«Αυτό το μοντέλο παρακμής έφτασε στο τέλος του. Δεν υπάρχει γυρισμός», ήταν τα πρώτα λόγια του Javier Milei προς τους ενθουσιώδεις οπαδούς του, μετά τον εκλογικό του θρίαμβο. Στην πλειοψηφία τους, οι πολίτες της Αργεντινής συμφώνησαν μαζί του. Επέλεξαν να αφήσουν πίσω τους τον ρημαγμένο δρόμο του παλιού πολιτικού συστήματος και να βαδίσουν σε ένα άγνωστο μονοπάτι, στρωμένο από λαϊκισμό, αφοριστικές δηλώσεις, μισαλλοδοξία και εύκολες υποσχέσεις για περικοπές δαπανών και επιστροφή στην ευημερία.
«Η ψηφοφορία αντιπροσωπεύει μια απελπισμένη ανάγκη για κάτι νέο, ό,τι κι αν συμβεί», δήλωσε στον Guardian ο Benjamin Gedan, αναλυτής στο Wilson Centre. Στο ίδιο συμπέρασμα καταλήγουν και οι ερευνητές της εταιρείας δημοσκοπήσεων Isonomia: «Οι ψηφοφόροι παρασύρθηκαν από ένα μήνυμα ριζικής αλλαγής και μια παράξενη αντισυμβατική εικόνα που υποσχέθηκε να ανατρέψει το κατεστημένο. Υπήρξε ομάδα ανθρώπων που δεν ενδιαφέρθηκε να δει ακριβώς, ποιες ήταν οι ιδέες του Milei».
Ο «αναρχοκαπιταλιστικός τυφώνας»
Ο 53χρονος οικονομολόγος, έγινε ευρύτερα γνωστός μέσα από την παρουσία του στα media, όπου κατήγγειλε νυχθημερόν τις πολιτικές ηγεσίες για τα οικονομικά δεινά της Αργεντινής. Το 2021, το κόμμα του, «Η Ελευθερία Προχωρά», εισήλθε στη Βουλή με ποσοστό 17,3%. Κατά την διάρκεια της προεδρικής κούρσας, προανήγγειλε μεταξύ άλλων κατάργηση της «διεφθαρμένης» Κεντρικής Τράπεζας, δολαριοποίηση της οικονομίας και μείωση των υπουργείων από δεκαοκτώ σε οκτώ. Παράλληλα, υποσχέθηκε εξοικονόμηση πόρων σε ποσοστό 15% του ΑΕΠ, χωρίς ωστόσο να απολύσει δημόσιους υπαλλήλους ή να περικόψει βασικά επιδόματα.
Μεταξύ των εξαγγελιών του, η νομιμοποίηση της πώλησης ανθρώπινων οργάνων, η χαλάρωση του νόμου περί οπλοκατοχής, η απαγόρευση των αμβλώσεων και η υποβάθμιση των εγκλημάτων της δικτατορίας την περίοδο 1976-83, εδώ.
Αιτία όλων των συμφορών μια «κάστα πολιτικών και γραφειοκρατών από την αριστερά και τη δεξιά», ήταν το κεντρικό μήνυμα του.
Σε ένα πλούσιο έθνος ευλογημένο με άφθονους φυσικούς πόρους αλλά καταραμένο από δεκαετίες οικονομικής κακοδιαχείρισης, ήταν εύκολο να περάσει. Τα δυο πέμπτα των πολιτών ζουν στο όριο της φτώχειας, το 10% από αυτούς δηλώνουν άποροι. Ο αριθμός θέσεων εργασίας στον ιδιωτικό τομέα έχει αυξηθεί ελάχιστα σε περισσότερο από μια δεκαετία, ενώ περισσότεροι από τους μισούς εργαζόμενους εργάζονται είτε χωρίς ασφάλιση, είτε για το κράτος. Ο πληθωρισμός, που ήδη τρέχει με 143%, μπορεί σύμφωνα με την JPMorgan να φθάσει στο 210% μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους, εδώ.
Τα επόμενα βήματα
Πολλοί αναλυτές πιστεύουν ότι ο Milei θα δυσκολευτεί να εφαρμόσει τις πιο αμφιλεγόμενες προτάσεις του, καθώς το κόμμα του ελέγχει μόλις 38 από τις 257 έδρες στην Κάτω Βουλή και οκτώ από τις 72 στη Γερουσία.
Κινδύνους εγκυμονεί και το πολιτικό κενό μέχρι την ορκωμοσία του στις 10 Δεκεμβρίου. Η αγορά προεξοφλεί υποτίμηση του πέσο, καθώς η παράλληλη ισοτιμία διαπραγματεύεται σχεδόν στο ένα τρίτο του επίσημου νομίσματος. Σύμφωνα με το Bloomberg, ο Milei θα πρέπει να καταρτίσει έναν νέο προϋπολογισμό για το 2024. Ο επόμενος υπουργός Οικονομικών, θα κληθεί να υλοποιήσει την πλήρη δολαριοποίηση της οικονομίας, η οποία συνεπάγεται και εκχώρηση της νομισματικής πολιτικής. Όσο για τη «θεραπεία-σοκ» κατά του πληθωρισμού για την οποία τον ψήφισαν κυρίως οι νέοι, θα χρειαστεί να προχωρήσει άμεσα σε πακέτο περικοπών κρατικών δαπανών με τεράστιο κοινωνικό αντίκτυπο και βέβαιες μαζικές αντιδράσεις, εδώ.
