Η αιφνιδιαστική απόφαση Μακρόν να διαλύσει τη Βουλή και να προκηρύξει εκλογές, είναι πολύ πιθανό να τον υποχρεώσει να μοιραστεί την εξουσία με μία ακροδεξιά κυβέρνηση.
Ο Γάλλος πρόεδρος, μπορεί βέβαια να ελπίζει ότι οι ψηφοφόροι θα διστάσουν να δώσουν την πρωθυπουργία στο κόμμα της Λεπέν.
Υπάρχει επίσης η πιθανότητα σχηματισμού κυβέρνησης από μετριοπαθή κόμματα, τα οποία θα συνεργαστούν για να κρατήσουν τον Εθνικό Συναγερμό εκτός εξουσίας.
Ωστόσο, το ακροδεξιό κόμμα είναι ήδη η μεγαλύτερη δύναμη της αντιπολίτευσης με 88 από τις 577 έδρες, ενώ οδεύει στις κάλπες με τον αέρα του θριαμβευτή των ευρωεκλογών της Κυριακής.
Πόσο συχνή είναι η συμβίωση;
Υπήρξαν τρία παραδείγματα κατά τη διάρκεια της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας: Την περίοδο 1986- 1988, όταν οι Σοσιαλιστές του Προέδρου Φρανσουά Μιτεράν έχασαν τις κοινοβουλευτικές εκλογές από την κεντροδεξιά με επικεφαλής τον Ζακ Σιράκ. Από το 1993 έως το 1995 με τον Μιτεράν στην προεδρία και τον Εντουάρντ Μπαλαντίρ στη θέση του πρωθυπουργού. Αλλά και την περίοδο 1997-2002, όταν ο δεξιός Ζακ Σιράκ συνυπήρξε με τη σοσιαλιστική κυβέρνηση του Λιονέλ Ζοσπέν.
Ποιος επιλέγει τον πρωθυπουργό;
Τεχνικά ο πρόεδρος επιλέγει τον πρωθυπουργό, ανεξάρτητα από το πόσες έδρες έχει η αντιπολίτευση στο Κοινοβούλιο. Ωστόσο, οι πρωθυπουργοί που επιλέγονται και οι κυβερνήσεις που σχηματίζουν, πρέπει να έχουν την υποστήριξη της Εθνοσυνέλευσης, διαφορετικά μπορούν να ανατραπούν με ψήφο δυσπιστίας.
Σε ένα σενάριο, στο οποίο το κόμμα του προέδρου εξασφαλίζει απόλυτη ή σχετική πλειοψηφία, ο πρόεδρος διατηρεί τον έλεγχο για να ορίσει τον πρωθυπουργό.
Εάν ένα κόμμα της αντιπολίτευσης —στην περίπτωση αυτή ο Εθνικός Συναγερμός με τον Ζορντάν Μπαρντελά ως υποψήφιο πρωθυπουργό— κερδίσει την απόλυτη πλειοψηφία, τότε έχει τη δύναμη να σχηματίσει κυβέρνηση.
Στην περίπτωση που δεν προκύψει απόλυτη πλειοψηφία, ο πρόεδρος μπορεί να επηρεάσει τον διορισμό, αλλά θα χρειαστεί να διαπραγματευτεί με τους πολιτικούς αρχηγούς για να σχηματίσει κυβέρνηση.
Οι ειδικοί τονίζουν ότι το Γαλλικό Σύνταγμα, δίνει στον πρόεδρο περιθώρια ελιγμών.
Πόση εξουσία έχει ο πρωθυπουργός και η κυβέρνηση του;
Σε όλη τη διάρκεια της θητείας του, ο Μακρόν ασκεί εκτελεστική προεδρία και έχει υπό τη αυστηρή εποπτεία του την κυβέρνηση. Όμως το Σύνταγμα ορίζει ξεκάθαρα ότι ο πρωθυπουργός είναι αυτός που κατευθύνει τη δράση της κυβέρνησης και διασφαλίζει την εφαρμογή των νόμων. Η κυβέρνηση είναι υπεύθυνη και για ορισμένες πτυχές της αμυντικής πολιτικής, παρά το γεγονός ότι ο εκάστοτε πρόεδρος είναι αρχιστράτηγος και ηγείται της γαλλικής διπλωματίας.
Αν η επόμενη κυβέρνηση έχει την πλειοψηφία, θα της δοθεί η δυνατότητα να εφαρμόσει την ατζέντα της.
Ο Σιράκ ως πρωθυπουργός, παρόλο που συγκέντρωσε μια ισχνή πλειοψηφία, μπόρεσε να ανατρέψει πολλές από τις αλλαγές που επιβλήθηκαν από τους σοσιαλιστές προκατόχους του, συμπεριλαμβανομένων των κρατικοποιήσεων εταιρειών.
Και ο έτερος δεξιός πρωθυπουργός Μπαλαντίρ, αύξησε το όριο συνταξιοδότησης και συνέχισε τις ιδιωτικοποιήσεις.
Από την πλευρά του ο σοσιαλιστής Ζοσπέν καθιέρωσε το 35ωρο.
Ομοίως και ο Εθνικός Συναγερμός, αν εξασφαλίσει απόλυτη πλειοψηφία, θα μπορεί να εφαρμόσει το πρόγραμμα του, το οποίο περιλαμβάνει μεταξύ άλλων αυστηρούς περιορισμούς στη μετανάστευση και ανάκτηση του ελέγχου της ενεργειακής πολιτικής από τις Βρυξέλλες.
Μπορεί ο πρόεδρος να περιορίσει την κυβέρνηση;
Ως ένα βαθμό. Η κύρια ανασταλτική δύναμη του προέδρου είναι η δυνατότητα προκήρυξης εκλογών ή δημοψηφισμάτων.
Ο αρχηγός του κράτους μπορεί επίσης να αρνηθεί να υπογράψει κυβερνητικά διατάγματα, ωστόσο η εκτελεστική εξουσία μπορεί να τον παρακάμψει, μετατρέποντας τα σε νομοσχέδια.
Στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής, ο πρόεδρος ελέγχει πλήρως τη διπλωματία και την εθνική ασφάλεια, γεγονός που θα αποτρέψει πιθανή αλλαγή στάσης της Γαλλίας έναντι της Ρωσίας, αν το κόμμα της Λεπέν κερδίσει τις εκλογές.
Μπορούν να πετύχουν οι συμβιώσεις;
Η διαίρεση της εκτελεστικής εξουσίας δεν οδηγεί απαραίτητα σε πολιτική παράλυση, αν και είναι δύσκολο να δούμε τον Μακρόν να διευκολύνει μια κυβέρνηση της Λεπέν.
Αντίθετα, ο Γάλλος πρόεδρος ενδέχεται να κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του για να καταδείξει την κυβερνητική ανεπάρκεια του Εθνικού Συναγερμού, με απώτερο στόχο τη ναρκοθέτηση της υποψηφιότητας Λεπέν για την Προεδρία το 2027.
