ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ

ΘΕΜΑ

Drone: Διπλωματία, Ελλάδα και αχίλλειος πτέρνα  

Συνομιλία του Σιτκί Εγκελί* με τη Μαρία Ζαχαράκη  

Τα drone, παρά την τεχνολογική τους υπεροχή, εκτίθενται, ωστόσο, σε ορισμένες αδυναμίες που τα καθιστούν ευάλωτα σε ηλεκτρονικές παρεμβολές.

«Πρόκειται για ένα τηλεχειριζόμενο όπλο, δεν υπάρχει πιλότος. Κάποιος το πετάει εξ αποστάσεως, όπως σε ένα βιντεοπαιχνίδι, με ένα joy stick, μπροστά από μία οθόνη. Εάν κόψεις τη σύνδεση του ανθρώπου που χειρίζεται το drone, γιατί υπάρχει ένας ηλεκτρονικός σύνδεσμος, υπάρχουν ραδιοκύματα, τότε το drone δεν μπορεί να πετάξει. Κάθε χώρα το κάνει», επισημαίνει ο Σιτκί Εγκελί. 

Η διπλωματία των Drone

Τα drone δεν αποτελούν απλώς εργαλεία ασφάλειας, αλλά ισχυρά μέσα διπλωματίας που διαμορφώνουν σχέσεις και αυξάνουν τη διεθνή επιρροή των χωρών. Κάθε πώληση όπλου είναι μια διπλωματική μόχλευση.

«Οι ΗΠΑ, με την πώληση F-16 ή F-35, θέτουν όρους και απαιτήσεις, επηρεάζοντας τις σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας για παράδειγμα. Οι χώρες που παράγουν και πωλούν όπλα αποκτούν δύναμη και επιρροή», σημειώνει Σιτκί Εγκελί, σημειώνοντας ωστόσο ότι για την Τουρκία, τα drone αποτελούν μέσο αποτροπής. Σε περιπτώσεις επίθεσης, χρησιμοποιεί την ύπαρξή τους ως απειλή, δείχνοντας τη δύναμή της. Επιπλέον, η πώλησή τους σε άλλες χώρες, όπως στις αφρικανικές, αποτελεί μέσο άσκησης πίεσης. Αυτή η "αμυντική διπλωματία" είναι κοινή πρακτική στις διεθνείς σχέσεις. Η Ελλάδα, η Συρία, η Ρωσία κάνουν το ίδιο. Drone σημαίνει αποτροπή, κατά τον Εγκελί.

 Ελλάδα και τουρκικά Drone

Η ανάπτυξη αυτής της τεράστιας βιομηχανίας drone έχει προκαλέσει ανησυχίες σε πολλές γειτονικές χώρες, όπως η Ελλάδα, έχοντας επηρεάσει ήδη τις γεωπολιτικές ισορροπίες. Η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια προσπαθεί να εξοπλιστεί αντίστοιχα, αγοράζοντας κυρίως από το Ισραήλ. Στη σύγκριση μεταξύ ισραηλινών Heron, που διαθέτει η Ελλάδα, και τουρκικών drone ο Σιτκί Εγκελί επισημαίνει την ομοιότητά τους με τα πιο βαριά και πιο μεγάλα drone Anka, πάντως, κι όχι με τα Bayraktar.

Όσον αφορά την αναχαίτιση των τουρκικών drone, ο Εγκελί επισημαίνει πως το αμυντικό σύστημα της Ελλάδας, Patriot, μπορεί να τα καταρρίψει με την ίδια αποτελεσματικότητα που καταρρίπτει και τα μαχητικά αεροσκάφη, παρατηρώντας μάλιστα πως τα drone επειδή πετούν σε πολύ χαμηλές ταχύτητες συγκριτικά με τα συνηθισμένα αεροσκάφη, αυτό διευκολύνει την καταστροφή τους από τα αμυντικά συστήματα.

«Τα καταρρίπτουν πιο εύκολα, επειδή πετούν αργά. Εάν η κανονική ταχύτητα πτήσης ενός F-16 είναι 900 χιλιόμετρα την ώρα, στα drone είναι 150-200 χιλιόμετρα. Δηλαδή, πετούν με το ¼ της ταχύτητας ενός κανονικού αεροσκάφους».

Μη επανδρωμένα πλοία: Το νέο κλειδί στη θαλάσσια ασφάλεια

 Αν και η προσοχή συχνά επικεντρώνεται στα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, τα οποία έχουν αποκτήσει διεθνή αναγνώριση για τις επιδόσεις τους, η Τουρκία επεκτείνει την παρουσία της και στον τομέα της θάλασσας και το επόμενο στάδιο στη βιομηχανία των μη επανδρωμένων φαίνεται ότι θα επικεντρωθεί στα πλοία. Με το δόγμα της Γαλάζιας Πατρίδας εν ενεργεία αποτελούν σημαντικό στοιχείο στη σύγχρονη στρατηγική της Τουρκίας στη θάλασσα.

