Η συνολική αναδόμηση και ο επανασχεδιασμός (Restructuring and Reengineering) του συστήματος υγείας της χώρας βασίζονται σε σειρά παρεμβάσεων τόσο στην πλευρά της προσφοράς υπηρεσιών υγείας (δημιουργία του ΕΣΥ ΝΠΔΔ), όσο και στην πλευρά της ζήτησης υπηρεσιών υγείας (ο ΕΟΠΥΥ συγκεντρώνει όλη την χρηματοδότηση του τομέα υγείας). Ο τελικός στόχος των προτεινόμενων παρεμβάσεων είναι η δημιουργία της «εσωτερικής αγοράς» του τομέα υγείας. Στη συνέχεια, παρουσιάζω τους βασικούς άξονες της στρατηγικής που θα πρότεινα.
Πρώτον: Αναδιοργάνωση του Εθνικού Συστήματος Υγείας, με στόχο τα δημόσια νοσοκομεία να γίνουν τα καλύτερα στη χώρα, όχι μόνο στην παροχή ιατρικών υπηρεσιών, αλλά και σε ξενοδοχειακό επίπεδο και σε επίπεδο υπηρεσιών. Έτσι θα αυξηθούν σημαντικά οι εισροές εργασιών και εσόδων από τον ιδιωτικό τομέα και τις ασφαλιστικές εταιρίες.
α. Τα νοσοκομεία και οι μονάδες πρωτοβάθμιας περίθαλψης του ΕΣΥ θα ομαδοποιηθούν κατά Διοικητική Περιφέρεια. Κάθε τέτοια ομάδα παρόχων υγείας θα έχει την μορφή ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Όλα τα ΝΠΙΔ θα είναι θυγατρικές εταιρίες μιας Holding εταιρίας, του ΕΣΥ ΝΠΔΔ, το οποίο θα αναλάβει την οργάνωση, διοίκηση, και λειτουργία των δημόσιων παρόχων υγείας της χώρας.
β. Θέσπιση του ΕΣΥ ΝΠΔΔ εκτιμάται ότι θα οδηγήσει στην μεγιστοποίηση των αναμενόμενων αποτελεσμάτων ενώ, ταυτόχρονα, θα συμβάλλει στην αποπολιτικοποίηση της δημόσιας υγείας.
γ. Νέα δομή, οργάνωση και λειτουργία των νοσοκομείων θα οδηγήσει σε μεγάλη αύξηση των αμοιβών των γιατρών και του νοσηλευτικού προσωπικού, χωρίς επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού, ενισχύοντας τα κίνητρα για περαιτέρω αύξηση της παραγωγικότητας.
Δεύτερον: Ο ΕΟΠΥΥ θα αναδιοργανωθεί και θα συγκεντρώσει όλη την χρηματοδότηση του τομέα υγείας (κρατική χρηματοδότηση και ασφαλιστικές εισφορές).
α. Ο ΕΟΠΥΥ θα υιοθετήσει τις πιο σύγχρονες μεθόδους αγοράς υπηρεσιών υγείας από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, με σταδιακή κατάργηση των υφιστάμενων κρατικών τιμολογίων και εφαρμογή της μεθόδου Capitation.
β. Το εθνικό ηλεκτρονικό δίκτυο, DIGITAL HEALTH, του ΕΟΠΠΥ θα βασίζεται στα πιο εξελιγμένα συστήματα αγοράς υπηρεσιών υγείας διεθνώς.
γ. Οι πολίτες θα έχουν ελεύθερη πρόσβαση, μέσω ηλεκτρονικών συστημάτων, στους συμβεβλημένους παρόχους υγείας.
δ. Το ιστορικό υγείας των πολιτών θα διατηρείται σε ηλεκτρονική μορφή, χωρίς την χρήση των παραδοσιακών καρτών υγείας.
ε. Θα δημιουργηθεί ειδικό Εθνικό Δίκτυο Υποστήριξης των Χρονίως Πασχόντων (θα καλύπτει 10 κατηγορίες χρόνιων παθήσεων).
Τρίτον: Το υπουργείο Υγείας θα επικεντρωθεί σε επιτελικές αρμοδιότητες εκπόνησης και εποπτείας της μακροχρόνιας στρατηγικής υγείας.
