Ο τίτλος στο αγγλικό πρωτότυπο – Τhe shortest history of China: From the Ancient Dynasties to a Modern Superpower/A Retelling for Our Times – αν και εντάσσεται σε μια ευρύτερη σειρά των «Shortest», εν προκειμένω επιχειρεί να δώσει ακριβώς την αίσθηση μιας δύσκολης, προσπάθειας να συμπυκνώσει κανείς την πολύπλευρη όσο και μακρότατη διαδρομή της Κίνας σε ένα βιβλίο εύληπτα γραμμένο για Δυτικά μάτια. Η Αμερικανίδα – με καταγωγή από την Ρωσία, από Εβραϊκή προσφυγική οικογένεια των Τσαρικών χρόνων – Λίντα Τζέϊβιν, σπούδασε και δούλεψε στην Ταϊβάν και το Χονγκ Κονγκ για να αποκτήσει αίσθηση της κινεζικής γλώσσας και κουλτούρας, που την μάγευαν από νωρίς: Τις εμπειρίες της συγκέντρωσε στο πρώτο της βιβλίο, έκτοτε δε κινείται γύρω από την κινεζική λογοτεχνία και τον κινηματογράφο.
Η Τζέϊβιν κάνει την αναμενόμενη βουτιά στην μακρά κινεζική ιστορία χιλιετιών, αναζητώντας τις συνέχεις και τις τομές που την χαρακτηρίζουν. Τις εντάσεις, τις εκρήξεις, τα φαινόμενα πλημμυρίδας και άμπωτης στον ιστορικό χρόνο. Το γεγονός ότι το βιβλίο αυτό διαβιβάζεται κάτω από την αύρα της νέας (για πρώτη φορά τρίτης), θητείας του Προέδρου Σι Τζινπίνγκ μετά το 20ο Συνέδριο του ΚΚ Κίνας, αλλά και σε μια φάση όπου οι γεωπολιτικές προκλήσεις ανεβαίνουν απότομα στο παγκόσμιο προσκήνιο καθιστά ιδιαίτερα χρήσιμη την προσπάθειά της τόσο να εξηγήσει γενικότερη την «Κινεζική προσέγγιση» στα πράγματα, όσο και να διαλύσει τις (πολλαπλές) παρανοήσεις που συνοδεύουν την Κίνα. Η απλουστευτική ανάγνωση της Κίνας – ας πούμε μετά τον Ντενγκ Σιαοπίνγκ – ως αναδυόμενου οικονομικού γίγαντα (οικονομικού και μόνο, πάντως οικονομικού κυρίως…) ή, πάλι, η ανάγνωση του OBOR/του νέου Δρόμου του Μεταξιού ως μιας εκδοχής αποκλειστικά soft power χάνει το βάθος της κινεζικής εμπειρίας. Μόνον άμα δεχθεί κανείς να δει συνολικά την ιστορική διαδρομή της Κίνας, τη σημασία που έχει διαδραματίσει σ’ αυτήν η εξουσιαστικότητα αλλά και οι φιλοσοφικές ρίζες των διαδοχικών κοινωνικών και πολιτικών καθεστώτων υπό τα οποία έχει ζήσει, ή ακόμη-ακόμη η εναλλαγή της λογικής ανοίγματος προς και κλεισίματος από τον έξω κόσμο, τότε μόνο μπορεί να προσδοκά ότι καταλαβαίνει «κάτι» από το κινεζικό πάζλ. (Και να μείνεις σήμερα χωρίς σοβαρή ανάγνωση του τι είναι η Κίνα, δεν αποτελεί επιλογή! Σημαίνει εθελοτύφλωση, ακόμη και σε όσους βλέπουν με στρατευμένη απλούστευση το διεθνές σύστημα).
Υπ’ αυτήν την έννοια, η ξενάγηση της «Σύντομης ιστορίας της Κίνας», της Κίνας την οποία ο αναγνώστης καλείται να αναγνωρίσει ως σύγχρονη υπερδύναμη που διεκδικεί να συνδιαμορφώσει την αυριανή παγκόσμια τάξη, συναντάται με εκδοχές της καινοτομίας και της τεχνολογικής μετεξέλιξης όπου οι Κινέζοι βλέπουν τον εαυτό τους σε ίση πλέον θέση με της Δύσης. Από δίπλα, η πολιτιστική ιδιαιτερότητα μιας χώρας/ενός λαού που ουδέποτε έχασε την αίσθηση του «Μέσου Βασιλείου» (δηλαδή του κέντρου του πολιτισμένου κόσμου, γι αυτούς, πέραν του οποίου «βάρβαροι») - ακόμη κι όταν η κεντρικότητα αυτή είχε διαψευσθεί από την απογείωση της Δύσης.
Ας σημειωθεί ότι, στην ματιά της Τζέϊβιν σημαντικό ρόλο διεκδικεί και ο ρόλος της γυναίκας: Πρόκειται για μια διάσταση που σπανίως συναντάται στα βιβλία που προσπαθούν να ξεκλειδώσουν την κινεζική εμπειρία.
