Το μέγεθος της καταστροφής σε συνδυασμό με το ναυάγιο του κρατικού μηχανισμού πυρόσβεσης, θα ανεβάσουν το φετινό καλοκαίρι πιθανότατα στο βάθρο των χειρότερων ετών, εξαιρουμένων των δύο καλοκαιριών με τις πολύνεκρες φωτιές στο Μάτι και την Ηλεία. ΄Όμως ΚΑΙ σε αυτό το κεφάλαιο, παρ’ ότι η «εκκένωση» έχει γίνει δόγμα, φέτος το καλοκαίρι έχουν χάσει την ζωή τους στις πυρκαγιές 27 άνθρωποι.
Η καταστροφή : Έως την προηγούμενη Πέμπτη είχαν καεί 1.281.480 στρέμματα σε όλη την Ελλάδα. Στον Έβρο έχουν ήδη καεί περίπου 750.000 στρέμματα, ενώ οι πυρκαγιές μαίνονται για 9η μέρα. Στις φλόγες παραδόθηκε περισσότερο από το 80% των 72.500 στρεμμάτων της προστατευόμενης περιοχής Natura. Στην Αττική κάηκαν 215.600 στρέμματα. Οι πυρκαγιές του φετινού καλοκαιριού, μαζί με τις πυρκαγιές των έξι τελευταίων χρόνων έχουν καταστρέψει το 1/3 των δασών της Αττικής.
Η αποτυχία: H Ελλάδα κατατάσσεται πρώτη μεταξύ 20 Μεσογειακών χωρών σε καμένες δασικές εκτάσεις. Δεύτερη έρχεται η Ισπανία με 824.640 στρέμματα και τρίτη η Ιταλία με 595.330 στρέμματα. Το πιο εντυπωσιακό όμως στοιχείο είναι, ότι αν και οι φετινές μεγάλες φωτιές στην Ελλάδα ήταν κατά 52% λιγότερες από το μέσο όρο της περασμένης 20ετίας, εντούτοις οι καμένες εκτάσεις αυξήθηκαν δραματικά, κατά 195%! Αντίθετα στην Ισπανία όπου οι μεγάλες πυρκαγιές αυξήθηκαν κατά 78%, οι καμένες εκτάσεις αυξήθηκαν μόλις 2% και στην Γαλλία που ο αριθμός των μεγάλων πυρκαγιών αυξήθηκε κατά 194% οι καμένες αυξήθηκαν κατά 66%.
Τα παράδοξα: Και ενώ η Ελλάδα έχει τις χειρότερες επιδόσεις στην πυροπροστασία, φέρεται να διαθέτει δυσανάλογα με το μέγεθος της, υψηλούς πόρους και πλήθος πυροσβεστικών μέσων. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στην Ελλάδα επιχειρούν τα 10 από τα 35 συνολικά πυροσβεστικά ελικόπτερα Erickson που υπάρχουν σε όλο τον κόσμο, ενώ σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, αφιερώνει τον δεύτερο μεγαλύτερο προϋπολογισμό σε πυροπροστασία. Παρ’ όλα αυτά τα τρία κρισιμότερα δασαρχεία φαίνεται να είναι γυμνά. Το δασαρχείο Πάρνηθας διαθέτει μόλις έναν δασολόγο, έναν τεχνολόγο και επτά δασοφύλακες για να διαχειριστεί μια έκταση 450.000 στρεμμάτων, το δασαρχείο στο Σουφλί για 425.000 στρέμματα δασικής έκτασης δεν διαθέτει κανέναν δασολόγο και το δασαρχείο Καπανδριτίου μόλις έναν δασολόγο.
Είναι φανερό, ότι στραβά αρμενίζουμε. Ακόμη και αν αύριο το πρωί αποφασιζόταν να γίνουν οι απαραίτητες αλλαγές και όλα όσα απαιτούνται στο δίπτυχο διαχείριση δασών - κατάσβεση δασικών πυρκαγιών, δεν θα είχαμε αποτελέσματα, πριν περάσει τουλάχιστον μια 5ετία. Μέχρι τότε τα δάση θα συνεχίζονται να καίγονται, με λίγα στρέμματα πάνω-λίγα κάτω αναλόγως και τον καιρό, συντηρώντας έναν πανάκριβο μηχανισμό αποτροπής και καταστολής των πυρκαγιών, κοντά στο μισό δισεκατομμύριο ευρώ κάθε χρόνο, χωρίς όμως σημαντικά αποτελέσματα, όπως φάνηκε ΚΑΙ από το φετινό καλοκαίρι.
Ο πρωθυπουργός - όχι για πρώτη φορά - προανήγγειλε αλλαγές. Δυστυχώς οι μέχρι τώρα δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών δεν αφήνουν πολλά περιθώρια αισιοδοξίας. Με την εκδήλωση των πρώτων πυρκαγιών η συζήτηση εξαντλήθηκε στις ευθύνες των δήμων για τα ακαθάριστα οικόπεδα. Με την επιδείνωση των πυρκαγιών, στο τραπέζι έπεσαν τα πρόστιμα και η αυστηροποίηση των ποινών για τους εμπρηστές. Χωρίς να υποτιμά κανείς την αξία τους, αναρωτιέται αν μπορεί να είναι αυτή η απάντηση σε μια απειλή που θα κλιμακώνεται χρόνο με τον χρόνο. Τα τελευταία 15χρόνια έχουμε 230 νεκρούς συνανθρώπους μας, περίπου 3.500 σπίτια και εκατομμύρια στρέμματα δασών και αγροτικών εκτάσεων καμένα, ενώ εμβληματικά δάση, όπως της Πάρνηθας, της Δαδιάς, η Βάλια Κάλντα, παραδίδονται συχνά πυκνά στις φλόγες.
Εν αναμονή των πρωθυπουργικών ανακοινώσεων, πιθανότατα στην ΔΕΘ, είναι ασαφές αν η πλάστιγγα των κυβερνητικών αποφάσεων θα γύρει υπέρ των δραστικών αλλαγών που επιτάσσουν, πρώτον η αποτυχία του υφιστάμενου συστήματος και δεύτερον η κλιματική κρίση που θα τροφοδοτεί την εκδήλωση μεγάλων πυρκαγιών.
Τρείς, κατ’ αρχήν, είναι οι μεγάλες προκλήσεις:
