Ο κοινωνικός αποκλεισμός, η ανυπαρξία ενσωμάτωσης των μεταναστών, το χάσμα πλούσιων και φτωχών που διευρύνεται και η εξάπλωση της χρήσης ναρκωτικών είναι οι κυριότερες αιτίες της έκρηξης βίας από συμμορίες, σύμφωνα με τη σουηδική αστυνομία. Η βία δεν είναι καινούργιο πρόβλημα για τη Σουηδία. Τα τελευταία 5 χρόνια έχει τη δεύτερη μεγαλύτερη αναλογία θανάτων από πυροβολισμούς στην Ευρώπη, μετά την Κροατία.
Η μορφή της βίας από τις συμμορίες έχει αλλάξει, επισημαίνει ο αρχηγός της αστυνομίας του Έρεμπρο, πόλης 120.000 κατοίκων όπου υπάρχουν 10 έως 15 συμμορίες που διακινούν κυρίως ναρκωτικά αλλά και όπλα. Παλιότερα ξυλοκοπούσαν τους αντιπάλους για να προστατεύσουν την περιοχή «τους», είπε. Μετά άρχισαν να τους πυροβολούν στα πόδια και τώρα τους ρίχνουν στο κεφάλι ενώ πολύ πολλές φορές χρησιμοποιούν και βόμβες, που συχνά έχουν και αθώα θύματα. Στην πόλη του έγιναν τον Μάιο τρεις δολοφονίες σε μάχη μεταξύ συμμοριών.
Έχει αλλάξει και η γεωγραφική κατανομή της βίας. Παλιότερα ήταν περιορισμένη στις φτωχότερες συνοικίες στα περίχωρα των 3 μεγαλύτερων πόλεων, της Στοκχόλμης, του Μάλμε και του Γκέτεμποργκ. Τα τελευταία χρόνια έχει επεκταθεί και σε πολλές μικρότερες πόλεις, όπως το Έρεμπρο. Ο πόλεμος μεταξύ συμμοριών έχει προκαλέσει φέτος περισσότερα θύματα από κάθε άλλη χρονιά.
Η στοχοποίηση των μεταναστών ήταν αναμενόμενη, ιδίως με την κεντροδεξιά κυβέρνηση να εξαρτάται από τη στήριξη των ακροδεξιών «Σουηδών Δημοκρατών» που ήταν δεύτεροι στις εκλογές του 2022, με έντονα αντιμεταναστευτική ατζέντα. Η κεντροδεξιά κυβέρνηση της περιόδου 2006-2014 προκάλεσε έκρηξη της μετανάστευσης, παράλληλα με την οικονομική άνθηση της Σουηδίας και η μετέπειτα σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση προσπάθησε να εφαρμόσει πολιτικές ενσωμάτωσής τους στη σουηδική κοινωνία. Η αποτυχία ήταν, όμως, τόσο μεγάλη ώστε η προηγούμενη πρωθυπουργός, Μαγκνταλένα Άντερσον, μίλησε για γκετοποίηση και «παράλληλες κοινωνίες» όπου κυριαρχεί η βία.
Οι περισσότερες συμμορίες όντως έχουν μέλη μετανάστες, κυρίως από τη Μέση Ανατολή, το Κέρας της Αφρικής ή τα Βαλκάνια και έχουν διασυνδέσεις με συμμορίες σε πολλές άλλες χώρες της Ευρώπης. Αυτό εκτιμά η αστυνομία, που προ ημερών πήρε εντολή από την κυβέρνηση να δημοσιεύει την εθνικότητα όσων συλλαμβάνονται για βία και υπάρχουν έστω και ενδείξεις ότι είναι μέλη συμμοριών. Έτσι, η περαιτέρω περιθωριοποίηση των μεταναστών, που αποτελούν πλέον το 20% του πληθυσμού της Σουηδίας, είναι εξασφαλισμένη.
