Γραμμένο από άνθρωπο που και «κράτησε» το θέμα των ιδιωτικοποιήσεων στα χέρια του άμεσα, τον Κώστα Μητρόπουλο (πρώτο Διευθύνοντα Σύμβουλο του ΤΑΙΠΕΔ) και με μακρά εμπειρία στη συμβουλευτική σε σχετικά θέματα (ιδρυτής της ΚΑΝΤΟR, με θητεία στην Coopers Lybrand και την PwC), το βιβλίο αυτό έρχεται να δώσει – μετά από τρεις δεκαετίες μιαν ανακεφαλαίωση και τη βάση μιας αποτίμησης της ελληνικής πολιτικής αποκρατικοποιήσεων/ιδιωτικοποιήσεων. Μετά από μια ντουζίνα πολιτικά σχήματα που το διαχειρίστηκαν, διαδοχικά. σε φόντο έντονης, φορές-φορές βιτριολικής πολιτικής αντιπαράθεσης. με (υποτιθέμενο) ιδεολογικό υπόβαθρο. με αμφιλεγόμενο τελικό (;) αποτέλεσμα.
Συνειδητά γραμμένο σε δυο εκδοχές, ελληνικά και αγγλικά – το βιβλίο αυτό του Κ. Μητρόπουλου, προσκομίζοντας και θέτοντας στο τραπέζι πληθώρα στοιχεία στα οποία ο ίδιος είχε άλλωστε και άμεση πρόσβαση αλλά και διαχρονική εποπτεία – υποχρεώνει ή πάντως σε καλεί να ξανασκεφτείς πώς/πού/σε ποια λογική αναλίσκεται το πολιτικό και τεχνοκρατικό κεφάλαιο στην Ελλάδα της Μεταπολίτευσης.
Ο Κώστας Μητρόπουλος ξεκαθαρίζει ότι πρόθεση του βιβλίου δεν υπήρξε να είναι πολιτικό, ούτε τεχνικά οικονομικό, ούτε όμως και συλλογή αναμνήσεων. Καλεί, ουσιαστικά, τον αναγνώστη να διαπιστώσει πως – τελικώς – εφαρμόσθηκε στην Ελλάδα «μια σταθερή πολιτική που άντεξε επί 30 χρόνια», όπως άλλωστε και διατηρήθηκε αντίστοιχα ένα σταθερό νομικό πλαίσιο (τρεις νόμοι μέσα σε 30 χρόνια), πράγμα διόλου σύνηθες για την Ελλάδα της νευρικής νομοθέτησης. Και τούτο την στιγμή που οι αντιστάσεις οι οποίες προβλήθηκαν διαχρονικά στις ιδιωτικοποιήσεις κατέληξαν πολλές φορές να είναι ακόμη και ενδοκυβερνητικές – με επιπρόσθετο βέβαια τον θόρυβο των ενδιάμεσων.
Η αλήθεια είναι ότι από την περίοδο αποκρατικοποίησης/ ιδιωτικοποιήσεων στην Ελλάδα, είχαν προηγηθεί δυο μείζονες περίοδοι δραστηριοποίησης του κράτους στην οικονομία. Η πρώτη ήταν η περίοδος της μεταπολεμικής ανασυγκρότησης, η δεύτερη η συνειδητή κρατική επέμβαση στην οικονομία κατά την Μεταπολίτευση.
Τελικώς, προκύπτει ότι η προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων στην ελληνική πραγματικότητα προχώρησε περισσότερο με πρακτική/πρακτικίστικη προσέγγιση, παρά ως προσχώρηση σε κάποια αναλυτική σχολή ή/και μια ιδεολογική προσέγγιση. Για τούτο και εντέλει η ιδιωτικοποίηση όπως εφαρμόσθηκε περιορισμένα μόνον περιόρισε την παρουσία του κράτους στην οικονομία – παρά την κατά καιρούς πολιτική αναταραχή που προκάλεσε.
Με αγγλοσαξωνική ψυχραιμία, ο Κώστας Μητρόπουλος παρατηρεί επιλογικά, σχεδόν στο τέλος του επιχειρήματός του: «Μετά από 136 συναλλαγές η παρουσία του κράτους στην οικονομία παραμένει απλοϊκά ισχυρή».
Και οριακά πιο αναλυτικά: «Η τροφοδότηση του δημοσίου ταμείου νίκησε τόσο την ιδεολογία της «Δεξιάς» (να συρρικνωθεί το κράτος) όσο και την ιδεολογία της «Αριστεράς» (να γίνουν όλα τα μέσα παραγωγής δημόσια). Άλλαξε ελάχιστα στην διάρθρωση της οικονομίας, ακούσια τις περισσότερες φορές».
Και έτσι, πορευόμαστε.