Ποιο είναι το βασικό συμπέρασμα που έβγαλε η κυβέρνηση από τα εκλογικά αποτελέσματα; Ότι πρέπει να σκύψει πάνω στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πολίτες –αυτό λένε, με μια φωνή με μια ψυχή, όσοι μέχρι πριν λίγα 24ωρα διαβεβαίωναν από τα τηλεπαράθυρα ότι η κυβέρνηση δεν κάνει τίποτε άλλο από αυτό ακριβώς: Να εργάζεται νυχθημερόν και με επιτυχία για να λύνει τα προβλήματα του λαού.
Αν, στα αλήθεια, αυτό είναι το συμπέρασμά της, πρέπει να ανησυχούμε. Γιατί υποδηλώνει ότι δεν μπορεί/θέλει να κατανοήσει πως το πρόβλημα δεν είναι μόνο ή κύρια πόσο χρόνο και πόσο αποδοτικά περνά στα γραφεία της: Είναι η ίδια η ουσία πολλών πολιτικών της. Εφόσον αυτό δεν το κατανοεί, δεν θα αλλάξει οτιδήποτε σημαντικό.
Γιατί, παράδειγμα, είναι προφανές ότι δεν θα αντιμετωπιστεί αλλά θα οξυνθεί περαιτέρω η στεγαστική κρίση αν συνεχίσει να τροφοδοτεί με δισ. ευρώ δάνεια τη ζήτηση κατοικιών, επιτείνοντας τη φούσκα των τιμών (προς αγαλλίαση των κερδοσκόπων) αντί να ενισχύσει την προσφορά κατοικιών, παρεμβαίνοντας στις κλειστές κατοικίες (όπως πχ οι Γερμανοί) και, κυρίως, με προγράμματα κοινωνικής κατοικίας –ό,τι δηλαδή κάνουν Ιταλοί, Ισπανοί, Πορτογάλοι, Γάλλοι, Ολλανδοί, πρακτικά όλοι οι Ευρωπαίοι πλην των καθ’ ημάς γραφικών νεοφιλελεύθερων, εδώ.
Είναι προφανές, επίσης, ότι δεν θα αντιμετωπιστεί, αλλά θα αναπαράγεται και θα οξύνεται το πρόβλημα της ακρίβειας, αν η κυβέρνηση δεν αλλάξει στάση και δεν γίνει φιλική στον υγιή ανταγωνισμό. Δεν υπάρχει αμφιβολία, πχ, ότι θα ακριβαίνουν τα ακτοπλοϊκά εισιτήρια εφόσον ενισχύει τη μονοπώληση γραμμών και λιμανιών, τα τρόφιμα όσο περιθάλπει πρακτικές καρτέλ, και δεν θα φθηνύνουν οι τραπεζικές προμήθειες αν στις τέσσερις προστεθεί άλλη μία τράπεζα –αφού την κάνει ιδιωτική, με λεφτά των φορολογουμένων, εδώ.
Δεν θα ανακοπεί η δραματική πρωτογενής αναδιανομή εισοδήματος από τη μισθωτή εργασία στα κέρδη (στη χώρα με τους μισθούς στο 27% του ΑΕΠ, το δεύτερο μικρότερο ποσοστό στους 27 της ΕΕ, και τα κέρδη στο 52,2% του ΑΕΠ, τρίτο υψηλότερο στους 27) αν δεν ενισχυθεί ο θεσμός των συλλογικών διαπραγματεύσεων, δεν προβλεφθεί να έχει κόστος η αυθαίρετη άρνηση τους, αν δεν επεκταθεί η ισχύς των κλαδικών συμβάσεων – όσα δηλαδή δεν κάνει το υπουργείο Εργασίας, εδώ.
Συχνά συγχέεται το πρωτογενές με το πραγματικό πλεόνασμα και συσκοτίζεται η αλήθεια ότι έχουμε δημοσιονομικό έλλειμμα. Αλλά και το πρωτογενές πλεόνασμα προκύπτει από τη μόνιμη υποχρηματοδότηση του ΕΣΥ και του κοινωνικού κράτους, την εξοντωτική τριτοκοσμική έμμεση φορολογία, την αφόρητη επιβάρυνση της μισθωτής εργασίας και τη χαμηλότερη φορολογία κερδών σε όλο τον ΟΟΣΑ. Έτσι, κι αυτό το πλεόνασμα δεν είναι διατηρήσιμο –πολλώ μάλλον αν έχουμε χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, εδώ.
Επ’ αυτού: Επιχαίρουμε για τους μεγαλύτερους ρυθμούς οικονομικής μεγέθυνσης από το μέσο όρο της Ευρωζώνης. Ανθρώπινο, αλλά ας προσγειωθούμε: (α) Ξεκινάμε από πολύ χαμηλή βάση, (β) η καθ’ ημάς οικονομική μεγέθυνση γίνεται με τα ευρωπαϊκά 36 δισ. ευρώ, το λεφτόδεντρο που λέγεται Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) και (γ) στηρίζεται στην κατανάλωση –όχι στις επενδύσεις και τις εξαγωγές. Κι αν δεν έχουμε βρει κάποιον μαγικό τρόπο να αυξάνουμε τον πλούτο καταναλώνοντας, τότε κι αυτή η μεγέθυνση δεν είναι διατηρήσιμη.
Λοιπόν, προς τα πού πάμε; Αν έτσι συνεχίσουμε να βαδίζουμε, αν οι αλλαγές στην πολιτική της κυβέρνησης κινηθούν στην ίδια κατεύθυνση είτε, έστω, με διορθωτικές κινήσεις τόσο βαθιές όσο ήταν οι πολυδιαφημισμένες αλλαγές στη σύνθεσή της, ο τόπος θα συνεχίσει να πηγαίνει προς τα εκεί που η μεγάλη πλειονότητα των ερωτώμενων σε όλες τις δημοσκοπήσεις πιστεύουν ότι πηγαίνει: Στο χειρότερο –με ό,τι αυτό σημαίνει οικονομικά και πολιτικά. Όλοι οι παροικούντες το γνωρίζουν και το συνομολογούν στις μεταξύ τους συζητήσεις.
