ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ

Μανιφέστο κατά του επίκαιρου … και μια αλληγορία, του Λευτέρη Κουσούλη, Εκδόσεις ΑΡΜΟΣ (2η έκδοση), Αθήνα 2024, σελίδες 34

Στο – πάντα με αποφθεγματική γραφή – σύντομο αυτό βιβλίο του Λευτέρη Κουσούλη συναντά κανείς μια διαδοχή κειμένων. Που, αν τα προσλάβει κανείς σε πρώτη ανάγνωση, έχουν μια λογική εναντίωσης στη δημοσιογραφία· καλά, εντάξει, υπερβάλλουμε!, στη δημοσιογραφική ανάγνωση του κόσμου. Δηλαδή στο γεγονός ότι «κάθε περιγραφή και απόδοση του κόσμου με τη λογική και τον ορίζοντα του 24ωρου είναι εξ αντικειμένου ψευδής».

Για τον Λευτέρη Κ., η δημοσιογραφική προσέγγιση στα πράγματα, «με την ένταση και την ταχύτητα των μέσων επικοινωνίας της εποχής» φέρνει τον ορίζοντα των εξελίξεων (και συνεπώς την αποτίμηση των εξελίξεων, ακόμη περισσότερο την προβολή τους στο μέλλον) στο απολύτως βραχυπρόθεσμο: «Μας λέει ότι ο κόσμος γεννιέται και πεθαίνει μέσα στο 24ωρο». Μια πρώτη παρατήρηση, εδώ, θα ήταν ότι η ένταση δεν είναι εγγενής στο δημοσιογραφικό λόγο, είναι ένα φαινόμενο πολύ πιο πολύπλοκο και βαρύ σε συνέπειες – όμως η αλήθεια είναι πως ο δημοσιογραφικός λόγος το υπηρέτησε αυτό, ιδίως τώρα τελευταία. Όμως επίσης αλήθεια είναι ότι εκείνο που αποκαλεί «επικαιρισμό» έχει στρεβλωτική λειτουργία· τόσο κατά την συζήτηση των πραγμάτων, όσο και στις εσωτερικές λειτουργίες εκείνου που θεωρούμε δημόσια ζωή.

Αντίστοιχα, δε, το εφήμερο αναδεικνύει «το τίποτε»: Το δελτίο ειδήσεων (ιδίως της τηλεόρασης, θα προσθέταμε, όπου η εικόνα είναι κυρίως εκείνη που οδηγεί) θρυμματίζει την συνοχή, αντιμάχεται την μακρά διάρκεια, αναδεικνύει το εύκολο και το γραφικό, την εντύπωση. Αποστρατεύει από την αναζήτηση του νοήματος, αναζήτηση η οποία έχει ως προαπαιτούμενο ακριβώς την αποδοχή της μακράς διάρκειας. Εκεί κάπου κρύβεται άλλωστε ο μεγάλος σκοπός – προς τον οποίο όμως ο Λευτέρης Κ. έχει χτίσει (και διατυπώσει) άμυνες, με τη δυσπιστία στις εσχατολογικές προβλέψεις/αναγωγές.

Εκεί όμως φωλιάζει και μια – λυτρωτική: Αυτό αποδεικνύεται εκ των υστέρων! –αυτοπαγίδευση:  Το υπερφίαλο, το αίτημα κυριαρχίας της εξουσίας/των εξουσιών επί των πραγμάτων.

Το αίτημα αυτό, αρνούμενο «το συγκεκριμένο, των συγκεκριμένων ανθρώπων και της ζωής τους […] των ορίων του πραγματικού κόσμου» καταλήγει (χωρίς να το αντιλαμβάνεται, βεβαίως…) στο γελοίο. Γι αυτό, άλλωστε, κάναμε λόγο για λυτρωτική εν τέλει αυτοπαγίδευση!

Αυτή η διαδρομή εναντίωσης στο επίκαιρο «που κυριαρχεί και επιβάλλει τον νόμο του» αλλά και στη διεκδίκηση, μέσα στο χρόνο, του «μεγάλου σκοπού» με ό,τι αυτός συνεπάγεται ως επιβολή, είναι μια από τις προκλήσεις που κατά καιρούς ορθώνει ο Λευτέρης Κουσούλης στους αναγνώστες του.

Το εξώφυλλο του βιβλίου αυτού, ένα γυάλινο μπουκάλι που σκάει/θρυμματίζεται αποδιώχνοντας τον φελλό του – σε κατακόκκινο φόντο, αυτά – αλλά και ένα φόντο σαν σύννεφο στο αλληγορικό κείμενο που κλείνει το βιβλίου περιγράφοντας πώς ο «νικητής βασιλέας» οργανώνει την τελευταία αναμέτρηση, τον τελευταίο πόλεμο «με σκοπό την ήττα του», είναι στοιχεία που βάζουν τον αναγνώστη να σκηνοθετήσει την ίδια την αναζήτηση του συγγραφέα.

Εάν θέλετε κάθε πρωί το ενημερωτικό δελτίο του KReport στο email σας και πρόσβαση σε όλο το περιεχόμενό μας, κάντε μια δοκιμαστική συνδρομή!