Η πρώτη φορά που ο Εμμανουέλ Μακρόν είχε την ιδέα να χρησιμοποιήσει το μεγάλο αμφιθέατρο της Σορβόννης ήταν το 2017 λίγο μετά την εκλογή του στην προεδρία της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας. Από εκεί είχε θελήσει να εκφωνήσει τον πρώτο βαρυσήμαντο λόγο του για την Ευρώπη. Για την ακρίβεια τον πρώτο λόγο με τον οποίο εκδήλωσε την διπλή του φιλοδοξία να αναγεννήσει το πολιτικό σύστημα της πατρίδας του ηγούμενος ταυτόχρονα μιας Ευρωπαϊκής Ένωσης ικανής να ανακτήσει την στρατηγική της αυτονομία και να διεκδικήσει μια διακριτή θέση στον μεταψυχροπολεμικό και πολυπολικό κόσμο του 21ου αιώνα. Για τον νεότερο αρχηγό στην ιστορία του γαλλικού κράτους ήταν ακόμα η εποχή της ευφορίας και της αναμφισβήτητες κυριαρχίας.
Η δεύτερη φορά που θα χρησιμοποιούσε το ίδιο αμφιθέατρο ήταν μόλις χθες. Και θα το χρησιμοποιούσε για να μιλήσει και πάλι για την Ευρώπη. Μόνο που στα εφτά χρόνια που πέρασαν από την πρώτη φορά πολλά είχαν αλλάξει και μάλιστα δραματικά. Και για τον ίδιο. Και για το κόμμα του. Και για την πατρίδα του. Και βέβαια και για την Ευρωπαϊκή Ένωση το μέλλον της οποίας έμοιαζε πια πιο αμφίβολο.
Ο ίδιος δεν ήταν πλέον ούτε ο μεγαλοπρεπής ηγέτης που θύμιζε τον Δία όταν εγκαταστάθηκε στον προεδρικό θώκο το 2017, ούτε ο μεγάλος προστάτης που τρία χρόνια αργότερα θα γλύτωσε τον λαό του από τα δεινά της πανδημίας του Covid 19 μαχόμενος υπέρ της αμοιβαιοποίησης του χρέους για τη χρηματοδότηση των δαπανών ενός κοινού, ισχυρού και δημοσίου ευρωπαϊκού συστήματος υγείας. Η άσκηση της εξουσίας είχε φθείρει την εικόνα του. Η δημοφιλία κατρακυλούσε αργά αλλά σταθερά. Η απόλυτη πλειοψηφία που διέθετε στην Εθνοσυνέλευση χάθηκε από την αρχή της δεύτερης θητείας του. Το κόμμα, που είχε ιδρύσει λίγο πριν τις προηγούμενες προεδρικές εκλογές και με το οποίο είχε σαρώσει το γαλλικό πολιτικό σύστημα, κινδύνευε τώρα να υποστεί στις ευρωεκλογές μια ταπεινωτική ήττα από την επελαύνουσα Ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση του νεαρού γαμπρού της Λε Πεν.
Η Γαλλία είχε μεν εν πολλοίς απαλλαγεί από την μάστιγα της ανεργίας, βρισκόταν όμως και πάλι αντιμέτωπη με ένα δημόσιο χρέος που δαγκώνεται επικίνδυνα μαζί με την κοινωνική δυσθυμία που προκαλεί η διαρκής αύξηση του κόστους ζωής καθώς και της εγκληματικότητας που εσχάτως παρεπιδημεί ιδιαίτερα μεταξύ των ανηλίκων γεμίζοντας καθημερινά τα αστυνομικά δελτία με ειδήσεις που επιβαρύνουν την περιρρέουσα ατμόσφαιρα.
Τέλος η Ευρωπαϊκή Ένωση, που υπό την απειλή της υγειονομικής κρίσης του Covid 19 είχε φανεί αποφασισμένη να κινηθεί ταχύτερα προς την κατεύθυνση μιας μεγαλύτερης αλληλεγγύης, συνοχής και ενότητας, υπό την απειλή των γεωστρατηγικών κινδύνων που εμφανίστηκαν στον ορίζοντα μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την τελευταία ανάφλεξη στην Μέση Ανατολή έδειξε αντιθέτως ότι απέχει ακόμα παρασάγγας από την πραγμάτωση του μακρονικού ευρωπαϊκού οράματος του 2017.
