Οι πυρκαγιές του φετινού καλοκαιριού δεν είναι πρωτόγνωρο φαινόμενο, αλλά μια επανάληψη του παρελθόντος με μεγαλύτερη ένταση και κάποια νέα χαρακτηριστικά, τα οποία χρήζουν ιδιαίτερης ανάλυσης.
Οι επαναλαμβανόμενες συζητήσεις και η αναζήτηση ευθυνών από όλες τις πλευρές είναι στις ίδιες σταθερές κάθε καλοκαίρι, και επικεντρώνονται στην καταστολή:
Σε κάθε περίπτωση μπορεί κανείς να αξιολογήσει όλες αυτές τις παραμέτρους και να βγουν τα κατάλληλα συμπεράσματα, όμως αυτή η συζήτηση γίνεται κάθε Αύγουστο και επανέρχεται τον επόμενο Αύγουστο.
Οι φετινές πυρκαγιές παρουσιάζουν μεγάλη συχνότητα εμφάνισης και έχουν μεγαλύτερη ένταση και μεγάλες επιφάνειες καμένων εκτάσεων.
Επίσης, οι φετινές πυρκαγιές παρουσιάζουν και τη νέα πραγματικότητα να εκδηλώνονται και αναπτύσσονται επί πεδινών γεωργικών και χορτολιβαδικών εκτάσεων που είναι όμορες με δασικές εκτάσεις.
Συνεπώς πρέπει να αξιολογηθούν οι αιτίες εκδήλωσης των πυρκαγιών και οι αιτίες της ταχύτητας εξάπλωσης τους, πριν πάει κανείς στην αξιολόγηση των δυνάμεων και των μεθόδων καταστολής.
Τα δάση δεν διαχειρίζονται, με αποτέλεσμα να υπάρχει συσσωρευμένη βιομάζα, η οποία υποβοηθά στην ταχύτητα εξάπλωσης της πυρκαγιάς.
Επισημαίνεται ότι μέχρι σήμερα τα δάση που διαχειρίζονται είναι τα λεγόμενα παραγωγικά δάση, δηλαδή αυτά που παράγουν εμπορεύσιμη ξυλεία, ενώ αυτά που καίγονται είναι αυτά που δεν διαχειρίζονται, κυρίως δάση χαλέπιου και τραχείας πεύκης και δασικές εκτάσεις αείφυλλων πλατύφυλλων.
Τα δάση αυτά στο παρελθόν διαχειρίζονταν από τον δασόβιο και παραδασόβιο πληθυσμό με τις δραστηριότητες που ασκούσε, όπως ρητίνευση, κτηνοτροφία – βόσκηση, γεωργικές δραστηριότητες, ξύλευση κλπ.
Σήμερα, αυτές οι δραστηριότητες έχουν εγκαταλειφθεί σχεδόν στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας και ιδιαίτερα στη νότια Ελλάδα και στις περιοχές τουριστικού ενδιαφέροντος, με αποτέλεσμα αυτά τα δάση να έχουν εγκαταλειφθεί στην τύχη τους.
Τα δάση δεν φυλάσσονται λόγω έλλειψης στελέχωσης της δασικής υπηρεσίας.
Επιπλέον, δεν γίνεται χρήση νέων τεχνολογιών παρακολούθησης και φύλαξης, όπως και έγκαιρης ενημέρωσης κάθε περιστατικού στο δάσος.
Η καταστολή πρέπει να οργανωθεί σε νέα βάση εκτιμώντας και αξιολογώντας τα νέα δεδομένα και κυρίως την εμφάνιση των αγροδασικών πυρκαγιών και τους κανόνες προστασίας των αγροδασικών οικοσυστημάτων που θα τα συναντάμε συχνότερα λόγω κλιματικής κρίσης.
Απαιτείται η θεσμοθετημένη συμμετοχή όλων των διαθέσιμων δυνάμεων και όλων των αρμοδίων φορέων όχι μόνον στην καταστολή αλλά και στην πρόληψη.
Προτείνεται η κατάρτιση αντιπυρικού σχεδίου ανά δασαρχείο, το οποίο θα περιλαμβάνει όλες τις ενέργειες πρόληψης μέχρι και την προ καταστολή μιας πυρκαγιάς (ήδη έχουν προκηρυχθεί για 37 δασαρχεία πρώτης επικινδυνότητας).
Όλες οι δράσεις που χρηματοδοτούνται σε διάφορους φορείς, δήμοι κλπ, θα πρέπει να υλοποιούν μέτρα που προβλέπει το αντιπυρικόσχέδιο και θα εποπτεύονται από την δασικήυπηρεσία.
Με τον τρόπο αυτό αναλαμβάνει την ευθύνη της πρόληψης η δασική υπηρεσία.
Όλα τα δάση τίθενται σε διαχείριση, είτε παράγουν εμπορεύσιμη ξυλεία είτε όχι.
Γίνεται χρήση νέων τεχνολογιών για την παρακολούθηση και φύλαξη των δασών, στελέχωση της δασικής υπηρεσίας για να μπορέσει να ανταποκριθεί στο ρόλο της, αξιολόγηση των αγροδασικών πυρκαγιών και επεξεργασία μοντέλου αντιμετώπισης, ενημέρωση και εκπαίδευση του κοινού για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών και τις λειτουργίες του δάσους.
Επιγραμματικά ειπώθηκαν κάποιες σκέψεις οι οποίες θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη βάση συζήτησης, η οποία ΔΕΝ θα καταλήξει σε ακόμη ένα πόρισμα που δεν θα εφαρμοστεί, όπως το ομόφωνο πόρισμα της διακομματικής επιτροπής της Βουλής για τα δάση (1991).
Ο Νίκος Χλύκας είναι δασολόγος
