ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ

Το χρονικό ενός προαναγγελθέντος πολέμου

Η κυβέρνηση Μπους του πρεσβύτερου ζούσε με την αγωνία μιας σύγκρουσης Ουκρανίας-Ρωσίας. Αρχές Αυγούστου του 1991 μετά την επίσκεψη του στην Μόσχα ο Μπους φθάνει στο Κίεβο και εκφωνεί λόγο στο Ανώτατο Σοβιέτ της Ουκρανίας (Βουλή) όπου καλεί το ακροατήριο του να μην παρασυρθεί από τον «Αυτοκτονικό Εθνικισμό» που οδηγεί σε σύγκρουση με την Ρωσία, μια ομιλία γραμμένη από την σύμβουλό του για θέματα της ΕΣΣΔ και αργότερα υπουργό Εξωτερικών του Μπους υιού, Κοντολίζα Ράις.

Τα γεγονότα όμως τρέχουν και έτσι φθάνουμε στον εκβιασμό του Γιέλτσιν που επέβαλλε στους ηγέτες της Ουκρανίας και της Λευκορωσίας την διάλυση της ΕΣΣΔ στις αρχές Δεκεμβρίου του 1991. Η αιφνιδιαστική διάλυση της ΕΣΣΔ είχε σαν συνέπεια η ανεξάρτητη πλέον Ουκρανία να κληρονομήσει σημαντικό μέρος του πυρηνικού οπλοστασίου των Σοβιετικών Ενόπλων Δυνάμεων με τους ακραίους Ουκρανούς Εθνικιστές να μην συζητούν την  εγκατάλειψή του.

Χρειάστηκαν τρία χρόνια ασφυκτικών αμερικανικών πιέσεων στο Κίεβο μέχρι η Ουκρανία να δεχθεί να παραχωρήσει στην Ρωσία το πυρηνικό της οπλοστάσιο στις αρχές του 1994 έναντι ενός σημαντικού πακέτου αμερικανικής οικονομικής βοήθειας. Επί της ουσίας οι ΗΠΑ χρηματοδότησαν την επιστροφή των πυρηνικών όπλων της  Ουκρανίας στην Ρωσία.

Είναι προφανές ότι στην Ουάσιγκτον ανησυχούσαν για ενδεχόμενο πυρηνικό πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας καθώς η Κριμαία διεκδικούσε αυτονομία από το Κίεβο και ταυτόχρονα δεν βρισκόταν λύση για την τύχη του Ρωσικού Ναυστάθμου στην Σεβαστούπολη αλλά και για το μοίρασμα του Σοβιετικού Στόλου του Ευξείνου Πόντου. Η προσεκτική προσέγγιση του Μπους πατρός είναι πολύ πιθανόν να γλύτωσε την ανθρωπότητα από ένα μετασοβιετικό εμφύλιο πόλεμο που δεν αποκλειόταν να διολισθήσει σε πυρηνική σύγκρουση.

Μετά την εκλογή του Κλίντον το 1992 οι ΗΠΑ υιοθέτησαν την πολιτική της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ προς Ανατολάς μια επιλογή στους αντίποδες της γραμμής πλεύσης του Μπους πατρός. Αν για Μπους και Ράις ο κίνδυνος περιφερειακής και παγκόσμιας αποσταθεροποίησης προερχόταν από τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, για τον Κλίντον το πρόβλημα ήταν ο ήδη ορατός για την Ουάσιγκτον ρεβανσισμός και αναθεωρητισμός της Ρωσίας.

Το 2007 στην Ετήσια Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου που γίνεται κάθε Φεβρουάριο μίλησε ο Πούτιν ο οποίος σχεδόν απροσχημάτιστα προειδοποίησε ότι μια προσπάθεια ένταξης στο ΝΑΤΟ και στην Ε.Ε της Ουκρανίας θα ήταν Casus Belli για το Κρεμλίνο.

Προφανώς Γαλλία και Γερμανία είχαν διαφορετική αξιολόγηση της ομιλίας Πούτιν από τις ΗΠΑ κάτι που φάνηκε στην Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι την Άνοιξη του 2008 όταν οι Μέρκελ Σαρκοζί έβαλλαν Βέτο στην πρόταση Μπους για ένταξη στο ΝΑΤΟ της Ουκρανίας , της Γεωργίας και της Μολδαβίας. Το 2014 οι εμπλεκόμενες πλευρές  στην σύγκρουση της Ουκρανίας μπόρεσαν τουλάχιστον να αποδεχτούν το πάγωμα της.

Πριν από ένα χρόνο η Ρωσία του Πούτιν πήρε την ιστορική ευθύνη με την εισβολή στην Ουκρανία να μετακινηθεί από την απειλή πολέμου στην κήρυξη πολέμου. Από το 1991 μέχρι και σήμερα η σταθερά των εξελίξεων στην Ουκρανία είναι η συνεχής επιδείνωση. Σήμερα ένα χρόνο μετά την έναρξη του πολέμου τίποτε δεν εγγυάται ότι η δυναμική της επιδείνωσης εξαντλήθηκε.

Εάν θέλετε κάθε πρωί το ενημερωτικό δελτίο του KReport στο email σας και πρόσβαση σε όλο το περιεχόμενό μας, κάντε μια δοκιμαστική συνδρομή!