Ελπίδες «ανάστασης» του προγράμματος αξιοποίησης των υδρογονανθράκων στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και των προοπτικών της χώρας να εξάγει ενέργεια σε μια σημαντική συγκυρία για την Ευρωπαϊκή Ένωση, έφερε τη Δευτέρα η ανακοίνωση της κοινοπραξίας της ιταλικής ΕΝΙ και της γαλλικής Total για ανακάλυψη κοιτάσματος 70,8 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων (bcm) ή 2,5 τρισεκατομμυρίων κυβικών ποδών ( tcf) φυσικού αερίου.
Το κοίτασμα εντοπίστηκε στο τεμάχιο 6 στα νοτιοδυτικά της Κύπρου, στη θέση «Κρόνος», 160 χιλιόμετρα από την ακτή της επαρχίας Πάφου. Στο ίδιο τεμάχιο, στη θέση Calypso-1, είχε εντοπιστεί το 2018 κοίτασμα το οποίο σύμφωνα με δημόσιες δηλώσεις του εκτελεστικού διευθυντή της ΕΝΙ, Κλαούντιο Ντεσκάλτσι, μπορεί να έχει μέγεθος 6 με 8 bcm.
Η ανακάλυψή του γίνεται μετά από χρόνια απραξίας λόγω των ανατροπών που έφερε η παγκόσμια πανδημία και λόγω της πολιτικής έντασης που προκάλεσαν στο παρελθόν οι παρενοχλήσεις από τουρκικά σκάφη στην Ανατολική Μεσόγειο και οι συνεχιζόμενες διεκδικήσεις μέρους της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία και την «Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου».
Και έρχεται σε μια περίοδο κατά την οποία η κυπριακή κυβέρνηση αναζητεί φυσικό αέριο όχι μόνο για τις δικές της ενεργειακές ανάγκες αλλά και για να αποκτήσει ρόλο εξαγωγέα και εναλλακτικής πηγής φυσικού αερίου για την υπόλοιπη ΕΕ στο πλαίσιο της απεξάρτησης από τη Ρωσία.
Όσον αφορά το ρόλο της Τουρκίας, η νευρικότητα στην Λευκωσία ήταν εμφανής όταν λεπτομέρειες για τα υποσχόμενη ανακάλυψη στο τεμάχιο 6 διέρρευσαν στον Τύπο στις αρχές Αυγούστου, λίγο πριν την έξοδο του νέου τουρκικού γεωτρύπανου Αμπντούλ Χαμίτ Χαν το οποίο ήταν αβέβαιο προς τα πού θα κατευθυνόταν για να στείλει ποια μηνύματα σε Ελλάδα και Κυπριακή Δημοκρατία. Προς το παρόν το τουρκικό σκάφος πραγματοποιεί έρευνες στις νότιες ακτές της Τουρκίας, μακριά από διαφιλονικούμενα νερά με την Κύπρο.
Η πρώτη ανακάλυψη φυσικού αερίου στα ανοιχτά της Κύπρου, στο κοίτασμα Αφροδίτη στο τεμάχιο 12, είχε γίνει το 2011, η εκμετάλλευση του οποίου πέρασε από αρκετές περιπέτειες, λόγω και της πολιτικής αστάθειας που έβλεπαν οι εταιρείες στην περιοχή. Σήμερα προωθείται σε συνεννόηση με την αμερικανική Chevron, ενώ εκκρεμεί η συμφωνία με το Ισραήλ για το βαθμό συνεκμετάλλευσης λόγω της γειτνίασης του ισραηλινού κοιτάσματος «Ισάι».
Παρά τα όσα γράφτηκαν για τον αγωγό EastMed, ο οποίος θεωρητικά θα μετέφερε φυσικό αέριο από το Ισραήλ στην Κύπρο και από εκεί στην Ελλάδα, οι σχεδιασμοί παραμένουν στον αέρα και εξαρτώνται από το αποτέλεσμα της έρευνας οικονομικής βιωσιμότητας που βρίσκεται σε εξέλιξη. Σε αυτή τη φάση, είναι πιθανότερη η εξαγωγή του κυπριακού φυσικού αερίου μέσω της Αιγύπτου, στο πλαίσιο και της συμφωνίας που το Κάιρο υπέγραψε πρόσφατα με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Πριν πάντως από την εξαγωγή του δικού της φυσικού αερίου, η Κύπρος σχεδιάζει να εισάγει φυσικό αέριο για χρήση για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μέσω τερματικού υγροποιημένου φυσικού αερίου που αναμένεται να ολοκληρωθεί στα τέλη του έτους.
Σε ανακοινώσεις το κυπριακό Υπουργείο Ενέργειας, η ΕΝΙ και η Total αναφέρουν πως το νέο μπορεί να συμβάλει στην αναζήτηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για εναλλακτικές πηγές φυσικού αερίου, όμως προς το παρόν οι επίσημες δηλώσεις είναι συγκρατημένες. Η εικόνα αναμένεται να ξεκαθαρίσει μετά την ολοκλήρωση της γεώτρησης που ξεκίνησε το πλοίο γεωτρύπανο Tungsten Explorer της ΕΝΙ τη Δευτέρα στο τεμάχιο 6, στον στόχο Zeus-1, για καλύτερη εκτίμηση των ποσοτήτων.
Το συγκεκριμένο σημείο, επεσήμανε στις δηλώσεις της η υπουργός Ενέργειας της Κύπρου, κ. Πηλείδου, βρίσκεται κοντά στην περιοχή του τεμαχίου 10 (νότια του 6) όπου οι εργασίες της κοινοπραξίας ExxonMobil/ Qatar Petroleum στον στόχο «Γλαύκος» έφεραν ενθαρρυντικά αποτελέσματα.
(*) Ο Γιώργος Κακούρης είναι δημοσιογράφος, διαμένει και εργάζεται στις Βρυξέλλες ως ανταποκριτής κυπριακών μέσων ενημέρωσης
