Διάβασα με πολλή προσοχή το κείμενο του κ. Μίνου Μωυσή στο K-Report που δημοσιεύτηκε στις 7 Νοεμβρίου με αφορμή ή ως απάντηση σε ένα δικό μου κείμενο για τα πρόσφατα τραγικά γεγονότα στο Ισραήλ και τη Γάζα. Επιτρέψτε μου μερικά πρόσθετα σχόλια.
Θα ξεκινήσω με μια αυτονόητη διευκρίνιση. Δεν υπάρχουν για μένα «ναι μεν και αλλά» στην καταδίκη της σφαγής που προκάλεσε η επίθεση της Χαμάς ένα μήνα πριν. Άλλωστε, ποιος άνθρωπος με στοιχειώδη συνείδηση δεν θα έκανε το ίδιο; Οι σφαγές αμάχων δεν δικαιολογούνται με τίποτα.
Έγραψα όμως και επιμένω ότι η καταδίκη της επίθεσης της Χαμάς δεν αρκεί. Γιατί η τραγωδία στην περιοχή δεν ξεκίνησε στις 7 Οκτωβρίου. Πάει πίσω πολλά χρόνια και έχει να κάνει με τη μη επίλυση του παλαιστινιακού, με τη συνεχιζόμενη ισραηλινή κατοχή στη Δυτική Όχθη, τους εποικισμούς που ολοένα και μεγαλώνουν, την αυξανόμενη βία εις βάρος των παλαιστινίων κατοίκων, την στέρηση των στοιχειωδών δικαιωμάτων τους. Όσο για τη Λωρίδα της Γάζας, μια μεγάλη φυλακή ήταν αποκλεισμένη από παντού που τώρα βομβαρδίζεται ανελέητα.
Νομίζω πολλοί θα συμφωνήσουν ότι η απόγνωση οδηγεί συχνά στο φανατισμό και τη βία, ακόμη και αν κανένας μας δεν τα δικαιολογεί. Δυστυχώς υπάρχει πολύς φανατισμός και από στις δύο πλευρές. Τα άκρα συναντώνται στην αδιαλλαξία και τη χρήση βίας. Την ηγεσία της Χαμάς τη γνωρίζουμε από την (πολύ) κακή και την ανάποδη εδώ και χρόνια. Πιο πρόσφατα, μάθαμε και για τις απόψεις μελών της σημερινής κυβέρνησης στο Ισραήλ. Δεν βοηθούν διόλου τους ειλικρινείς φίλους αυτής της χώρας.
Συμμερίζομαι τον πόνο των Ισραηλινών για το χαμό των δικών τους ανθρώπων μετά την επίθεση της Χαμάς και τις φρικαλεότητες που τη συνόδευσαν. Μπορώ να καταλάβω επίσης την έντονη επιθυμία να τεθεί οριστικό τέρμα στην τρομοκρατία, ακόμη και το ένστικτο της εκδίκησης που προκάλεσε αυτή η επίθεση. Αλλά η εκδίκηση δεν είναι συχνά ο καλύτερος σύμβουλος στις ανθρώπινες, πόσο μάλλον στις διεθνείς, σχέσεις. Συμμερίζομαι όμως και τον πόνο των Παλαιστινίων για τα θύματα των βομβαρδισμών στη Γάζα και τη συνεχή καταπίεση που υφίστανται στη Δυτική Όχθη. Πιστεύω ότι δεν θα καταφέρει το Ισραήλ να εξαφανίσει τη Χαμάς ή άλλες αντίστοιχες οργανώσεις ισοπεδώνοντας τη Γάζα και σκοτώνοντας χιλιάδες αμάχους. Μάλλον το αντίθετο αποτέλεσμα θα έχει τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα. Αυτό άλλωστε δείχνει και η προηγούμενη εμπειρία.
Προφανώς, οι παλαιστινιακές ηγεσίες φέρουν σημαντικό μέρος της ιστορικής ευθύνης για το αδιέξοδο στο οποίο έχουν φτάσει οι διαπραγματεύσεις για τη δημιουργία δύο κρατών. Αλλά και ο σημερινός πρωθυπουργός του Ισραήλ κάνει ό,τι μπορεί (και με το παραπάνω) εδώ και χρόνια για να παγιώσει αυτό το αδιέξοδο. Οι συνεχιζόμενοι εποικισμοί στη Δυτική Όχθη καθιστούν τη λύση των δύο κρατών ολοένα και πιο δύσκολη, αν όχι ανέφικτη.
Μοιράζομαι την ευχή του κ. Μωυσή: «Να ξαναπιάσουν οι δύο πλευρές το νήμα για την ειρήνη, που ξεκάθαρα δεν μπορεί να είναι βιώσιμη υπό την απειλή τρομοκρατίας. Και να αναδειχθούν εκατέρωθεν στιβαρές, υπεύθυνες και ειλικρινά δεσμευμένες στον σκοπό της ειρήνης ηγεσίες που θα είναι έτοιμες να διαπραγματευτούν, να υποχωρήσουν και να συναντηθούν σε λύσεις που θα σηματοδοτούν την αρχή του τέλους των πολέμων και των κρίσεων στην Μέση Ανατολή». Αλλά δυστυχώς, δεν είμαι πολύ αισιόδοξος. Φοβάμαι ότι ο κύκλος της ανείπωτης βίας θα συνεχίσει και είναι ευθύνη όλων μας, φίλων των Ισραηλινών και των Παλαιστινίων, φίλων της ειρήνης πρωτίστως, να κάνουμε ό,τι περισσότερο μπορούμε για να σπάσει αυτός ο φαύλος κύκλος.
