιστές στον Ραμζάν Καντίροφ, της Τσετσενίας κυβερνήτης), ειδικές δυνάμεις. Για να φτάσουν εκεί, οι στρατιώτες μας έπρεπε να κάνουν ενδελεχή αποναρκοθέτηση και να ξεπεράσουν ισχυρές εχθρικές άμυνες. Τα παιδιά μας κάνουν τεράστιες προσπάθειες: υπάρχουν τραυματίες, νεκροί, ενέδρες, μάχες κατά μέτωπο».
Αυτός ο απολογισμός είναι πιθανό να αυξηθεί περαιτέρω. Οι Ουκρανοί μπορεί να χρειαστεί να αποσυρθούν από τα ρωσικά εδάφη που κατέχουν αυτή τη στιγμή. Η επίθεση του Κουρσκ παραμένει ένα στοίχημα, με δυνητικά επικίνδυνη έκβαση.
Η απόφαση της Ουκρανίας να διακινδυνεύσει αυτή την επιχείρηση προκλήθηκε εν μέρει από τον δισταγμό της Δύσης να παράσχει επαρκή υποστήριξη: αν το Κίεβο είχε άλλες, λιγότερο επικίνδυνες, εναλλακτικές λύσεις για να προκαλέσει μεγάλες απώλειες στη Ρωσία, μπορεί να τις είχε επιλέξει.
Ο φόβος της Δύσης για κλιμάκωση από τη Ρωσία, την έχει καταστήσει προσεκτική όσον αφορά την υποστήριξη οποιασδήποτε εισβολής σε ρωσικό έδαφος, ωστόσο οι Ουκρανοί βλέπουν αυτόν τον πόλεμο ως αγώνα επιβίωσης και θα κάνουν τα απαραίτητα βήματα για να κερδίσουν. Πολλοί υποστηρίζουν ότι αν η Ουκρανία είχε εφοδιαστεί με τα όπλα που ζήτησε στην αρχή της εισβολής, αντί σταδιακά, ο πόλεμος θα είχε ήδη τελειώσει.
Οι Ουκρανοί ελπίζουν ότι η επιχείρηση Κουρσκ, και η εμφανής αποτυχία της Ρωσίας να αντιδράσει, θα εκτονώσει αυτούς τους φόβους της Δύσης για κλιμάκωση. Έχει ανανεώσει τις εκκλήσεις να επιτραπεί στην Ουκρανία να χρησιμοποιήσει δυτικά όπλα για πυραυλικές επιθέσεις σε στρατιωτικούς στόχους βαθύτερα, μέσα στη Ρωσία (τανκς του Ηνωμένου Βασιλείου χρησιμοποιήθηκαν στην επίθεση στο Κουρσκ). Αυτό θα μείωνε σε κρίσιμο βαθμό την ικανότητα της Μόσχας να επιτεθεί στην Ουκρανία. Η Δύση πρέπει τώρα να αντιδράσει ανάλογα και να λύσει τα χέρια του Κιέβου, επιτρέποντάς του να αμυνθεί πλήρως, ακόμη και στο ρωσικό έδαφος.
