Κρίσιμες αποφάσεις για την ενεργειακή κρίση

Εκτός της ατζέντας της κρίσιμης σημερινής συνόδου των Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ βγήκε το επίμαχο θέμα της επιβολής πλαφόν όχι μόνο στο ρωσικό φυσικό αέριο (όπως πρότεινε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, διχάζοντας τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις), αλλά και οποιουδήποτε άλλου είδους πλαφόν στο αέριο.

Υπέρ της πρότασης της προέδρου της Κομισιόν σύμφωνα με πληροφορίες τάχθηκαν μόνο η Εσθονία, η Λιθουανία και η Λετονία (που δεν εισάγουν καθόλου ρωσικό αέριο…). H δε Γαλλία -που έχει χαμηλή εξάρτηση από το φυσικό αέριο εν γένει και περιμένει να επαναλειτουργήσουν πλήρως οι πυρηνικές της μονάδες- είπε ότι θα μπορούσε να το στηρίξει.

Στον αντίποδα, συνολικά κατά της πρότασης τάχθηκαν η Ουγγαρία -στενότερη σύμμαχος της Ρωσίας στην ΕΕ-, η Σλοβακία, η Τσεχία. Ισχυρές επιφυλάξεις εξέφρασε η Γερμανία, ενώ Ελλάδα και Ιταλία εξέφρασαν την απογοήτευσή τους για το ότι η Κομισιόν δεν συμπεριέλαβε στις υπό συζήτηση προτάσεις την επιβολή πλαφόν στις χονδρικές τιμές του φυσικού αερίου συνολικά.  Η δε Ολλανδία -έδρα του διαβόητου TTF- αντιτάχθηκε σε οποιοδήποτε πλαφόν στις εισαγωγές, υποστηρίζοντας ότι απειλεί όχι μόνο την ασφάλεια εφοδιασμού της ΕΕ, αλλά και τη φήμη της ως αξιόπιστου αντισυμβαλλομένου έναντι των εμπορικών της εταίρων.

Επί τάπητος θα τεθούν σήμερα όπως όλα δείχνουν  τα υπόλοιπα τέσσερα από τα πέντε σημεία του σχεδίου των Βρυξελλών, χωρίς να έχει αποσαφηνιστεί η τελική μορφή τους.  Ειδικότερα:

1. Το «ελληνικό μοντέλο» ανάκτησης των υπερεσόδων των ηλεκτροπαραγωγών, με πλαφόν στην τιμή αποζημίωσης στη χονδρεμπορική αγορά. Προβλέπονται βέβαια αλλαγές σε σχέση με την ελληνική εκδοχή, όπως η εξαίρεση των ηλεκτροπαραγωγών από το πλαφόν και η επιβολή ενιαίου πλαφόν 200 ευρώ/MWh σε όλες τις υπόλοιπες τεχνολογίες. Θέση της Ελλάδας είναι να υπάρχουν περιθώρια τροποποιήσεων των παραμέτρων εφαρμογής της παρακράτησης εσόδων, σε εθνικό επίπεδο ώστε να μην αλλάξει ο προσωρινός μηχανισμός που εφαρμόζεται από τον Ιούλιο. Μια καθολική εφαρμογή του μέτρου της Επιτροπής  θα οδηγούσε στο να μειωθούν τα έσοδα του ελληνικού Δημοσίου από τα υπερκέρδη των ηλεκτροπαραγωγών και κατ’ επέκταση τα κονδύλια για τις επιδοτήσεις των λογαριασμών ρεύματος που «παράγει» ο Μηχανισμός και καταλήγουν στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης.

2. Μέτρα για την μείωση της κατανάλωσης ρεύματος, που θα έρχονταν σε συνέχεια των μέτρων του Ιουλίου για την μείωση κατά 15% της κατανάλωσης φυσικού αερίου. Εδώ υπάρχουν διαφωνίες για το εάν ο όποιος στόχος τεθεί θα πρέπει να είναι υποχρεωτικός ή προαιρετικός, με την Αθήνα να υποστηρίζει τη δεύτερη θέση.

3. Επιβολή «εισφοράς αλληλεγγύης» σε όλους τους ενεργειακούς ομίλους

4. Και τέλος, το μέτρο που συγκεντρώνει τη μεγαλύτερη συναίνεση είναι οι πρωτοβουλίες ενίσχυσης της ρευστότητας των ενεργειακών εταιρειών, κυρίως για να αντιμετωπίσουν τα margin calls στις προθεσμιακές αγορές φυσικού αερίου που απαιτούν τεράστια ποσά λόγω της υψηλής μεταβλητότητας των τιμών.

Επιπροσθέτως, προκειμένου να εμπεδωθούν δίκαιες τιμές με όρους αγοράς στις εισαγωγές αερίου, η Κομισιόν ανοίγει τη συζήτηση για τη δημιουργία ενός benchmark τιμολόγησης του LNG δια χειρός Βρυξελλών που να μπορεί να χρησιμοποιείται από τους συμμετέχοντες  στην αγορά.  Πρόταση που υποστηρίζει ένθερμα και ο επικεφαλής της ΔΕΠΑ Κώστας Ξιφαράς, που με ανάρτησή του στο LinkedIn χαρακτήρισε «αναξιόπιστο» τον κόμβο TTF, καταλήγοντας ότι «Προφανώς είναι πιο αποτελεσματικό για την Ευρωπαϊκή Ένωση να δημιουργήσει ένα νέο δείκτη αγοράς με δομημένη ρευστότητα σε πραγματικές συνθήκες ισορροπίας προσφοράς και ζήτησης»