Έχει ανθίσει τα τελευταία χρόνια η αποκήρυξη της διάκρισης Δεξιάς-Αριστεράς, με το επιχείρημα ότι πρόκειται για μια προσέγγιση που έρχεται από το παρελθόν (και που ανήκει σ’ αυτό), ενώ οι σύγχρονες τάσεις – από την παγκοσμιοποιητική δυναμική παλιότερα μέχρι την ενσωμάτωση της ψηφιακής τεχνολογίας στην νέα εργασιακή και κοινωνική πραγματικότητα – επιβάλλουν εντελώς διαφορετικές προσεγγίσεις. Η διάκριση ανάμεσα σε μιαν επιλογή που προτάσσει την ισότητα (αυτός δεν ήταν ο πυρήνας της Αριστεράς;) και εκείνης που προτιμά την ελευθερία του ατόμου (αυτός κυρίως ο πυρήνας της Δεξιάς) θεωρείται από όλο και περισσότερους ότι κάμπτεται μπροστά στο αίτημα του αποτελέσματος/της αποτελεσματικότητας. Οπότε και το άλλο υπόστρωμα της διάκρισης Αριστεράς/Δεξιάς, δηλαδή η διάκριση προοδευτικού/ συντηρητικού, καλείται να απομακρυνθεί από την σκηνή – όσο κι αν ο καημένος ο Μπόμπιο θύμιζε ότι το μοναδικό κριτήριο που αντιστέκεται στην φθορά του χρόνου είναι η ισότητα, καθώς «μια κοινωνία που εμπνέεται από το ιδεώδες της αυθεντίας διαιρείται αναπόφευκτα σε εξουσιάζοντες και εξουσιαζόμενους»…
Από την παρουσία Μακρόν στις γαλλικές κάλπες – στην ίδια τη χώρα όπου έγινε η πρώτη επιλογή, χωροταξικά, Δεξιάς και Αριστεράς στα έδρανα της Εθνοσυνέλευσης αναλόγως με το αν ο κάθε βουλευτής αισθανόταν να οφείλει νομιμοφροσύνη στον Βασιλέα ή στον Λαό (μην την ξεχνούμε αυτήν την διάσταση της νομιμοφροσύνης, δηλαδή της αποδοχής της πηγής της εξουσίας…) – μέχρι την πρόσφατη επικράτηση Μητσοτάκη στις ελληνικές κάλπες, η αποκήρυξη της διχοτομίας Αριστεράς-Δεξιάς προσέλαβε λειτουργικό πολιτικό περιεχόμενο. Η προσέγγιση του «Κόντρα στις βεβαιότητες» της Αθηνάς Δρέττα έχει τουλάχιστον αυτό το πλεονέκτημα: Δεν στέκεται στην πολιτική αποδόμηση/αποκήρυξη του δίπολου Αριστεράς-Δεξιάς ως ξεπερασμένου, αλλά προσπαθεί να αναδείξει κάτι που θεωρεί ότι αντιπροσωπεύει περισσότερο τις προκλήσεις του σήμερα και του αύριο. Στη θέση λοιπόν αυτή, προτείνει το δίπολο Ανοικτό-Κλειστό.
Πρόκειται για ένα δίπολο που θέλει να εγκαταστήσει τον πραγματισμό στο κέντρο των πραγμάτων, όταν π.χ. έρχεται να δει σε ποιες κατηγορίες μπορεί/θα ‘πρεπε να κατατάξει κανείς προκλήσεις κεντρικής σημασίας όπως του Ασφαλιστικού ή του Μεταναστευτικού, οι οποίες απαιτούν η μάλλον επιβάλλουν υπέρβαση των τυποποιημένων προσεγγίσεων που εγκαθιστούν σε αδιέξοδα.
Δεν διστάζει η Αθηνά Δρέττα να ενσωματώσει στην ανάλυσή της την εξέλιξη του ευρωπαϊκού υποδείγματος, με όλα εκείνα που έχει φέρει η Αριστερά και η μετεξέλιξή της σε σοσιαλδημοκρατική προσέγγιση στο ευρωπαϊκό υπόδειγμα. – ούτε αποφεύγει να κοιτάξει προς την ελληνική περίπτωση, πάντως εκείνην του ΠΑΣΟΚ (το αγγίζει βέβαια, περισσότερο στην μετα-ριζοσπαστική του φάση) στο οποίο, κυρίως, χρεώνει τον «ρηχό ευδαιμονισμό της εικοσαετίας 1980-2000». Αλλά και για την – πολυσυζητημένη – μεσαία τάξη, που από επιταχυντής εξελίξεων («συντελεστής προόδου και αλλαγών») κατέληξε να λειτουργεί ως αυτάρεσκο φρένο («θεματοφύλακας της ακινησίας»), έχει να συνεισφέρει. Αποκομίζει κανείς την αίσθηση ότι, με την έννοια της ανοιχτότητας (ίσως ακόμη περισσότερο: Της αντιπαράθεσης με την κλειστότητα), θα ήθελε να μπολιάσει τον χώρο της Κεντροαριστεράς προς κατεύθυνση στην οποία έχει αναγωγές η ίδια.
Περισσότερο κι από μια «νέα πολιτική γεωμετρία» που ανακατασκευάζει τον χώρο του Κέντρου, το δίπολο Ανοικτό-Κλειστό της Αθηνάς Δρέττα καλεί σε μια αλλαγή νοοτροπιών. μια αλλαγή που θα στηρίζεται στα δεδομένα της παγκόσμιας κατάστασης όπως αυτή βρίσκεται σε συνεχή ροή (κλιματική αλλαγή; Ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών; Νέα διαίρεση του κόσμου μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία ή/και την αντιπαράθεση της Δύσης με την Κίνα; Ο αναγνώστης καλείται να ολοκληρώσει τον κατάλογο των προκλήσεων – χωρίς πάντως η Αθ. Δρέττα να φθάνει μέχρις σημείου αναφοράς σε «σωστή πλευρά της ιστορίας»…), μια αλλαγή που θα πηγαίνει πέρα από τις βεβαιότητες και ως εκ τούτου θα διατηρεί την πολύτιμη ικανότητα προσαρμογής.
Βιβλίο πολιτικό, βιβλίο που παίρνει θέση, χωρίς όμως τις κραυγές ένταξης/απόρριψης που τόσο γνωρίσαμε στη δημόσια συζήτηση.
