Έχει φτάσει ο καιρός η διεθνής κοινότητα να ενθαρρύνει την Ουκρανία για ειρηνευτικές συνομιλίες με τη Ρωσία;
Το Bloomberg ζήτησε απαντήσεις από εξέχοντες ιστορικούς και από παράγοντες της οικονομίας.
«Δεν πρόκειται μόνο για την Ουκρανία, πρόκειται για όλους μας», λέει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ Serhii Plokhy, υπογραμμίζοντας ότι αυτός είναι ο μεγαλύτερος πόλεμος στην Ευρώπη από το 1945.
Η έκβαση των μεγάλων πολέμων, καθορίζει πώς θα ζήσουν τα έθνη για γενιές, προσθέτει. Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, οδήγησε σε μια νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων — τουλάχιστον σε περιοχές που κατακτήθηκαν ή απελευθερώθηκαν από τους δυτικούς συμμάχους. Τα πράγματα εξελίχθηκαν πολύ διαφορετικά σε περιοχές που τερμάτισαν τον πόλεμο υπό τον έλεγχο των Σοβιετικών.
Αυτό δεν θα είναι διαφορετικό. Και αν κρίνουμε από τις μαξιμαλιστικές απαιτήσεις Πούτιν για έστω και προσωρινή κατάπαυση του πυρός και έναρξη ειρηνευτικών συνομιλιών, η σύγκρουση θα συνεχιστεί για καιρό.
Ο Timothy Snyder του Πανεπιστημίου Yale, υιοθετεί μια διαφορετική προσέγγιση. Οι άνθρωποι συχνά σκέφτονται την Ουκρανία ως σύνορο. Και όμως δεν είναι. «Ιστορικά ήταν περισσότερο ένα υπομόχλιο, κεντρικής σημασίας για μεγαλύτερα συστήματα», τονίζει και εξηγεί: Τα τελευταία χρόνια οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τις αρχαιότερες πόλεις του κόσμου, παλαιότερες από τη Βαβυλώνα, στο έδαφος της σύγχρονης Ουκρανίας. Οι πρώτοι άνθρωποι που έμαθαν να ιππεύουν άλογα ήρθαν επίσης από τη σημερινή Ουκρανία, καλπάζοντας βαθιά στην Ευρώπη με τη δύναμη αυτού του τεράστιου πλεονεκτήματος και έφεραν μαζί τους την οικογένεια των ινδοευρωπαϊκών γλωσσών, η οποία κυριάρχησε στην ήπειρο.
Η περιοχή της Κριμαίας, Ταυρίς στα ελληνικά, ήταν ο κύριος προμηθευτής σιταριού της Αθήνας. Οι Γότθοι, που εγκαταστάθηκαν στην Ουκρανία τον δεύτερο και τρίτο αιώνα π.Χ., εκδιώχθηκαν στη συνέχεια δυτικά από τους Ούννους, ενώ και οι Βίκινγκς πέρασαν από τη Μαύρη Θάλασσα.
Το βασίλειο της Ρωσίας, ιδρύθηκε στον ποταμό Δνείπερο στο σημερινό Κίεβο και ήταν ένα μεσαιωνικό κράτος το οποίο εκτεινόταν στη σημερινή Ουκρανία και την ευρωπαϊκή Ρωσία.
Η Μόσχα, όπως και η Αθήνα, χρειαζόταν τα προϊόντα της ουκρανικής γης για να διατηρήσει την αυτοκρατορία της και να ελέγξει την επικράτεια επί αιώνες.
Η ναζιστική Γερμανία εισέβαλε στην τότε Σοβιετική Ένωση εν μέρει για τον ίδιο λόγο.
Επομένως, αν πολλοί λένε ότι η μορφή της παγκόσμιας τάξης θα εξαρτηθεί από το τι συμβαίνει στην Ουκρανία, ας μην θεωρηθεί υπερβολή.
«Έχει σημασία ποιος ελέγχει το Δνείπερο μέχρι τη Μαύρη Θάλασσα και έχει μεγάλη σημασία ποιος ελέγχει το στενό του Κερτς», καταλήγει ο Σνάιντερ.
Το διακύβευμα του πολέμου της Ουκρανίας
Τι σημαίνουν όλα αυτά για την ανοικοδόμηση, τη χρηματοδότηση και την ειρήνη που συζητούνται στις συνόδους κορυφής αυτής της εβδομάδας; Τόσο η Δύση όσο και οι Ουκρανοί κατανοούν το διακύβευμα και δηλώνουν αποφασισμένοι να κάνουν ό,τι χρειάζεται για να επικρατήσουν.
Ο Vasile Tofan, ανώτερος συνεργάτης στο επενδυτικό ταμείο Horizon Capital με έδρα το Κίεβο και με περιουσιακά στοιχεία 1,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων, φοβάται μια πρόωρη ειρηνευτική συμφωνία που μακροπρόθεσμα θα άφηνε την Ουκρανία μη επενδύσιμη και ανίκανη να επιδιώξει ένα ευρωπαϊκό μέλλον.
«Θέλουμε ειρήνη, αλλά με τέτοιο τρόπο ώστε ο πόλεμος να τελειώσει και να μην ξαναρχίσει ποτέ», λέει και ο ιδρυτής της εταιρείας Aurora Multimarket, Lev Zhydenko. Μάλιστα, τα κέρδη της επιχείρησης του διπλασιάστηκαν πέρυσι, ενώ η Aurora μόλις μετακόμισε στη Ρουμανία.
Σίγουρα, η Ουκρανία αντιμετωπίζει χρονιές παθογένειες, με κυριότερη εκείνη της εκτεταμένης διαφθοράς. Ωστόσο, ένα νέο επιχειρηματικό μοντέλο είναι πιθανό να αναδυθεί μέσα από τον πόλεμο, καθιστώντας τη χώρα ένα χαμηλού κόστους back office για την Ευρώπη. Διαθέτει μία από τις μεγαλύτερες ομάδες μηχανικών λογισμικού της ηπείρου, το ένα τρίτο των ευρωπαϊκών κοιτασμάτων λιθίου και εξάγει το 10% της παγκόσμιας παραγωγής σωτήρων.
Μπορεί τελικά να μην είναι τυχαίο ότι οι περιοχές που καταλαμβάνονται από τις ρωσικές δυνάμεις διαθέτουν μεγάλα κοιτάσματα μετάλλων σπάνιων γαιών.
Η Ουκρανία βρίσκεται στη δίνη του πολέμου και η κυβέρνηση Ζελένσκι έχει χάσει μέρος της λάμψης της. Αλλά όταν ο λόγος δίνεται στους ανθρώπους που πραγματικά κατανοούν την ιστορία ή έχουν τις δικές τους επιχειρήσεις και τις οικογένειες τους σε κίνδυνο, οι απαντήσεις τους είναι τόσο ξεκάθαρες όσο ποτέ.
