Θα ήταν άδικο να πει κανείς ότι το βιβλίο αυτό των Π. Κόκκαλη και Ξ. Κοντιάδη αποτελεί προεκλογική προσέγγιση του νεοπαγούς πράσινου κόμματος «Κόσμος» το οποίο ιδρύθηκε πριν μερικές μόλις εβδομάδες από Πέτρο Κόκκαλη, Μαρία Βασιλάκου και Λευτέρη Παπαγιαννάκη. (Ο Π. Κόκκαλης, θυμίζουμε, έχει εκλεγεί ως Ευρωβουλευτής με τον ΣΥΡΙΖΑ, ήδη όμως έχει αποχωρήσει από την πολιτική ομάδα της Αριστεράς προσχωρώντας στους Πράσινους του Ευρωκοινοβουλίου). Μολαταύτα, κάτι από τα εκφραστικά μέσα που κινητοποιεί – ήδη ο υπότιτλος «Αλλάξτε το σύστημα, όχι το κλίμα!» αλλά και το κάλεσμα «ήρθε η ώρα να αναστοχαστούμε τις αξίες, τις αρχές και τις προτεραιότητές μας […] να στρατευτούμε στην δίκαιη πράσινη μετάβαση παντού [αυτό είναι] το κοινό μας χρέος και όνειρο», κι ακόμη περισσότερο «να κάνουμε τα πάντα για την κλιματική δικαιοσύνη μεταξύ των κοινωνικών στρωμάτων και των γενεών»» – όλα αυτά ευθέως παραπέμπουν σε διεκδίκηση του προσκηνίου με πολιτικό πρόταγμα.
Και τούτο, ενώ το υλικό/τα στοιχεία που κινητοποιούνται προκειμένου να ζητηθεί η στράτευση σε ρηξικέλευθες παρεμβάσεις προκειμένου να αντιμετωπισθεί η περιβαλλοντική κατάρρευση και ενεργειακή φτώχεια, δίπλα μάλιστα στις κοινωνικές ανισότητες και την εργασιακή επισφάλεια παραπέμπουν σε καταιγιστική αναζήτηση αιτίων της περιβαλλοντικής υποβάθμισης και προβολής σε ένα δυστοπικό μέλλον.
Πλαισιώνεται το βιβλίο των Κόκκαλη – Κοντιάδη στην ουσία από δυο αναγωγές: εκείνη της «Σιωπηλής Άνοιξης»/Silent Spring της Ρέιτσελ Κάρσον (δεκαετίας του΄60, που δρομολόγησε την οικολογική σκέψη με βάση την καταγγελία των εντομοκτόνων επιτυγχάνοντας τον βαθύτερο επηρεασμό της Αμερικανικής κοινής γνώμης αλλά και της κεννεντικής αμερικανικής διοίκησης) αλλά και την έμμεση παραπομπή στην επιθεώρηση «Σοσιαλισμός ή Βαρβαρότητα» /Socialisme ou Barbarie των Κορνήλιου Καστοριάδη - Κλωντ Λεφόρ (1949-1965) με το επιλογικό κεφάλαιο «Δίκαιη πράσινη μετάβαση ή βαρβαρότητα;».
Εκεί που καταλήγει το βιβλίο αυτό, δηλαδή στην πρόταση/έκκληση για ένα «νέο σχέδιο διακυβέρνησης […] με προτεραιότητες την ανθρώπινη ζωή, την υγεία και ευημερία των ανθρώπων, την προστασία από την κλιματική κατάρρευση και την μεταστροφή σε εφαλτήριο για ένα κόσμο ασφαλή, βιώσιμο και δίκαιο», εκεί ενυπάρχει μια βαρύτατη παραδοχή. Ότι «η ζωή στην Γη όπως την γνωρίζουμε, σύντομα δεν θα υπάρχει».
Αυτή η διαπίστωση, έτσι όπως διεξοδικά τεκμηριώνεται – ή, πάντως, επιχειρείται να τεκμηριωθεί – περιορισμένα μόνο και διστακτικά οδηγεί σε σημερινά μέτρα πολιτικής. Καθώς μάλιστα επιπρόσθετα συνυφαίνεται με την διαπίστωση της επίτασης των ανισοτήτων λόγω της περιβαλλοντικής παραμέτρου, καταλήγει σε μια έντονη καταγγελία της «στρεβλής, κοντόφθαλμης κακοανάπτυξης».
Στέκονται οι Κόκκαλης – Κοντιάδης με στοργή αλλά και με κριτική διάθεση απέναντι στα οικολογικά κόμματα και τον βαθμό επιτυχίας τους, που «συναρτάται και με τον βαθμό πολιτικής ανάπτυξης μιας κοινωνίας» . Για να προσγειώσουν στην δική μας περίπτωση με την παρατήρηση ότι «σε κοινωνίες με ισχνή κοινωνία πολιτών όπως η Ελληνική, με χαμηλό επίπεδο εκσυγχρονισμού και χωρίς ανεπτυγμένη αίσθηση κοινωνικής ευθύνης, η επιρροή των οικολογικών κομμάτων είναι μικρότερη». Πάντως, η αριστερόστροφη και ευρωκεντρική συνάμα τοποθέτηση του βιβλίου αυτού, ουσιαστικά θεμελιώνεται στην προσέγγιση του (μέχρι προ μηνών Αντιπροέδρου της Επιτροπής υπεύθυνου για την Πράσινη Συμφωνία, ήδη κεντρικού συντελεστή της ολλανδικής πολιτικής από πλευράς Σοσιαλιστών/Πρασίνων) Φρανς Τίμμερμανς: «Η πράσινη μετάβαση θα ολοκληρωθεί μόνον αν είναι δίκαιη μετάβαση». Εκεί ακριβώς συναντάται η προσέγγιση Κόκκαλη-Κοντιάδη με το σύνθημα που θυμίζει Sixties, «αλλάξτε το σύστημα»…
