H συνάντηση Πούτιν και Σι στην Κίνα, είναι η 43η μεταξύ των δυο ηγετών. Οι οικονομικοί δεσμοί τους ανθούν αλλά αντιμετωπίζουν πιέσεις από τις δυτικές κυρώσεις, οι οποίες αναμένεται να αποτελέσουν και το επίκεντρο των συνομιλιών.
Το διμερές εμπόριο έφτασε πέρυσι τα 240 δισεκατομμύρια δολάρια, αυξημένο κατά 26% σε σύγκριση με το 2022. Η Κίνα στέλνει στη Ρωσία από αυτοκίνητα και βιομηχανικά μηχανήματα έως smartphone, ενώ προμηθεύεται από τη Μόσχα πετρέλαιο και φυσικό αέριο, αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Η Κίνα υποστηρίζει ότι δεν παρέχει στη Ρωσία φονικά όπλα. Αλλά έχει αναδειχθεί ως ένας κρίσιμος αγωγός αγαθών για την αμυντική της βιομηχανία. «Η Κίνα είναι ο σημαντικότερος εταίρος της Ρωσίας, αγοράζοντας τα εμπορεύματά της και προμηθεύοντας αγαθά, συμπεριλαμβανομένων εξαρτημάτων για οπλικά συστήματα», λέει η Elina Ribakova, ανώτερη συνεργάτιδα του Peterson Institute for International Economics.
Η χείρα βοήθειας του Σι στον Πούτιν
Οι οικονομικοί δεσμοί μεταξύ Κίνας και Ρωσίας άρχισαν να ενισχύονται από το 2014, όταν η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία και υπέστη τις πρώτες δυτικές κυρώσεις.
Αλλά μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η διμερής συνεργασία επιταχύνθηκε.
Αν και άλλες χώρες, όπως η Ινδία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Καζακστάν, στήριξαν την Μόσχα, η Κίνα ήταν η πιο σημαντική και για τον λόγο ότι αγόραζε ρωσικό πετρέλαιο. Η υποστήριξη που λαμβάνει η Ρωσία από την Κίνα, αποδυνάμωσε τις δυτικές κυρώσεις», επισημαίνει ο Temur Umarov, ειδικός σε θέματα Κίνας και Κεντρικής Ασίας και συνεργάτης του Carnegie Russia Eurasia Center.
Να δούμε όμως τις διμερείς οικονομικές σχέσεις σε αριθμούς: Το 2023, το 60% των ρωσικών εισαγωγών σε προϊόντα υψηλής τεχνολογίας διπλής χρήσης, προέρχονταν από την Κίνα. Ο τηλεπικοινωνιακός εξοπλισμός, συμπεριλαμβανομένων των smartphones, αποτελεί το μεγαλύτερο μερίδιο των εισαγωγών με 3,9 δισ. δολάρια, ενώ ακολουθούν υπολογιστές, μικροεπεξεργαστές και εργαστηριακός εξοπλισμός. Σχεδόν όλη η εισαγόμενη τεχνολογία που χρησιμοποιείται στα ρωσικά όπλα είναι δυτικής προέλευσης, με μόλις 4% να παράγεται από κινεζικές εταιρείες. Η Ρωσία, έχει εκμεταλλευτεί τις χαλαρές διαδικασίες συμμόρφωσης των δυτικών εταιρειών, αποκτώντας εξαρτήματα δυτικής κατασκευής μέσω Κίνας.
Η φιλοδοξία Σι να αλλάξει τους παγκόσμιους συσχετισμούς
Οι αναπτυσσόμενοι οικονομικοί δεσμοί των δυο χωρών, είναι ένα από τα πιο ξεκάθαρα σημάδια της επιθυμίας της Κίνας, να αναδιαμορφώσει την παγκόσμια γεωπολιτική σκηνή με βασικό μοχλό το διεθνές εμπόριο, υποστηρίζουν πολλοί αναλυτές.
Η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο μετά τις ΗΠΑ, είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος 120 χωρών και την καθιστά αυτομάτως ηγέτιδα δύναμη ενός συνασπισμού κρατών, τα οποία είναι ανταγωνιστικά απέναντι στη Δύση, όπως η Ρωσία, το Ιράν, η Βενεζουέλα και η Βόρεια Κορέα.
«Το Πεκίνο προβλέπει έναν μακροπρόθεσμο ανταγωνισμό και αντιπαράθεση με τη Δύση και για να το αντισταθμίσει, επενδύει στις οικονομικές της σχέσεις με τις μη δυτικές χώρες σε όλο τον κόσμο», δηλώνει ο Philipp Ivanov, ιδρυτής του προγράμματος Κίνας-Ρωσίας στην Asia Society Policy. Κέντρο Ανάλυσης του Ινστιτούτου για την Κίνα. «Η κινεζική παράλληλη τάξη διαμορφώνεται τώρα», λέει ο Richard McGregor, ανώτερος συνεργάτης στο Ινστιτούτο Lowy στο Σίδνεϊ. «Λέγαμε ότι το χτίζουν. Τώρα μπορούμε να δούμε αυτό που δημιουργούν».
Αναλυτές πιστεύουν ότι ο ηγέτης της Κίνας χρησιμοποιεί μια σειρά από ασαφή συνθήματα ως κώδικα του σχεδίου του για ένα μέλλον, στο οποίο η Κίνα θα ανακτήσει ξανά το ιστορικό μεγαλείο της αυτοκρατορικής εποχής, υποστηριζόμενη σιωπηρά από χώρες που αντιτίθενται στην «ηγεμονία των ΗΠΑ».
Άνοδος της Κίνας ή πτώση των ΗΠΑ;
Για τους Κινέζους ακαδημαϊκούς, το κρας τεστ για αυτή τη νέα κοσμοθεωρία, είναι ο πόλεμος στην Ουκρανία. Εάν το Κίεβο ηττηθεί, οι ΗΠΑ, όπως υποστηρίζουν, θα μειώσουν περαιτέρω την παγκόσμια επιρροή τους.
Ο Πούτιν προσπάθησε να εκμεταλλευτεί αυτό το συναίσθημα, οραματιζόμενος ένα νέο συνασπισμό χωρών, οι οποίες έχουν κουραστεί από την αμερικανική ηγεμονία.
Ενώ ορισμένοι αναλυτές βλέπουν μια στρατηγική μακράς πνοής στις σχέσεις της Κίνας με τη Ρωσία, άλλοι αναρωτιούνται εάν το τελικό αποτέλεσμα θα μπορούσε να είναι περισσότερο χάος, παρά μια συνεκτική γεωπολιτική πραγματικότητα.
Κινέζοι ακαδημαϊκοί συμφωνούν ότι θα υπάρξει περισσότερο χάος, αν και πιστεύουν ότι κύρια αιτία θα είναι η μείωση της επιρροής των ΗΠΑ και όχι η άνοδος της Κίνας.
Με την έλλειψη συντονισμού μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων και το τέλος της ηγεμονικής σταθερότητας, οι περιφερειακές δυνάμεις θα εκμεταλλευτούν την ευκαιρία να προκαλέσουν προβλήματα για να επιτύχουν τα συμφέροντά τους», λέει ο Xu Poling, ερευνητής στην Κινεζική Ακαδημία Κοινωνικών Επιστημών που μελετά την οικονομία της Ρωσίας.