Η Ευρώπη είναι "θνητή" και ετοιμοθάνατη. Είναι έτοιμη να πεθάνει από μόνη της, είπε στην χθεσινή του ομιλία - ποταμό που κράτησε μια ώρα και τρία τέταρτα σε μια καταφανή προσπάθεια να δραματοποιήσει το διακύβευμα της επικείμενης εκλογικής αναμέτρησης για την σύνθεση του επόμενου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. και να αφυπνίσει ένα εκλογικό σώμα που φλερτάρει με την ιδέα της μαζικής αποχής αδιαφορώντας για το ποσό η στάση του αυτή μπορεί να διευκολύνει την άνοδο των ευρωσκεπτικιστικών και εθνικιστικών δυνάμεων. Οι κίνδυνοι είναι θανάσιμοι και οι στιγμές που ζούμε αποφασιστικής σημασίας για το μέλλον της Ευρώπης, θα πει ο Μακρόν προς το τέλος της ομιλίας του. Γι’ αυτό, θα προσθέσει, χρειάζεται θάρρος και όχι δειλία. Παρόλα αυτά δεν θα αναφερθεί ευθέως ούτε μια φορά στους αντιπάλους του. Είτε της εθνικιστικής δεξιάς που προηγούνται κατά τουλάχιστον δέκα μονάδες του συνδυασμού που εκπροσωπεί το προεδρικό στρατόπεδο ούτε της αριστεράς που, υπό την ηγεσία του διαρκώς ανερχόμενου στις δημοσκοπήσεις Ραφαέλ Γκλυκσμάν, θέλει να πάρει από τα χέρια του δεξιόστροφου πια Μακρόν το λάβαρο του ευρωπαϊσμού βαμμένο με τα χρώματα μιας πιο κοινωνικής και οικολογικής Ευρώπης.
Ίσως όμως η μη αναφορά του Μακρόν στους αντιπάλους του να οφείλεται στο γεγονός ότι στην πραγματικότητα με την χθεσινή του ομιλία να ήθελε να απευθυνθεί και να κατανοηθεί περισσότερο από τους ομολόγους των άλλων 26 κρατών- μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρά από τους συμπατριώτες του που εξακολουθούν να τον θεωρούν και να τον αξιολογούν ως "Πρόεδρο των πλουσίων".
Εξ ου και η έμφαση που έδωσε στην επείγουσα ανάγκη όχι μόνο να ανακτηθεί η στρατηγική αυτονομία της Ένωσης, που σήμερα περιθωριοποιείται περικυκλωμένη από τις ηγεμονικές δυνάμεις που διαφεντεύουν τον πλανήτη, αλλά και να επιτευχθεί η δημιουργία ενός νέου παραδείγματος μιας Ευρώπης (παγκόσμιας) δύναμης ικανής να απαντήσει στις προκλήσεις του διεθνούς ανταγωνισμού με περισσότερη (στρατιωτική) ισχύ, ευημερία και ανθρωπισμό.
Το σχέδιο που προτείνει είναι να καταστεί η Ευρωπαϊκή Ένωση ασυναγώνιστη σε καίριους τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η πυρηνική ενέργεια, η απανθρακοποίηση, η αγροδιατροφική αυτάρκεια και η αμυντική βιομηχανία. Εκείνο που χρειάζεται, υποστήριξε ο Μακρόν, είναι ένα σοκ κοινών επενδύσεων, ένας άξιος του ονόματός του σχεδιασμός της βιομηχανικής πολιτικής στους πιο στρατηγικούς τομείς. και μια λιγότερο αφελής εμπορική πολιτική ώστε να ξεπεραστούν τα συγκριτικά μειονεκτήματα έναντι των μεγάλων ανταγωνιστών που δεν έχουν τις αυστηρές νόρμες που έχουν τα ευρωπαϊκά προϊόντα.
Στις παραινέσεις του, εκείνες του 2017, δεν δόθηκε συνέχεια από τις ηγεσίες των εταίρων της Ε.Ε. Μένει να φανεί πια τύχη θα έχουν αυτές του 2024.
