Η επίσκεψη του Ερντογάν στην Αθήνα δεν έτυχε ιδιαίτερης αναφοράς στην Τουρκία. Προκάλεσε όμως αντιρρήσεις στην Ελλάδα. Ειδικά, όταν ο Ερντογάν είχε αναφερθεί στη Θεσσαλονίκη στο μεγάλο συλλαλητήριο για την Παλαιστίνη της 28ης Οκτωβρίου, λέγοντας «(...) όπως η Θεσσαλονίκη (...) που είναι σαν το Κιρκαρελί, έτσι και η Γάζα ήταν αναπόσπαστο κομμάτι της πατρίδας», προκλήθηκαν σοβαρές αντιδράσεις (στην Ελλάδα). Ωστόσο, ο Ερντογάν εννοούσε «(...) πριν από έναν αιώνα, η Θεσσαλονίκη ήταν για αυτό το έθνος...»
Πιθανόν υπάρχουν δύο λόγοι για την (ελληνική) αντίδραση αυτή:
1.Κάποιες προηγούμενες δηλώσεις του προέδρου Ερντογάν: «Μπορεί να έρθουμε ένα βράδυ ξαφνικά. Γιατί; Όσο υπάρχουν βάσεις σε αυτά τα νησιά και όσο συνεχίζονται τέτοιες απειλές εναντίον μας, η υπομονή μας θα εξαντληθεί».Κι επίσης, οι δηλώσεις του Ερντογάν στο τελευταίο του ταξίδι στο Βερολίνο, όπου μίλησε σαν να βρισκόταν σε προεκλογική περιοδεία στην Τουρκία.
2.Η δήλωση του υπουργού Εξωτερικών Χακάν Φιντάν: «Η κατάσταση της τουρκικής μειονότητας στη Θράκη και των συμπατριωτών μας που ζουν στα Δωδεκάνησα είναι από τα θέματα προτεραιότητάς μας. Παρακολουθούμε στενά την προστασία των δικαιωμάτων των συμπατριωτών μας».
Ωστόσο, θα πρέπει να προστεθεί εδώ ότι η Ελλάδα κάνει λάθος σε αυτό το θέμα. Διότι το Πρωτόκολλο αριθ. 3 στη Συνθήκη των Αθηνών του 1913 αναφέρει ότι τα δικαιώματα των μουσουλμανικών μειονοτήτων ισχύουν «σε όλη την Ελλάδα» και η συνθήκη των Σεβρών του 1920 αναφέρει επίσης ότι θα ισχύουν «σε όλα τα εδάφη που θα προσαρτηθούν στην Ελλάδα» (βλ. B. Oran και A. Dayıoğlu, 100. Yılda Lausanne İhlalleri, Greece and Turkey, Minorities and the Aegean, Istanbul, Alfa, 2023, σελ. 31-32).
Ευτυχώς, η eKathimerini ανέφερε πρόσφατα ότι «προτάσεις για κοινές αρχαιολογικές ανασκαφές και θερινές κατασκηνώσεις για νέους θα τεθούν στο τραπέζι των συνομιλιών».
Στην Τουρκία, επίσης, τα λόγια του Ερντογάν έδωσαν ελπίδα: «Πιστεύουμε ότι δεν έχουμε ανυπέρβλητα προβλήματα με τους γείτονές μας, ιδίως με την Ελλάδα» και επανέλαβε την έννοια του «win-win».
Παρ' όλα αυτά, εξακολουθώ να ανησυχώ. Επειδή και στις δύο χώρες ο εθνικιστικός Τύπος πουλάει πολύ όταν γράφει εμπρηστικά πράγματα και επειδή στην Τουρκία έρχονται πολύ σημαντικές δημοτικές εκλογές στις 31 Μαρτίου.
Κι ο φόβος μεγαλώνει, όταν θυμάμαι τι έκανε (ο Ερντογάν) στην Αθήνα το 2017 όπως και τι έκανε όταν πήγε στο Βερολίνο. Ήταν κάτι που θα συνέβαινε στο Βερολίνο, αυτό που έκανε; Όχι!
(*) Ο Μπασκίν Οράν, είναι Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, Σχολή Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Άγκυρας.