α. Πρώτη προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στην ολοκλήρωση και επικαιροποίηση του Εθνικού Χάρτη Υγείας, με έμφαση στην πρόβλεψη για νέες μονάδες μακροχρόνιας φροντίδας υγείας.
β. Προτεραιότητα θα πρέπει να δοθεί στην εκπόνηση μακροπρόθεσμου σχεδίου για τον προγραμματισμό του ανθρώπινου δυναμικού του τομέα υγείας.
γ. Επίσης, το Υπουργείο Υγείας θα πρέπει να επιδιώξει συστηματική συνεργασία με σχετικούς ευρωπαϊκούς οργανισμούς για την ταχεία και αμερόληπτη πιστοποίηση όλων των προμηθευτών υγείας: δημόσιων και ιδιωτικών νοσοκομείων, μονάδων υγείας ασφαλιστικών ταμείων, αγροτικών ιατρείων, δικτύων διαγνωστικών κέντρων, ιδιωτικών ιατρείων. Η διαδικασία αυτή θα πρέπει να επαναλαμβάνεται σε περιοδική βάση.
δ. Επιπλέον, το Υπουργείο Υγείας θα πρέπει να θεσπίσει μόνιμη διαδικασία περιοδικής αξιολόγησης του συνόλου του ιατρικού δυναμικού της χώρας.
Τέταρτον: Προτείνεται η δημιουργία ενός «ΣΔΙΤ Υγείας» μεταξύ του ΕΟΠΥΥ και της Ασφαλιστικής αγοράς, με προσαρμογή του αντίστοιχου μοντέλου του Γαλλικού Συστήματος Υγείας. Ο στόχος θα είναι η μείωση της δραματικής επιβάρυνσης των ελληνικών νοικοκυριών που ανέρχεται στο 40% των συνολικών δαπανών υγείας (υψηλότερο ποσοστό στον αναπτυγμένο κόσμο).
α. Η ουσία της προτεινόμενης σύμπραξης αφορά στην ασφαλιστική «πακετοποίηση» όλων των δαπανών υγείας που βαρύνουν τους πολίτες, ως αφαιρετέες απαλλαγές (deductibles) και ποσοστά συνασφάλισης (coinsurance) για πρωτοβάθμιες και δευτεροβάθμιες υπηρεσίες υγείας, καθώς και συμμετοχή για φάρμακα, ιατρικά υλικά, γυαλιά, και οδοντιατρικές δαπάνες.
β. Η ασφάλιση βέβαια θα είναι προαιρετική, αλλά οι πολίτες θα πρέπει να ενημερωθούν συστηματικά για τα δυνητικά οφέλη. Στη Γαλλία, το 93% του πληθυσμού αγοράζει προαιρετικά μια τέτοια κάλυψη (υπάρχει μερική ή ολική επιδότηση του ασφαλίστρου για τους φτωχούς ή τους άνεργους). Για την μεγιστοποίηση της ασφαλιστικής κάλυψης του πληθυσμού πρέπει να προωθηθεί ο νέος θεσμός των MUTUAL Ασφαλιστικών εταιριών, και να δραστηριοποιηθούν τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης Υγείας, καθώς και οι ασφαλιστικές εταιρίες μέσω των Ομαδικών και Ατομικών Ασφαλίσεων Υγείας.
Πέμπτον: Τα κύρια οφέλη από την προτεινόμενη μεταρρύθμιση είναι τα εξής:
Τελικός στόχος: Η οργανωτική και λειτουργική ανασυγκρότηση του ΕΣΥ θα οδηγήσει στη θεαματική βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών, με αποτέλεσμα την προσέλκυση πρόσθετων πόρων από τον ιδιωτικό τομέα (MUTUAL και Ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες), που θα οδηγήσουν, μεσοπρόθεσμα, στην κατά 50% αύξηση των αμοιβών των γιατρών και του νοσηλευτικού προσωπικού, χωρίς επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού. Οπότε, θα δημιουργηθούν τα κατάλληλα κίνητρα για την συνεχή βελτίωση του δημόσιου συστήματος υγείας.
Ο Μιλτιάδης Νεκτάριος είναι Καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιώς
