Είναι Κυριακή 7 Ιουλίου, στις οκτώ το βράδυ. Τα εκλογικά τμήματα μόλις έκλεισαν και οι πρώτες εκτιμήσεις για το αποτέλεσμα μεταδίδονται από τα τηλεοπτικά δίκτυα. Ο πρόεδρος Μακρόν έχασε το στοίχημα του. Το κόμμα της Μαρίν Λεπέν έχει υπερτριπλασιάσει τον αριθμό των βουλευτών του, ξεπερνώντας τις 290 έδρες. Απόλυτη πλειοψηφία. Η επόμενη κυβέρνηση της Γαλλίας θα είναι ακροδεξιά.
Σύμφωνα με τις τρέχουσες δημοσκοπήσεις, αυτό ίσως δεν είναι το πιο πιθανό αποτέλεσμα των εκλογών. Αλλά θα μπορούσε να είναι. Κι’ αυτό γιατί tο κόμμα της Λεπέν έχει την ορμή ενώ ο Μακρόν είναι στα σχοινιά.
«Σε τεράστιες περιοχές της Γαλλίας, ειδικά εκτός μεγάλων πόλεων, σχεδόν σε κάθε τμήμα του πληθυσμού – φύλο, ηλικιακή ομάδα, επάγγελμα – το ακροδεξιό κόμμα είναι ψηλά», δηλώνει ερευνητής δημοσκοπήσεων στον Guardian. «Για πολλούς ψηφοφόρους, είναι απλώς ένα κόμμα όπως όλα τα άλλα».
Ο Rym Momtaz, ειδικός για την Ευρώπη στο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών, σημειώνει ότι η απόδοση του ακροδεξιού κόμματος βελτιώνεται σε κάθε εκλογική αναμέτρηση μετά το 2017.
To θολό πρόγραμμα της Λεπέν
Η Λεπέν και ο Μπαρντελά, δεν έχουν ακόμη εξαγγείλει το πρόγραμμα τους, ελπίζοντας να κρατήσουν ανοιχτή την πόρτα σε δεξιές εκλογικές συμμαχίες ενόψει των εκλογών.
Υψηλόβαθμα στελέχη του κόμματος αφήνουν να εννοηθεί ότι το κυβερνητικό πρόγραμμα θα είναι μια διασταύρωση του ευρωπαϊκού προεκλογικού τους μανιφέστου και των πολιτικών θέσεων της Λεπέν στις εθνικές εκλογές του 2022.
Το μονοσέλιδο φυλλάδιο των υποψηφίων θέτει ως βασικές προτεραιότητες τη μείωση του κόστους ζωής, τη μετανάστευση και την ασφάλεια. Εκτός από την υπόσχεση για μείωση των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος-ενέργειας, οι περισσότερες από τις δεσμεύσεις δεν είναι συγκεκριμένες.
Σχετικά με τη μετανάστευση, λένε ότι η κυβέρνηση τους θα τη μειώσει δραστικά. Σε ό,τι αφορά στην ασφάλεια, θα έχουν ως στόχο να βάλουν τέλος στη δικαστική επιείκεια έναντι παραβατών και εγκληματιών. Υπόσχονται επίσης να καταπολεμήσουν τον αθέμιτο ανταγωνισμό για τους αγρότες, να ενισχύσουν τη στήριξη της δημόσιας υγείας, να τερματίσουν τη γραφειοκρατία για τις οικογένειες και τις επιχειρήσεις, να μειώσουν το κόστος της μετανάστευσης, όπως επίσης να περικόψουν επιδόματα και να καταπολεμήσουν τη φορολογική απάτη.
«Προφανώς, το πρόγραμμα μας θα εφαρμοστεί», δήλωσε η Λεπέν αυτήν την εβδομάδα. «Ο οδικός μας χάρτης θα είναι η σειρά προτάσεις που έχουμε κάνει στο παρελθόν στο γαλλικό λαό».
Μέχρι στιγμής, όλα μοιάζουν αόριστα και ασαφή, σε αντίθεση με το 2022, όταν το ακροδεξιό κόμμα δεσμευόταν για απέλαση περισσότερων μεταναστών, διακοπή της οικογενειακής επανένωσης, παροχή προτίμησης στους Γάλλους υπηκόους σε θέσεις εργασίας, επιδόματα και κοινωνική στέγαση.
Στο στόχαστρο της Λεπέν μπαίνει και ο δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας, ενώ έχει προαναγγείλει τη θέσπιση «τεκμηρίου νόμιμης αυτοάμυνας» για τους ένστολους που εμπλέκονται σε υποθέσεις αστυνομικής βίας, με στόχο «την αποκατάσταση της εξουσίας και την τόνωση του ηθικού».
Φιλολαϊκά μέτρα χωρίς εξασφαλισμένους πόρους
Στο πεδίο της οικονομίας, οι ακροδεξιοί θέλουν επαναφορά του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης από τα 64 στα 62 (60 για όσους ξεκίνησαν να εργάζονται στα 16 ή 17), χορήγηση δανείων 100.000 ευρώ με μηδενικό επιτόκιο για την ενίσχυση της ιδιοκτησίας κατοικίας και την απαλλαγή των ατόμων κάτω των 30 ετών από τον φόρο εισοδήματος.
Οικονομολόγοι κοστολογούν το πρόγραμμα Λεπέν 120 δισ. ευρώ ετησίως. Ως αντιστάθμισμα στη τεράστια αύξηση των δημοσίων δαπανών, ο Εθνικός Συναγερμός υποστηρίζει ότι θα φορολογήσει τα υπερκέρδη των επιχειρήσεων και τις αποταμιεύσεις ασφάλισης ζωής.
Οι αντίπαλοι της Λεπέν και οικονομικοί παράγοντες απαντούν ότι το πρόγραμμα του κόμματός της είναι ασύμβατο με την ανταγωνιστικότητα και την ευημερία της χώρας και θα αυξήσει το χρέος της Γαλλίας κατά 3,2 τρισ. δολ. Ο σημερινός υπουργός Οικονομικών, Μπρούνο Λεμέρ, χαρακτηρίζει της εξαγγελίες της «σενάριο Λιζ Τρας».
Την περασμένη εβδομάδα, η Λεπέν έσπευσε να δηλώσει ότι θα υπάρχουν περιορισμοί στο τι μπορεί να κάνει το κόμμα της ως κυβέρνηση εφόσον δεν έχει έναν φιλικό πρόεδρο. Κι ο Μπαρντελά, παραδέχθηκε ότι «θα πρέπει να υπάρξουν προτεραιότητες, η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού μπορεί να γίνει σε δεύτερη φάση».
Στρατηγικός στόχος η Προεδρία το 2027
Ο Εθνικός Συναγερμός αντιμετωπίζει τα επόμενα χρόνια ως «προετοιμασία» για την είσοδο της Λεπέν στο Προεδρικό Μέγαρο, το 2027. Γνωρίζει ότι ακόμη κι αν κερδίσει τις βουλευτικές εκλογές, μία σειρά από μέτρα που προτείνει, συμπεριλαμβανομένου ενός δημοψηφίσματος για τη μετανάστευση, δεν θα ήταν δυνατό να περάσουν και θα απαιτούσαν συνταγματική μεταρρύθμιση. Όμως η αλλαγή συντάγματος, απαιτεί πλειοψηφία τριών πέμπτων στην κάτω και άνω βουλή, ενώ η διενέργεια δημοψηφίσματος προϋποθέτει την έγκριση του Προέδρου.
Η Γαλλία έχει υποστεί αρκετές «συγκατοικήσεις» προέδρου και κυβέρνησης από αντίπαλα πολιτικά στρατόπεδα. «Αλλά δεν υπήρξε ποτέ συνύπαρξη δύο πολιτικών τόσο αντίθετων ιδεολογικά, όσο ο Μακρόν και η Λεπέν», υπογραμμίζει ο Μουτζτάμπα Ραχμάν από την εταιρεία συμβούλων Eurasia Group.
Δεν υπάρχει, φυσικά καμία βεβαιότητα ότι ο Εθνικός Συναγερμός θα κερδίσει την πλειοψηφία ή θα μπορέσει να σχηματίσει κυβέρνηση μέσω συμμαχιών. Το πιο πιθανό αποτέλεσμα, είναι ένα κοινοβούλιο εύθραυστων ισορροπιών. Αλλά, είτε έτσι είτε αλλιώς, η Γαλλία έχει μπροστά της δύσκολα χρόνια.
(*) Το κείμενο είναι συνοπτική απόδοση στα ελληνικά του άρθρου του Jon Henley που δημοσιεύτηκε στον Guardian