ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ

ΘΕΜΑ

Αυξάνεται ραγδαία ο κίνδυνος γενικευμένου πολέμου στη Μέση Ανατολή

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου μόλις έβαλε ένα τεράστιο στοίχημα. Μέσα σε λίγες ώρες, οι ισραηλινές δυνάμεις εξαπέλυσαν αεροπορική επιδρομή στη Βηρυτό με στόχο έναν ανώτερο διοικητή της Χεζμπολάχ και έχουν κατηγορηθεί από τη Χαμάς και το Ιράν ότι δολοφόνησαν τον πολιτικό ηγέτη της παλαιστινιακής ομάδας σε επίθεση στην Τεχεράνη.

Ο Νετανιάχου αναμφίβολα στοιχηματίζει ότι τα χτυπήματα θα στείλουν ένα αποτρεπτικό μήνυμα στους εχθρούς της χώρας του, ενώ θα συσπειρώσει τους Ισραηλινούς μετά από μήνες πολιτικής αναταραχής. Αλλά είναι ένα στοίχημα που κινδυνεύει να πυροδοτήσει τον ολοκληρωτικό πόλεμο στη Μέση Ανατολή που φοβόταν η περιοχή μετά την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου και την επακόλουθη επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα.

Η δολοφονία του Χανιγιέ, λίγο αφότου μαζί με ξένους αξιωματούχους παρευρέθηκαν στην ορκωμοσία του νέου προέδρου του Ιράν, ανέβασε το διακύβευμα σε ένα νέο επίπεδο. Η επίθεση της Τεχεράνης επιφέρει ένα τσουχτερό, ταπεινωτικό πλήγμα όχι μόνο στη Χαμάς, αλλά και στην Ισλαμική Δημοκρατία σε μια εξαιρετικά ευαίσθητη στιγμή.

Το Ιράν ήταν σαφές ότι δεν επιθυμεί μια άμεση σύγκρουση με το Ισραήλ ή τις ΗΠΑ. Ο πρωταρχικός του στόχος είναι η επιβίωση της ισλαμικής δημοκρατίας, που σημαίνει να κρατά τη σύγκρουση μακρυά του και να βασίζεται στους μαχητές που υποστηρίζει για να επιτίθενται. Ωστόσο, η απόφασή του να εξαπολύσει την πρώτη άμεση επίθεση στο Ισραήλ από ιρανικό έδαφος τον Απρίλιο έδειξε ότι είναι επίσης πρόθυμο να αυξήσει τα διακυβεύματα εάν αισθάνεται ότι προκαλείται ή δέχεται πίεση.

Τα μυριάδες χτυπήματα του Ισραήλ από τις 7 Οκτωβρίου δεν έχουν κάνει πολλά για να αποτρέψουν τους εχθρούς του. Εδώ και μήνες ανταλλάσσει χτυπήματα με τη Χεζμπολάχ με αυξανόμενη σφοδρότητα, αν και αυτά έχουν περιοριστεί σε μεγάλο βαθμό στη συνοριακή περιοχή Ισραήλ-Λιβάνου. Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς πώς η δολοφονία του Σουκρ δεν θα προκαλέσει μια πιο βίαιη απάντηση, βυθίζοντας τους αντιπάλους βαθύτερα στον επικίνδυνο κύκλο κλιμάκωσής τους.

Υπήρχε από καιρό ο φόβος ότι ένας λάθος υπολογισμός ή μια πρόκληση θα πυροδοτούσε την επόμενη φάση της σύγκρουσης. Από τις 7 Οκτωβρίου το Ισραήλ δέχθηκε πυρά από ομάδες που υποστηρίζονται από το Ιράν σε πολλαπλά μέτωπα και εξαπέλυσε πλήγματα στο Ιράν, τη Συρία, τον Λίβανο και την Υεμένη. Το κρίσιμο ερώτημα είναι τώρα εάν οι όλο και πιο θολές κόκκινες γραμμές έχουν ξεπεραστεί ή πρόκειται να ξεπεραστούν.

