Είναι προφανές ότι και οι δύο χώρες θέλουν να προστατεύσουν την ήρεμη ατμόσφαιρα και οι επιχειρήσεις, ο ακαδημαϊκός κόσμος και τα μέσα ενημέρωσης καταβάλλουν προσπάθειες για να υποστηρίξουν τη θετική ατζέντα. Από την άλλη πλευρά, ο ρομαντισμός ή η ευφορία αποτελεί κίνδυνο για την πραγματική πρόοδο.
Αυτό που παρατηρήθηκε στη συνάντηση ήταν ότι και οι δύο ηγέτες γνώριζαν ότι είχαν μπροστά τους έναν κακοτράχαλο δρόμο όσον αφορά τα διμερή ζητήματα και τις διεθνείς εξελίξεις.
Τα διμερή προβλήματα είναι πολύ πιο διαχειρίσιμα και εξαρτώνται από τις προθέσεις και των δύο πλευρών. Από την άλλη πλευρά, οι περιφερειακές εξελίξεις σε περιόδους κρίσης έχουν τη δυνατότητα να θολώσουν την ατμόσφαιρα.
Όπως συνέβαινε πάντα, πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στον τρίτο παράγοντα.
Οι περιφερειακές εξελίξεις έχουν δύο δυνατότητες: να υπογραμμίσουν τις διαφορές ή να φέρουν τους δρώντες κοντά σε συμφωνημένα σημεία. Υπήρχε μια διαφορά μεταξύ των δύο ηγετών σχετικά με τη Χαμάς, αλλά από την άλλη πλευρά, και οι δύο ηγέτες έχουν ανησυχίες για την ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα.
Αυτή η κοινή άποψη σχετικά με την ανάγκη άμεσης κατάπαυσης του πυρός και για ικανοποίηση των ανθρωπιστικών αναγκών στη Γάζα σημαίνει ότι και οι δύο ηγέτες μπορεί να έχουν τη δυνατότητα να φέρουν τις δύο χώρες κοντά. Η περιφερειακή σταθερότητα και η πιθανή συνεργασία θα πραγματοποιηθεί από τις δύο χώρες. Η Τουρκία και η Ελλάδα έχουν προβεί σε τέτοιες πρωτοβουλίες στα Βαλκάνια πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Σε περιόδους κρίσης, οι πιθανές διεθνείς αστάθειες θεωρούνταν πάντα κοινή απειλή από τις δύο χώρες. Τώρα, βρισκόμαστε σε μια τέτοια εποχή. Υπάρχει συγκεκριμένος λόγος για να κάνουμε ένα βήμα παραπέρα.
Υπάρχει ολοένα και αυξανόμενη συναίνεση για την ανάγκη ενίσχυσης της συνεργασίας μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας. Αυτό θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για την πρόοδο και την κατασκευή περισσότερων γεφυρών, με τη δυνατότητα ενισχυμένης συνεργασίας μεταξύ επιχειρηματιών, ακαδημαϊκών και μέσων ενημέρωσης. Θα αναπτυχθούν περισσότερο τους επόμενους μήνες.
Υπάρχει δυνατότητα επιτυχίας με τη μαζική υποστήριξη της κοινής γνώμης. Αυτό το καλοκαίρι θα είναι μια καλή στιγμή για να δείξουμε πώς οι Τούρκοι και οι Έλληνες αισθάνονται ασφαλείς και άνετα και στις δύο πλευρές του Αιγαίου, με την αύξηση του αριθμού των τουριστών.
Είμαι επίσης πολύ αισιόδοξη για τις εξελίξεις των υφιστάμενων ακαδημαϊκών συνεργασιών. Ωστόσο, είμαι καχύποπτη ως προς το αν θα καταφέρουμε να υπεισέλθουμε περαιτέρω σε συζήτηση για ζητήματα που δημιουργούν ένταση. Δυστυχώς, εξακολουθεί να υπάρχει μια νοοτροπία αναβολής της λύσης προς μια καλύτερη στιγμή.
Πρέπει να κατανοήσουμε ότι τα προβλήματα δεν μπορούν να παγώσουν, διότι τα προβλήματα βαθαίνουν και διευρύνονται αποκτώντας νέες διαστάσεις με την πάροδο του χρόνου. Είναι απαραίτητο να βρεθεί ένας τρόπος να ενισχυθούν οι διπλωματικές συνομιλίες και να προετοιμαστεί η κοινή γνώμη για την αναγκαιότητα της λύσης. Υπάρχουν καλά παραδείγματα γύρω μας. Όποιος δίνει στήριξη στην Ουκρανία για να υπερασπιστεί τη χώρα του αυτή τη στιγμή δεν άλλαξε την τραγωδία του ουκρανικού λαού εξαιτίας του πολέμου.
Έτσι, ο πόλεμος είναι από μόνος του η μεγαλύτερη απειλή για τους απλούς ανθρώπους. Έτσι, οι διπλωματικές λύσεις είναι πολύ απαραίτητες για όλους μας. Αυτό που συνέβη στη Γάζα είναι επίσης ένα άλλο παράδειγμα.
Η αναβολή της λύσης δεν είναι καλή ιδέα για κανέναν. Εκτός από την εξομάλυνση, τίποτα άλλο δεν πρόκειται να εγγυηθεί την ειρήνη και την ευημερία στη γεωγραφία μας.
*Καθηγήτρια Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Μαρμαρά της Κωνσταντινούπολης.