Η Τουρκία ξεκινά να αναπτύσσει μη επανδρωμένα πλοία με τον στόχο να ενισχύσει τη θαλάσσια ασφάλεια και την επιτήρηση των υδάτων. Με τη χρήση προηγμένων συστημάτων ελέγχου και επικοινωνίας, αυτά τα πλοία επιτρέπουν τον αποτελεσματικό συντονισμό με άλλες ναυτικές μονάδες και αεροσκάφη για την παρακολούθηση των χωρικών υδάτων, τον εντοπισμό απειλών και την αντιμετώπιση ενδεχόμενων κινδύνων. Η Τουρκία βρίσκεται επίσης στο στάδιο της ανάπτυξης και μη επανδρωμένου υποβρυχίου οχήματος με προηγμένα ηλεκτρονικά συστήματα.

Το μαλακό υπογάστριο της Αμυντικής Βιομηχανίας

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Κέντρου Έρευνας για την Εξωτερική Πολιτική και την Ειρήνη (IISS), ένα think tank ανεξάρτητων Τούρκων ερευνητών, η ανάπτυξη της αμυντικής βιομηχανίας της Τουρκίας έχει ιστορικά τις ρίζες της στα δυτικά εμπάργκο όπλων, ιδίως μετά το ’74 και την εισβολή στην Κύπρο, ωστόσο οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων έχουν έντονη επίγνωση της ευπάθειας ακόμη και σήμερα στην ξένη επιρροή.

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, ωστόσο, η έκθεση του τουρκικού ινστιτούτου, η αμυντική βιομηχανία της Τουρκίας βρίσκεται σε σημείο καμπής και οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων αντιμετωπίζουν μια δύσκολη επιλογή όσον αφορά τη μελλοντική της πορεία.

Από τη μία πλευρά, η μακροχρόνια φιλοδοξία της Τουρκίας να δημιουργήσει μια αυτάρκη αμυντική βιομηχανία οδήγησε σε σημαντική βιομηχανική ανάπτυξη και αύξησε τη στρατηγική αυτονομία της μειώνοντας την επιρροή των ξένων προμηθευτών.

Από την άλλη πλευρά, η διατήρηση του στόχου της αυτάρκειας θα καταστεί όλο και πιο δύσκολη και δαπανηρή, καθώς τα σύγχρονα όπλα γίνονται όλο και πιο πολύπλοκα και νέοι διεθνείς ανταγωνιστές εισέρχονται στην αγορά.

«Οι Τούρκοι ιθύνοντες έχουν κατανοήσει ότι η απόλυτη αυτονομία είναι πρακτικά ανέφικτη», υπογραμμίζει η έκθεση, εδώ (στα αγγλικά).

«Αν και η εθνικοποίηση των οπλικών συστημάτων επιτρέπει αρκετή αυτονομία, η διαδικασία εισάγει παράλληλα διάφορες μορφές εξαρτήσεων. Επιπλέον, η στρατηγική "από πάνω προς τα κάτω" που εφάρμοσε η Τουρκία για τη δημιουργία της αμυντικής βιομηχανικής της βάσης, από το επίπεδο της πλατφόρμας μέχρι τα εξαρτήματα και τις τεχνολογίες, έχει επίσης αντιμετωπίσει επικρίσεις, κυρίως λόγω της κακής ιεράρχησης των προτεραιοτήτων και της έλλειψης συνεκτικής διαδικαστικής προσέγγισης», αναφέρει το Κέντρο Έρευνας για την Εξωτερική Πολιτική και την Ειρήνη (IISS).

*Ο Σιτκί Εγκελί είναι λέκτορας στο Τμήμα Διεθνών Σχέσεων του Οικονομικού Πανεπιστημίου της Σμύρνης. Πριν εργάζονταν σε αμερικανική συμβουλευτική εταιρεία στην Άγκυρα για 15 χρόνια, επικεφαλής στον τομέα της "αμυντικής αεροδιαστημικής". Διατέλεσε διευθυντής του τμήματος Εξωτερικών Σχέσεων στο υφυπουργείο Αμυντικής Βιομηχανίας για 9 χρόνια. Επί 25 χρόνια η επαγγελματική του εξειδίκευση είναι η Αμυντική βιομηχανία.

 

 

Εάν θέλετε κάθε πρωί το ενημερωτικό δελτίο του KReport στο email σας και πρόσβαση σε όλο το περιεχόμενό μας, κάντε μια δοκιμαστική συνδρομή!