Τα ηλεκτρόνια κινούνται με 70 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο, ταχύτητα η οποία καθιστούσε αδύνατη τη μελέτη τους. Οι νέες πειραματικές τεχνικές που ανέπτυξαν οι τρεις επιστήμονες που τιμήθηκαν με το Νόμπελ Φυσικής χτες, χρησιμοποιούν στιγμιαίους παλμούς φωτός για να καταγράψουν την κίνηση ενός ηλεκτρονίου σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή.
Σκεφτείτε έναν περιστρεφόμενο ανεμιστήρα στην υψηλότερη ταχύτητά του: Κάθε λεπίδα είναι μια θαμπή γραμμή. Αλλά αν ρίξετε ένα στροβοσκοπικό φως στον ανεμιστήρα, κάθε λάμψη του θα φωτίζει μια «παγωμένη» στιγμή. Καθώς οι λάμψεις μικραίνουν, αποκαλύπτονται περισσότερες πληροφορίες για τον ανεμιστήρα.
Για να μελετήσουν την κίνηση των ηλεκτρονίων, οι τρεις επιστήμονες χρειάστηκε να χρησιμοποιήσουν παλμούς φωτός που διαρκούν ένα αττοδευτερόλεπτο. Ένα αττοδευτερόλεπτο είναι ένα δεκαοκτάκις εκατομμυριοστό του δευτερολέπτου. Ο αριθμός των αττοδευτερόλεπτων σε ένα δευτερόλεπτο είναι ίσος με τον αριθμό όλων των δευτερολέπτων που έχουν περάσει αφότου δημιουργήθηκε το σύμπαν, πριν από 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια.
Η Eva Olsson, πρόεδρος της Επιτροπής Νόμπελ για τη Φυσική, δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου χτες ότι η επιστήμη αττοδευτερολέπτων «επιτρέπει να αντιμετωπίσουμε θεμελιώδη ερωτήματα», όπως η χρονική κλίμακα του φωτοηλεκτρικού φαινομένου, η απελευθέρωση ηλεκτρονίων από ένα υλικό όταν πέφτει πάνω του φως. Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν έλαβε το βραβείο Νόμπελ Φυσικής του 1921 για την ανακάλυψη αυτού του φαινομένου.
Η πρόσβαση στον εξαιρετικά ταχύ κόσμο της κίνησης των ηλεκτρονίων μπορεί να οδηγήσει σε προόδους στον σχεδιασμό ηλεκτρονικών κυκλωμάτων, στην ανάπτυξη φαρμάκων και στα υλικά μπαταριών.
