Εκλογές, παραπληροφόρηση και Τεχνητή Νοημοσύνη: Πώς ένα prompt μπορεί να γεννήσει τόνους πολιτικής τοξικότητας

Οσονούπω έρχονται εκλογές. Μαζί μ’ αυτές, προπαγάνδα, συνθηματολογία, υποσχέσεις, τρολιές - και τρολ - fake news, τα πάντα όλα. Ή μήπως όχι; Δυστυχώς όχι. Σα να μη μας έφταναν οι γνωστές τακτικές παραπληροφόρησης, στις φετινές εκλογικές αναμετρήσεις θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε ακόμα μια: Την παραπληροφόρηση της Τεχνητής Νοημοσύνης. Η οποία, παρά το γεγονός ότι δεν μπορεί να θεωρηθεί επιτηδευμένη, τουλάχιστον με βάση τα όσα γνωρίζουμε ως τώρα, απειλεί με αλλεπάλληλα κύματα ψευδούς πληροφορίας, σε κείμενο αλλά και εικόνα, τη δημόσια επικοινωνία.

Πριν μπούμε στο τι έχει συμβεί, ας κρατήσουμε κατά νου ότι φέτος, το 2024, έχουμε μπροστά μας φυσικά τις εκλογές των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το νέο πρόεδρο και όλα τα σώματα αιρετών της χώρας, αλλά και άλλες κάλπες, όπως οι Ευρωεκλογές τον Ιούνιο και οι εθνικές και τοπικές εκλογές σε διάφορες χώρες στην Ευρώπη (Αυστρία, Βρετανία, Ρουμανία, Ιταλία, Κροατία, Κύπρο, Γερμανία, Βέλγιο κ.ά.).

Ο ικανότερος ψεύτης ever

Οι εξελίξεις τους τελευταίους επτά-οκτώ μήνες είναι ραγδαίες. Σχεδόν σε κάθε σύστημα παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης κρύβεται ένας δυνητικός “ψεύτης”. Tον περασμένο Ιανουάριο έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού  Φόρουμ για τους διεθνείς κινδύνους (Global Risks Report 2024) προειδοποιούσε ότι το συνθετικό περιεχόμενο από “έξυπνα” chatbots τύπου ChatGPT επιδεινώνει σημαντικά την υπάρχουσα παραπληροφόρηση. Ακόμα πιο πίσω, το φθινόπωρο του ‘23, ανασκόπηση του Harvard Kennedy School μάς κωδικοποιούσε πώς ακριβώς και γιατί θα συμβεί αυτό:

1. Εξαιτίας της αυξημένης ποσότητας της ψευδούς πληροφορίας. Μην ξεχνάμε ότι τα εργαλεία αυτά είναι εύκολο να τα χρησιμοποιήσει ο καθένας, και ταυτόχρονα να παράγουν άπειρο όγκο κειμένου και εικόνας.
2. Εξαιτίας της αυξημένης “ποιότητας” περιεχομένου. Με την έννοια ότι η παραγωγική ΤΝ μπορεί να παράγει πιο πειστικά μια ψευδή πληροφορία, για παράδειγμα να ενσωματώσει ένα ψευδές γεγονός για έναν  υποψήφιο πρόεδρο των ΗΠΑ, σαν να είναι ρεπορτάζ μεγάλου Μέσου Ενημέρωσης. Και μάλιστα, να το κάνει αυτό ακολουθώντας πιστά τις προτιμήσεις και εντολές του χρήστη.
3. Εξαιτίας της θολής διαχωριστικής γραμμής μεταξύ αληθινής και ψευδούς πληροφορίας μιας πλατφόρμας ΤΝ. Εδώ εντάσσουμε το περιεχόμενο που το σύστημα έχει παράγει λανθασμένα, “άθελά” του και είναι ψευδές έστω εν μέρει.

Από τα deepfakes στην αναξιοπιστία της ΤΝ

 Το αποτέλεσμα του τρίπτυχου το έχουμε δει σε διάφορα περιστατικά:

• Ηχητικό με τον Τζο Μπάιντεν να καλεί τους κατοίκους του New Hampshire να μην ψηφίσουν. Fake.

• Χιλιάδες κόσμος είδε τον Βρετανό πρωθυπουργό Ρίσι Σούνακ να ανακοινώνει ότι θα δοκιμάσει επενδυτικό app του Έλον Μασκ. Fake.

• Ο Ντόναλντ Τραμπ με χειροπέδες ή να τον κυνηγάνε αστυνομικοί. Fake.

• Υποψήφιος στο Πακιστάν να καλεί τους ψηφοφόρους να μποϋκοτάρουν τις εκλογές. Fake.

Φυσικά δεν είναι κάθε χρήση ΤΝ από τον άνθρωπο κακόβουλη και σκόπιμη. Μπορεί το πρόβλημα να προκύψει ως αποτέλεσμα της μαζικότητας μη κακόβουλης χρήσης, όπως η αναπαραγωγή της φωνής του Ινδού προέδρου Ναρέντρα Μόντι, η οποία ξεκίνησε ως αστείο, αλλά έχει πάρει μορφή “επιδημίας”. Μπορεί επίσης, σε αρκετά πιο ανώδυνα περιστατικά, να χρησιμοποιείται η ΤΝ για να παράγει σάτιρα, όπως κάνει η ισπανική συλλογικότητα United Unknown.

Δυστυχώς, το πρόβλημα μπορεί να προέρχεται από την ίδια την ΤΝ, όπως έδειξε η ομάδα του περιοδικού Wired, που έμεινε άναυδη από τις άσχετες απαντήσεις, σχεδόν αλλοπρόσαλλες, λανθασμένες ή παρωχημένες πληροφορίες που ανέφεραν ότι τους έδωσε το Copilot, η πλατφόρμα ΤΝ της Microsoft. Για παράδειγμα, έγραψαν ότι το εργαλείο τους παρέπεμψε σε ακροδεξιού περιεχομένου ιστοσελίδες, σε ερώτημα για την ακεραιότητα της εκλογικής διαδικασίας, ή σε συνωμοσιολογικό περιεχόμενο.

Απ’ ό,τι φαίνεται δεν είναι μεμονωμένο περιστατικό. Σύμφωνα τουλάχιστον με έρευνα ελβετικής ομάδας, το Copilot παρέχει συστηματικά ανακριβείς πληροφορίες για τις εκλογές στις ΗΠΑ, στην Ελβετία και τη Γερμανία, από ημερομηνίες και υποψηφίους μέχρι ποσοστά και πολύ σοβαρά, ποινικά κολάσιμα γεγονότα. Η Microsoft γνωρίζει το πρόβλημα και έχει δεσμευτεί τυπικά για να αντιμετωπίσει με δικλείδες ασφαλείας την παραπληροφόρηση που μπορεί να προέλθει από την ΤΝ.

Μετά από όλα αυτά, προκύπτουν εύλογα ερωτήματα: Οφείλεται το φαινόμενο στο ότι η παραγωγική ΤΝ δεν έχει ακόμα τελειοποιηθεί; Πρόκειται τελικά για μια παιδική ασθένεια αυτής της τεχνολογίας; Μήπως πρέπει κάθε εμπλεκόμενος να αναλάβει και τις ευθύνες του; Θα δούμε, στη συνέχεια, ακριβώς ποιοι “παίκτες” επιδιώκουν τι, σ’ αυτό το παιχνίδι.

Αύριο:

Οι εταιρείες και οι πολιτικοί έχουν την ατζέντα τους. Εμείς;