ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ

ΑΡΘΡΑ
ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΠΕΤΡΟΥ

Κλιματική αλλαγή: Λείπει διαχρονικά η πολιτική βούληση

Η «Αφρικανική Σύνοδος για το Κλίμα», όπως έχει παρουσιάσει ο ΟΗΕ την COP27, άρχισε στο Σαρμ-ελ-Σεΐχ με φόντο κλιμακούμενες γεωπολιτικές εντάσεις, ιδιαίτερα τεταμένες σχέσεις μεταξύ των μεγάλων «παικτών» (και ρυπαντών), ΗΠΑ, Ρωσίας και Κίνας, μια παγκόσμια ενεργειακή κρίση που πυροδότησε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, γοργά εντεινόμενες επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, ξηρασία στο Κέρας της Αφρικής, πρωτοφανείς πλημμύρες στη Νιγηρία και το Πακιστάν, καύσωνες και θερμοκρασίες ρεκόρ, πυρκαγιές, καταστροφικούς τυφώνες και τροπικές καταιγίδες, και γενικευμένη καχυποψία και θυμό των φτωχότερων χωρών, των αυτόχθονων πληθυσμών και της κοινωνίας των πολιτών για την απραξία και ατολμία των παγκόσμιων ηγετών.

Η μέση παγκόσμια θερμοκρασία έχει ήδη αυξηθεί κατά 1,1°C από την προβιομηχανική εποχή. Συνυπολογίζοντας και την οπισθοδρόμηση σε κλιματικές πολιτικές  λόγω της ενεργειακής κρίσης, φαίνεται ότι το κρίσιμο όριο του 1,5°C θα ξεπεραστεί λίγο μετά το 2030. Η πιο πρόσφατη έκθεση της IPCC (2022) χαρακτηρίζει περίπου τον μισό ανθρώπινο πληθυσμό ως πολύ ευάλωτο στις κλιματικές μεταβολές, αφήνει όμως και περιθώριο αισιοδοξίας καθώς αναφέρει ότι υπάρχουν πλέον οικονομικά  βιώσιμες  τεχνολογίες και λύσεις σε όλους τους τομείς για να επιτευχθούν οι στόχοι της Συμφωνίας του Παρισιού.

Αυτό που χρειάζεται, λείπει όμως διαχρονικά, είναι η πολιτική βούληση. Η IPCC  του ΟΗΕ έχει πιέσει όλες τις χώρες να επικαιροποιήσουν τις εθνικές κλιματικές τους δεσμεύσεις (NDCs), όμως, λίγο πριν την έναρξη της COP27, λιγότερες από 20 είχαν υποβάλει νέα σχέδια. Ως τώρα οι προσπάθειες αφορούν κυρίως τον περιορισμό των εκπομπών (mitigation) και όχι την προσαρμογή και αντιμετώπιση των επιπτώσεων (adaptation). Στην COP26 είχε ζητηθεί από τις αναπτυγμένες χώρες να διπλασιάσουν, τουλάχιστον, τις επενδύσεις στην προσαρμογή, ιδιαίτερα σε ευάλωτες χώρες που πλήττονται εντονότερα. Είχε συμφωνηθεί επίσης ένα πρόγραμμα επενδύσεων για την ενίσχυση των αναπτυσσόμενων χωρών,ύψους 100 δισ. δολ. ετησίως μεταξύ 2020-2025. Και στα δύο αυτά θέματα η πρόοδος είναι πολύ μικρή, κάτι που δημιουργεί απογοήτευση και θυμό στις φτωχότερες χώρες, «ένα αίσθημα προδοσίας» όπως είπε ο υπουργός περιβάλλοντος της Γκαμπόν.

Άλλα δύο θέματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν στην COP27 είναι το πρόγραμμα  για τις έμμεσες απώλειες και ζημίες στις φτωχότερες χώρες από πρακτικές των αναπτυγμένων χώρων (Loss and Damage) και η ανάγκη οριζόντιας πληροφόρησης, ενημέρωσης και συντονισμού των NDCs (Global Stock Take). Αναμένεται επίσης να ανακοινωθεί η πορεία του χρηματοδοτικού προγράμματος  μεγάλων οικονομικών θεσμών, ύψους 130 τρισ. δολ., για την απανθρακοποίηση της οικονομίας (Glasgow Financial Alliance for NetZero). Σε ότι αφορά τον περιορισμό των εκπομπών θα πρέπει να προωθηθούν άμεσες δράσεις σε όλους τους τομείς, όπως συμφωνήθηκαν στη Γλασκόβη (Mitigation Work Programme), για να διασφαλιστεί ότι οι παγκόσμιες εκπομπές το 2025 θα είναι χαμηλότερες από το 2020 και ότι το 2030 θα είναι 43% μικρότερες από το 2019, ώστε να μείνει ζωντανός ο στόχος του 1,5°C.

Οι επιστήμονες είναι σαφείς και γνωρίζουμε τι χρειάζεται να γίνει. Αυτό που περιμένουμε στην COP27 είναι ουσιαστικές πολιτικές και οικονομικές δεσμεύσεις για τολμηρά μέτρα και δράσεις κι όχι άλλες κενές υποσχέσεις. Καθώς ακολουθούν η COP  για τη Βιοποικιλότητα στον Καναδά και η Σύνοδος των G20 στην Ινδονησία, το αποτέλεσμα της COP27 θα δώσει τον τόνο. Είναι κρίσιμο να φανεί ότι η παγκόσμια κοινότητα  δεσμεύεται πραγματικά να προστατέψει τους κατοίκους και τη φύση του πλανήτη.

Ο Νίκος Πέτρου είναι πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας για την Προστασία της Φύσης

 

 

 

Εάν θέλετε κάθε πρωί το ενημερωτικό δελτίο του KReport στο email σας και πρόσβαση σε όλο το περιεχόμενό μας, κάντε μια δοκιμαστική συνδρομή!