Οι μύθοι είναι πάντα καίριας σημασίας για την διαμόρφωση των ταυτοτήτων για την δόμηση των μεγάλων αφηγήσεων. συν, για την καθησυχαστική διαφοροποίηση από το ανοίκειο, από εκείνο που μένει υποφωτισμένο στις σκιές της Ιστορίας. Έτσι, η Ευρώπη που συνηθίσαμε να γνωρίζουμε – εκείνη που ξεκίνησε από την Αναγέννηση (αφήνοντας πίσω της τον Μεσαίωνα, τους Μέσους Χρόνους) και στερεώθηκε με τον Διαφωτισμό για να ζήσει εν συνεχεία την Νεωτερικότητα (σε κάθε βήμα, αναζητώντας ή και εφευρίσκοντας δεσμούς και αναγωγές στην Ελληνική και Ρωμαϊκή Αρχαιότητα) – έχει εγκαταστήσει μακράν του προσκηνίου όσα και όσους βρέθηκαν στην μετάβαση από την ύστερη Αρχαιότητα στον πρώιμο Μεσαίωνα: τους βαρβάρους.
Κι ας έχουν λειτουργήσει οι Κέλτες ή οι Γαλάτες, οι Γερμανοί/Αλαμανοί/Γότθοι και οι Τεύτονες και οι Βέλγοι (ναι, οι Βέλγοι: «Καλύτεροι πολεμιστές από άλλους Γαλάτες» κατά τον Καίσαρα, επειδή ήταν απομακρυσμένοι από την Ρώμη και τον πολιτισμό και λιγότερο εκτεθειμένοι σε «προϊόντα εισαγωγής τα οποία ωθούσαν στην εκθήλυνση» , ιδίως στην εισαγωγή κρασιού) ως πυρήνας μεγάλων εθνικών αφηγημάτων που σφυρηλατήθηκαν μετά τον 18ο αιώνα. Κι ας αποτελεί η ίδια η αντιπαράθεση βαρβαρότητας-πολιτισμού μια συμπαθητική προσπάθεια διαχωρισμού-βελτίωσης της ιδίας εικόνας έναντι «υποδεέστερων» λαών (χαρακτηριστικό των Ρωμαίων, ήδη όμως και του «πας μη Έλλην, βάρβαρος»). Και όμως: Μια διεξοδική επίσκεψη της πορείας, της εισόρμησης στην Ιστορία, της αφομοίωσης και του στίγματος που αφήνουν πίσω ή/και που εγκαθιστούν στην υπό διαμόρφωση Ευρώπη αυτοί οι «βάρβαροι» είναι μια επίσκεψη που λειτουργεί, σε κάθε βήμα, αφυπνιστικά.
Όπως παρατηρεί ο Καθηγητής Μεσαιωνικής Ιστορίας στο University College του Δουβλίνου Edward James στο κλείσιμο αυτού του βιβλίου-περιήγησης «κάθε γενιά αναπλάθει τους βαρβάρους για τους δικούς της σκοπούς». Και, ζώντας σε μιαν ήπειρο όπου «οι παραδόσεις που παραλάβαμε έχουν βγάλει εκατομμύρια στους δρόμους, έχουν όμως στείλει ακόμη περισσότερα εκατομμύρια στον τάφο τον 20ο αιώνα»(The Myth of Nations, του Patrick Geary του Πρίνστον) έχει αξία να συνειδητοποιούμε πόσο οι παλιότερες θεωρήσεις περί βαρβάρων ξεπερνιούνται από την έρευνα. Που επιτρέπει «ένα μικρό βήμα. [τουλάχιστον] προς την ορθή κατανόηση του παρελθόντος».