Το Ισραήλ δεν έχει κρύψει την αποφασιστικότητά του να απωθήσει τους μαχητές της Χεζμπολάχ από τη συνοριακή περιοχή, είτε μέσω διπλωματίας που υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ είτε μέσω στρατιωτικών μέσων. Πράγματι, η Ουάσιγκτον έπρεπε να πείσει την ακροδεξιά κυβέρνηση του Νετανιάχου να μην εξαπολύσει ένα προληπτικό χτύπημα κατά της λιβανέζικης μαχητικής ομάδας στις πρώτες ημέρες του πολέμου στη Γάζα.

Είναι επίσης δίκαιο να υποθέσουμε ότι τόσο το Ισραήλ όσο και η Χεζμπολάχ προετοιμάζονται για πλήρη πόλεμο από το 2006, όταν συγκρούστηκαν επί 34 ημέρες. Τότε, η Χεζμπολάχ κατάφερε σοβαρά πλήγματα στο Ισραήλ και οι Ισραηλινοί αξιωματούχοι έχουν ξεκαθαρίσει ότι αυτή τη φορά θα χτυπήσουν πολύ πιο σκληρά και σε μεγαλύτερη έκταση, όχι απλώς στοχεύοντας τα προπύργιά της.

Αυτό θα ήταν καταστροφικό για τον Λίβανο, ένα έθνος βυθισμένο στην οικονομική και πολιτική δυσφορία και σε κίνδυνο ολοκληρωτικής κατάρρευσης σε περίπτωση ισραηλινής εισβολής. Αλλά οι συνέπειες για το Ισραήλ θα ήταν επίσης υψηλές. Η Χεζμπολάχ, που θεωρείται ευρέως ως ο πιο βαριά οπλισμένος μη κρατικός παράγοντας στον κόσμο, είναι πολύ πιο τρομερός εχθρός από τη Χαμάς.

Ιρανοί αξιωματούχοι έχουν πει ότι η Τεχεράνη θα υποστηρίξει τη Χεζμπολάχ με όλα τα μέσα που διαθέτει εάν ξεσπάσει ένας πλήρης πόλεμος. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει απευθείας χτυπήματα και την κινητοποίηση των μαχητών του άξονα της αντίστασης, από τους αντάρτες Χούτι στην Υεμένη έως τις σιιτικές πολιτοφυλακές στο Ιράκ και τη Συρία. Αυτό θα σήμαινε εντατικοποίηση των επιθέσεων στο Ισραήλ με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη και τον κίνδυνο να μη μπορέσει να ανταποκριθεί η αεράμυνα του.

Οι ΗΠΑ, οι οποίες έχουν αναλάβει δέσμευση για την άμυνα του Ισραήλ, θα κινδύνευαν επίσης να παρασυρθούν βαθύτερα στη σύγκρουση, με τις δυνάμεις τους στο Ιράκ και τη Συρία να γίνονται πιθανοί στόχοι. Η διεθνής ναυτιλία, που ήδη δέχεται επίθεση από τους Χούτι στην Ερυθρά Θάλασσα, θα μπορούσε να αντιμετωπίσει μεγαλύτερες απειλές. Τα αραβικά κράτη ανησυχούν για τις πιθανές δευτερογενείς επιπτώσεις.

Είναι το εφιαλτικό σενάριο για το οποίο έχουν προειδοποιήσει οι περιφερειακές δυνάμεις κατά τη διάρκεια του πολέμου του Ισραήλ στη Γάζα. Ωστόσο, μέχρι στιγμής οι προσπάθειες των ΗΠΑ για τον τερματισμό αυτού του πολέμου έχουν αποτύχει και έχουν δεχθεί σοβαρό πλήγμα από τον θάνατο του Χανιγιέ, του κύριου συνομιλητή της Χαμάς με τους διαμεσολαβητές. Αντίθετα, οι ΗΠΑ και η ευρύτερη περιοχή παλεύουν με την καθημερινή διαχείριση μιας κρίσης που γίνεται διαρκώς πιο περίπλοκη και θανατηφόρα.

 The risk of all-out Middle East war is rising sharply, Financial Times

 

 

Εάν θέλετε κάθε πρωί το ενημερωτικό δελτίο του KReport στο email σας και πρόσβαση σε όλο το περιεχόμενό μας, κάντε μια δοκιμαστική συνδρομή!