ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ

ΑΡΘΡΑ
ΤΟΥ ΘΟΔΩΡΗ ΚΟΥΒΑΚΑ

Η ψευδοεπιστήμη στην υπηρεσία του κέρδους

Οι 10.000 άνθρωποι που πέθαναν από τη Μεγάλη (αιθαλ)Ομίχλη του Λονδίνου, τον Δεκέμβριο του 1952, ήταν ένας σχετικά αποτελεσματικός συναγερμός. Οδήγησε στην αλλαγή της ενεργειακής πολιτικής, με κίνητρα για την αντικατάσταση του άνθρακα από φωταέριο ή κοκ, που βελτίωσε μεν την κατάσταση αλλά δεν απέτρεψε νέα κρίση τον Δεκέμβριο του 1962, με περίπου 700 νεκρούς. 

Το Λονδίνο είχε σοβαρό πρόβλημα στην ποιότητα της ατμόσφαιράς του, κάθε χειμώνα από τα μέσα του 19ου αιώνα, παράλληλα με τη βιομηχανική επανάσταση. Μόλις στα τέλη του περασμένου αιώνα, με την τεχνολογική εξέλιξη και τους αυστηρότερους περιορισμούς στην παραγωγή ηλεκτρισμού, τη θέρμανση των κτιρίων και τα αυτοκίνητα, η κατάσταση της ατμόσφαιρας στο Λονδίνο έγινε βιώσιμη. 

Η καθυστέρηση έχει πολλές αιτίες αλλά μια ίσως είναι η σημαντικότερη: Η πολιτική ηγεσία της Βρετανίας, όπως κάθε πολιτική ηγεσία, κατά κανόνα αποφεύγει τα μέτρα που ενώ είναι κατά γενική ομολογία σωστά και απαραίτητα, μπορεί να έχουν άμεσο εκλογικό κόστος. Μόνο με την ανάπτυξη των «πράσινων» κινημάτων τις δεκαετίες του ‘70 και του ‘80 έγινε η οικολογία ένα πολιτικά εκμεταλλεύσιμο θέμα. 

Τι γίνεται όμως όταν κάποια διαπλεκόμενα συμφέροντα επιδιώκουν όχι μόνο να καθυστερήσουν αλλά και να ακυρώσουν μέτρα που είναι απαραίτητα; Κάτι τέτοιο έκανε το 1980, το American Petroleum Institute, κλαδικό «ινστιτούτο» της αμερικανικής βιομηχανίας πετρελαίου και φυσικού αερίου, με μέλη πάνω από 600 εταιρείες. Το ΑΡΙ δημοσίευσε το 1980 ένα εγχειρίδιο πολιτικής με τίτλο «Two Energy Futures: A National Choice for the 80s», όπου ανέφερε ότι το διοξείδιο του άνθρακα συμβάλλει στο «φαινόμενο του θερμοκηπίου». Μέχρι εδώ όλα καλά. Στη συνέχεια όμως το ΑΡΙ υποστήριζε -διαστρεβλώνοντας ένα επιστημονικό άρθρο του αστρονόμου Καρλ Σάγκαν, του φυσικού Όουεν Τουν και του αστροφυσικού Τζέημς Πόλακ- ότι δεν υπάρχει κίνδυνος υπερθέρμανσης, από τα ορυκτά καύσιμα επειδή η ανθρώπινη δραστηριότητα έχει προκαλέσει μείωση της Λυκαύγειας (albedo) του πλανήτη που θα οδηγήσει σε μείωση της μέσης θερμοκρασίας κατά 1 έως 2 βαθμούς. Η ψευδοεπιστήμη στην υπηρεσία του κέρδους.

Στην COP 27 έχουν διαπιστευθεί 636 λομπίστες εταιρειών ορυκτών καυσίμων. Προφανώς δεν είναι σε θέση να διαστρεβλώσουν επιστημονικές θέσεις ή να επηρεάσουν όσους έχουν το υπόβαθρο να κρίνουν αβάσιμους ισχυρισμούς για τις αιτίες της κλιματικής κρίσης και τα αποτελέσματα των ορυκτών καυσίμων στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Δείχνουν όμως ότι οι μεγάλες εταιρείες του κλάδου έχουν την πρόθεση και όλη την οικονομική άνεση να αναπτύξουν έναν ολόκληρο στρατό καλοπληρωμένων «ειδικών» για να προστατεύσουν τα συμφέροντά τους απέναντι στους επιστήμονες και τους πολιτικούς που είναι αποφασισμένοι να πάρουν και δυσάρεστες αποφάσεις.

Εάν θέλετε κάθε πρωί το ενημερωτικό δελτίο του KReport στο email σας και πρόσβαση σε όλο το περιεχόμενό μας, κάντε μια δοκιμαστική συνδρομή!