Θεωρώ ότι η επίσκεψη του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Ελλάδα στις 7 Δεκεμβρίου είναι ιστορικής σημασίας για το μέλλον των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών.
Έχω παρακολουθήσει τις προηγούμενες επισκέψεις του Προέδρου ως Πρωθυπουργού της Τουρκικής Δημοκρατίας και την πρώτη του επίσκεψη ως Προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας μετά από σχεδόν 60 χρόνια στην Αθήνα.
Γνωρίζω ότι οι επισκέψεις αυτές παρακολουθούνται πολύ στενά από την ελληνική πλευρά, όπως και τα αποτελέσματά τους. Διαπιστώνω επίσης ότι το ενδιαφέρον της ελληνικής κοινής γνώμης για τις εξελίξεις που αφορούν την Τουρκία είναι μεγάλο. Είμαι της γνώμης ότι αυτό έχει σχέση περισσότερο με την προσδοκία να υπάρξει μία μελλοντική ειρήνη και μία ενίσχυση της συνεργασίας παρά με ανησυχία. Διότι παρατηρώ ότι η ελληνική κοινή γνώμη έχει σήμερα μια πιο ευνοϊκή άποψη για την Τουρκία.
Νομίζω ότι η επίσκεψη του Ερντογάν στις 7 Δεκεμβρίου θα επικεντρωθεί σε μια «θετική ατζέντα». Αυτή την εντύπωση αποκόμισα και από τα υψηλόβαθμα στελέχη με τα οποία συνομίλησα από την τουρκική πλευρά. Νομίζω ότι σε αυτή την πρώτη ολοκληρωμένη συνάντηση που θα πραγματοποιηθεί σε επίπεδο ηγετών μετά από ένα μεγάλο διάλειμμα, θα επιχειρηθεί να οικοδομηθεί ένας νέος διάλογος, ιδίως μέσω των τομέων συνεργασίας των δύο χωρών.
Πράγματι, όπως ανέφερε ο Πρόεδρος στη δήλωσή του κατά την επιστροφή του από την επίσκεψή του στο Ντουμπάι, είναι δυνατόν δύο χώρες και λαοί με τόσο βαθιά ριζωμένες σχέσεις από το παρελθόν να οικοδομήσουν ένα πολύ καλύτερο επίπεδο ενότητας και να ξεπεράσουν τα προβλήματα.
Τα ακανθώδη θέματα δεν πρόκειται να επιλυθούν τώρα
Ο Ερντογάν επεσήμανε επίσης τον αρνητικό αντίκτυπο της πολιτικής των ΗΠΑ και ορισμένων άλλων χωρών στην πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Μάλιστα, η άποψη αυτή φανερώνει την πεποίθηση ότι η Αθήνα και η Άγκυρα μπορούν να ξεπεράσουν τα προβλήματά τους χρησιμοποιώντας διμερείς μηχανισμούς. Συμφωνώ με αυτή την άποψη. Το ιστορικό υπόβαθρο και η εμπειρία των δύο χωρών θα είναι αρκετά για να επιτευχθεί αυτό.
Είναι πολύ σημαντικό η κοινή γνώμη, τα μέσα ενημέρωσης και οι διανοούμενοι των δύο χωρών να έχουν μια υπομονετική και λογική προσδοκία. Δεν θα ήταν ρεαλιστικό να περιμένουμε ότι τα θέματα που σχετίζονται με τα νησιά, το Κυπριακό και άλλες διαφορές στο Αιγαίο θα επιλυθούν κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Ερντογάν. Ωστόσο, διατηρώ την πεποίθησή μου ότι μπορεί να σημειωθεί κάποια πρόοδος κάνοντας μια καλή αρχή.
Η ειρήνευση Ελλάδας-Τουρκίας θα έχει αντίκτυπο στην περιοχή
Από την άλλη πλευρά, οι αρνητικές εξελίξεις στην περιοχή μας σε όλα σχεδόν τα μέτωπα, ο πόλεμος Ουκρανίας-Ρωσίας, ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς, τα προβλήματα μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν στον Καύκασο και η εκρηκτική κατάσταση στα Βαλκάνια δείχνουν τη σημασία του στενού διαλόγου και της συνεργασίας μεταξύ Άγκυρας και Αθήνας ως δύο υπεύθυνα και σοβαρά κράτη.
Αυτή η αντίληψη και η συνεργασία θα συμβάλει όχι μόνο στο μέλλον των σχέσεων μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας, αλλά και της περιοχής μας, όπως και στην παγκόσμια σταθερότητα γενικότερα.
Αν οι σχέσεις μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας αναπτυχθούν με βάση μία νέα δυναμική, βλέπω τη συνεργασία στον τομέα του εμπορίου, του τουρισμού και των κοινών επενδύσεων ως θετικά σημεία της ατζέντας.
Συμβολή μειονοτήτων
Από την άλλη πλευρά, πιστεύω ότι η ελληνική χριστιανική μειονότητα και οι μουσουλμάνοι στην Ελλάδα, που ζουν στις δύο χώρες, δεν πρέπει να υφίστανται διακρίσεις και να γίνονται αντικείμενο αντιπαράθεσης. Αντίθετα, τις θεωρώ ως έναν ισχυρό δεσμό που μας φέρνει πιο κοντά ο ένας στον άλλο.
Ο Βαρθολομαίος μπορεί να παίξει ρόλο στην προσέγγιση
Σε αυτό το πλαίσιο, πιστεύω ότι η παρουσία του ιδιαίτερα σεβαστού Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου θα πρέπει να θεωρηθεί ως ευκαιρία.
Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος έπαιζε πάντα θετικό ρόλο με τις εποικοδομητικές του προσεγγίσεις, τα μετριοπαθή του μηνύματα και την ταυτότητά του που είναι σεβαστή και στις δύο κοινότητες.
Την προσεχή περίοδο, πιστεύω ότι ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος μπορεί να έρθει στο προσκήνιο ως ένας πολύ σημαντικός οδηγός ως προς τα ήπια ζητήματα των θρησκευτικών ταυτοτήτων, της πολιτιστικής ζωής και της κοινής μας ιστορίας. Βλέπω τη συνεχιζόμενη παρουσία του Ρωμαίικου Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης, ενός σεβαστού και με ρίζες θεσμού, ως πλούτο και δύναμη για την Τουρκία.
(*) Σχολιαστής του CNN Turk / Υπεύθυνος της εφημερίδας Posta στην Άγκυρα