«Είμαστε οι πρώτοι σε ανάπτυξη στην Ευρώπη, μειώσαμε το χρέος, τους φόρους και την ανεργία, η πολιτική μας είναι επιτυχής γιατί είναι και φιλελεύθερη όσον αφορά τη δημιουργία ανάπτυξης, αλλά και προοδευτική όσον αφορά τη στήριξή μας στα πιο αδύναμα νοικοκυριά και τα πιο αδύναμα μέλη της κοινωνίας. Αν μας ψηφίσετε, θα αυξήσουμε τους μισθούς». Σε αυτά συνοψίζεται το αφήγημα για τις αναπτυξιακές επιδόσεις και τους στόχους της κυβέρνησης.
Παρά τα εθιμοτυπικά εύσημα και τις διπλωματικές αβρότητες, η έκθεση του ΟΟΣΑ για την ελληνική οικονομία που παρουσιάστηκε πριν λίγες ημέρες στο Μέγαρο Μαξίμου επιβεβαίωσε, ωστόσο, ορισμένες κρίσιμες αλήθειες για τη χώρα μας.
Η έκθεση επιβεβαιώνει την αποτυχία της κυβέρνησης στην απασχόληση των νέων και των γυναικών. Παρά τις θριαμβολογίες για τις αναπτυξιακές «πρωτιές», η Ελλάδα έχει πολύ πιο ουσιαστικές πρωτιές στην ανεργία, ιδιαίτερα των νέων και των γυναικών. Στη χώρα μας εργάζονται λιγότεροι από 1 στους 5 νέους, έναντι 40% στον υπόλοιπο ΟΟΣΑ. Η Ελλάδα έχει το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας νέων πτυχιούχων (17%) μεταξύ των 27 χωρών της ΕΕ, τριπλάσιο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (5,2%), τη δεύτερη υψηλότερη ανεργία (11,4%) διπλάσια από την ΕΕ, την πρώτη θέση στην ανεργία γυναικών (14,7%) και τη δεύτερη θέση στην ανεργία των νέων (31,3%) και των μακροχρόνια ανέργων (63,5%) .
Ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι «ο δημόσιος πλούτος αυξάνεται αλλά και οι κοινωνικές αδικίες μειώνονται», αλλά δυστυχώς η «εκρηκτική ανάπτυξη» δεν αφορά ούτε τους εργαζόμενους και τους ανέργους, ούτε τους νέους.
Ας μην ξαφνιαζόμαστε όταν ανακοινώνει το ΑΣΕΠ ότι 108.000 υποψήφιοι, απόφοιτοι τεχνικής και πανεπιστημιακής εκπαίδευσης θα διαγωνιστούν τον Μάρτιο για μία από τις 5.124 θέσεις στο Δημόσιο, προσπαθώντας να εξασφαλίσουν αμοιβή από 741 ευρώ, περισσότερα, πάντως, από τα 497 ευρώ που είναι ο μέσος μισθός για τους νέους στον ιδιωτικό τομέα. Προσπαθούν να εξασφαλίσουν μια στοιχειώδη εργασιακή ασφάλεια, γιατί οι επισφαλείς μορφές εργασίας διευρύνονται συνεχώς, σχεδόν το 40% των μισθωτών αμείβεται με μισθούς χαμηλότερους από τον κατώτατο μισθό, η μερική απασχόληση έχει εκτοξευτεί στο 30% των μισθωτών, αφορά σχεδόν 750.000 εργαζόμενους με μέσο καθαρό μισθό 330 ευρώ, και οι μισές από τις νέες συμβάσεις εργασίας της «εκρηκτικής ανάπτυξης και του ρεκόρ των επενδύσεων» αφορούν μερική και εκ περιτροπής απασχόληση.
Η ΕΕ εκτιμά ότι το 2024 το διαθέσιμο εισόδημα των Ελλήνων θα είναι στο 68% του μέσου όρου της ΕΕ, από 94% το 2009. Εδώ και αρκετά χρόνια, με κριτήριο το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών, η Ελλάδα είναι μία από τις φτωχότερες χώρες της ενωμένης Ευρώπης, βρίσκεται στην 25η θέση, πάνω μόνο από τη Σλοβακία και τη Βουλγαρία.
Στις παραπάνω προστίθενται και οι «πρωτιές» της χώρας μας στη μείωση της αγοραστικής δύναμης των μισθών και συντάξεων, στους απλήρωτους λογαριασμούς, στις αυξήσεις στο κόστος στέγασης και διαβίωσης, στο ανέκδοτο για την «προσιτή στέγη» για τους νέους ενώ για ένα μέσο ενοίκιο απαιτείται σχεδόν ένας κατώτατος μισθός, την προχειρότητα και το εξελισσόμενο φιάσκο του προσωπικού γιατρού, τις ουρές στις λίστες αναμονής στα δημόσια νοσοκομεία και τις ελλείψεις φαρμάκων, τη νεανική και ενδοσχολική βία και την κατάσταση στα δημόσια σχολεία, την εγκληματικότητα και την εντεινόμενη ανασφάλεια που νοιώθουν καθημερινά οι πολίτες.
Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, σε συνδυασμό με την συνεχή απαξίωση και υποβάθμιση των θεσμών, η υγιής επιχειρηματικότητα «πνίγεται». Η έκθεση του ΟΟΣΑ κρούει τον κώδωνα για ιδιωτικές επενδύσεις σε επίπεδα πολύ χαμηλότερα του 10% ΑΕΠ, για τον ισχνό ανταγωνισμό των λίγων μεγάλων εταιριών και την φορολογική προστασία που παρέχει η κυβέρνηση στα διανεμόμενα κέρδη και την υπέρογκη εξάρτηση των εσόδων από τους φόρους κατανάλωσης.
Το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής στηρίζει τη σύσταση του ΟΟΣΑ για αύξηση του πραγματικού φορολογικού συντελεστή στα διανεμόμενα κέρδη κεφαλαίου, που η κυβέρνηση μείωσε από 10% σε 5%, σε συνδυασμό με την παράλληλη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης για τα μεσαία και χαμηλά εισοδήματα.
Τα πρώτα στοιχεία των εισηγμένων εταιρειών (πλην χρηματοπιστωτικών) για το πρώτο εννεάμηνο του 2022, δείχνουν ότι τα καθαρά́ κέρδη μετά από́ φόρους εκτοξεύτηκαν και έχουν υπερδιπλασιαστεί́ (+108%) σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή́ περίοδο και σχεδόν τριπλασιαστεί (+187%) σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019. Οι φειδωλοί αλλά πραγματικά φιλελεύθεροι Ολλανδοί, με πολύ χαμηλότερο δημόσιο χρέος (49% του ΑΕΠ), ζητούν την επιστροφή επιχορηγήσεων που δόθηκαν αναιτίως κατά τη διάρκεια της πανδημίας και αυξάνουν τους φόρους επί των κερδών κεφαλαίου, της μεγάλης περιουσίας και των μεγάλων γονικών παροχών για να χρηματοδοτήσουν τις δημόσιες δαπάνες .
Η κυβέρνηση αρνείται πεισματικά να υιοθετήσει την πρότασή του ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής για μείωση του ΦΠΑ στα είδη πρώτης ανάγκης με το πρόσχημα ότι θα χαθούν φορολογικά έσοδα και δεν αντέχει ο προϋπολογισμός.
Αντέχει μειώσεις φόρων σε μερίσματα, μεγάλες περιουσίες, γονικές παροχές αλλά όχι μείωση της έμμεσης, ειδικά, φορολογίας. Αντέχει για να δίδονται μερικά εκατομμύρια ευρώ κάθε μήνα για την επιδότηση των λογαριασμών ηλεκτρικού ανεξάρτητα από εισόδημα, μέγεθος/ αριθμό κατοικιών, για να διανεμηθούν επιδόματα οριζοντίως, να δοθούν bonus σε μερικές χιλιάδες δημοσίους υπαλλήλους πριν καν ξεκινήσει ουσιαστικά η αξιολόγησή τους, για να επιδοτηθούν 8,5 εκατ. πολίτες για τις αγορές τους στα σουπερμάρκετ. Για οριζόντιες παροχές και, τελευταία, για εκλογικά επιδόματα, λεφτά υπάρχουν. Δεν περισσεύουν για τη δημόσια υγεία, την παιδεία, την εγκληματικότητα και τη γενικευμένη ανασφάλεια
Στηρίζουμε απόλυτα τις συστάσεις του ΟΟΣΑ για ουσιαστικό έλεγχο της αγοράς και την ενίσχυση της Επιτροπής Ανταγωνισμού. Το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής έχει τονίσει με έμφαση εδώ και καιρό ότι ο πληθωρισμός, η ακρίβεια και η βίαιη πτώση του βιοτικού επιπέδου των εργαζομένων, των αδύναμων στρωμάτων και της μικρομεσαίας τάξης δεν οφείλεται αποκλειστικά στις, όντως, δυσμενέστατες διεθνείς συνθήκες. Είναι σε ένα σημαντικό βαθμό πληθωρισμός κερδών και απληστίας, πληθωρισμός κυβερνητικής αδράνειας.
Συμφωνούμε απόλυτα με την παρατήρηση του ΟΟΣΑ ότι οι δημόσιες επενδύσεις που χρηματοδοτούνται σε μεγάλο βαθμό από ευρωπαϊκούς πόρους έχουν υψηλό βαθμό συγκέντρωσης με περιορισμένο ρόλο για τις περιφερειακές αρχές.
Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει σχέδιο, οι ευρωπαϊκοί πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης και του νέου ΕΣΠΑ διατίθενται χωρίς στρατηγικό σχεδιασμό για την εθνική οικονομία, την περιφερειακή ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή. Για τον απλό λόγο, ότι η ιδεολογική αρχή της κυβέρνησης είναι η άκριτη πίστη στην «αγορά». Για αυτό οι αποφάσεις για την διάθεση των 13 δισ. ευρώ για δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης έχουν ανατεθεί αποκλειστικά στις τράπεζες, χωρίς ένα σαφή στρατηγικό σχεδιασμό για την συγκρότηση νέων παραγωγικών πόλων επιχειρήσεων, κλάδων, τεχνολογιών και εκπαίδευσης.
Ο Ηλίας Κικίλιας είναι Γραμματέας του Τομέα Ανάπτυξης του ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής
