«Δεν θα πας πουθενά, θα σου φέρουμε εμείς πρωινό και θα φας μαζί μας. Είσαι φιλοξενούμενος μας».
Είμαι στον σταθμό λεωφορείων του Καϊσερί και έχω μια ώρα μέχρι να πάρω το λεωφορείο μου για το Σίβας, τη Σεβάστεια, τον τελευταίο σταθμό του Κιζίλιρμακ.
Οι δυο φιλόξενοι άντρες, ο ένας ΜΗΡλης, όπως μου είπε, ο άλλος μάλλον υποστηρικτής του ΑΚΡ αλλά χωρίς να το διευκρινίζει, μου φέρνουν κουλούρια και τυρί και τσάι και συνεχίζουμε την κουβέντα μας τρώγοντας μαζί.
«Δεν θέλουμε πόλεμο αλλά όταν μας προκαλείτε δε μπορούμε να μείνουμε άπραγοι. Όσο είχατε εκείνον τον πρωθυπουργό, πως τον έλεγαν, αυτόν που δεν φόραγε γραβάτα, όλα πήγαιναν καλά. Τώρα με τον Μητσοτάκη και τους Αμερικανούς όλο προβλήματα δημιουργείτε».
Φτάνω στο Σίβας το μεσημέρι. Ο ήλιος είναι δυνατός αλλά δεν κάνει πολλή ζέστη, ένα δροσερό αεράκι φυσάει πάνω από την πόλη.
Το Σίβας είναι γνωστό για το δεύτερο, μετά το πρώτο στο Ερζερούμ, και καταλυτικής σημασίας για το κίνημα του Μουσταφά Κεμάλ συνέδριο, τον Σεπτέμβριο του 1919. Αλλά και για την «σφαγή του Σίβας», τον Ιούλιο του 1993, όταν όχλος ισλαμιστών έκαψε ξενοδοχείο όπου γινόταν μεγάλο συνέδριο Αλεβήδων, με αποτέλεσμα να χάσουν την ζωή τους 37 άτομα. Μια ανάμνηση που οι κάτοικοι του Σίβας προσπαθούν ακόμα να αφήσουν πίσω τους.
Το κτίριο του συνεδρίου, που είναι σήμερα μουσείο, και δυο πανέμορφοι μεντρεσέδες της σελτζουκικής περιόδου κυριαρχούν στο κέντρο.
Στις μεγάλες αυλές των μεντρεσέδων αναπαυτικά καθίσματα, τσάγια και αναψυκτικά, άντρες και γυναίκες που μιλούν και γελούν μαζί.
«Οι Αμερικανοί έχουν πάλι αρχίσει να θέλουν να εξουσιάσουν τον κόσμο και τώρα προσπαθούν να εμποδίσουν την Τουρκία που έχει γίνει μεγάλη δύναμη».
Ο άντρας που μου μιλάει είναι παλιός γνώριμος από προηγούμενες επισκέψεις μου εδώ. Ευγενικός και πολύ φιλόξενος, που μέχρι την πιο πρόσφατη επίσκεψη μου, τον Ιούλιο του 2019, έπλεκε το εγκώμιο του ΑΚΡ και των επιτευγμάτων του. Τώρα, όπως και άλλοι υποστηρικτές του ΑΚΡ με τους οποίους μιλάω, αναφέρει συνέχεια και μόνο τους Αμερικανούς και το πόσο θέλουν να εμποδίσουν την Τουρκία. Και από όσα λέμε πίνοντας τσάι και καπνίζοντας, συμπεραίνω οτι μάλλον θα ξαναψηφίσει ΑΚΡ αλλά δεν είμαι πια καθόλου σίγουρος. Δεν τον ρωτάω ευθέως, νιώθω οτι θα τον έφερνα σε αμηχανία. Την ίδια σιωπή όσον αφορά την πρόθεση ψήφου παρατηρώ σε κουβέντες μου και με άλλους συνομιλητές μου εδώ.
«Ο κοινός παρανομαστής είναι πια ο αντί-αμερικανισμός. Οποίος δεν θέλει να μιλήσει υπέρ του ΑΚΡ ή δεν έχει πια τίποτα να πει για να πλέξει το εγκώμιο του, μιλάει εναντίον των Αμερικανών», μου λέει ένας ακαδημαϊκός από την Άγκυρα στον οποίο περιγράφω τηλεφωνικά την σιωπή στο Σίβας. Και από την κουβέντα μας προκύπτει οτι ενδέχεται να υπάρχει μια σιωπηλή ομάδα η οποία αποφεύγει να εκφράζεται ανοιχτά αλλά που έχει πάρει αποστάσεις από το ΑΚΡ και το ΜΗΡ και που είναι μάλλον πιο πιθανό να ψηφίσει το ΙΥΙ, παραμένοντας έτσι στην εθνικιστική και συντηρητική τροχιά αλλά αλλάζοντας στρατόπεδο, κυρίως λόγω της οικονομίας.
Μια έρευνα που διεξήχθη τον Νοέμβριο του 2021 από την Toplumsal Etki Arastirmalari Merkezi (TEAM) δείχνει ότι μεταξύ των θρησκευόμενων ψηφοφόρων σε Ικόνιο, Καϊσέρι, Γιόζγκατ, Σίβας, Μαλάτια, Ελαζίγ, Μπίνγκολ, Ερζερούμ, Γκαζιαντέπ, Κοτζαέλι και Κωνσταντινούπολη, το AKP παραμένει το πρώτο κόμμα, με 47,5%. Ωστόσο, η υποστήριξη του AKP το 2018 ήταν 53%.
Ανάλογη μείωση καταγράφεται και για τον Ταγίπ Ερντογάν καθώς ενώ το 2018 τον ψήφισε το 74% των θρησκευόμενων ψηφοφόρων, σήμερα θα τον ψήφιζαν μόνο το 62,2%. Πιο αναλυτικά, το 2018 ψήφισαν Ερντογάν το 71,9% των ψηφοφόρων με μέση θρησκευτικότητα, ενώ σήμερα μόνο το 59,8% από αυτούς θα τον ψήφιζαν.
Σημαντική μείωση καταγράφεται και με τους ψηφοφόρους υψηλής θρησκευτικότητας. Το 84,8% ψήφισε τον Ερντογάν το 2018, ενώ μόνο το 73,6% θα τον ψήφιζε σήμερα.
Στις εκλογές του 2018, το ΑΚΡ πήρε 54,7% στο Σίβας ενώ στις εκλογές του 2015 είχε πάρει 68,35%.
«Οι εντάσεις στην εξωτερική πολιτική δημιουργούνται για να εκλέγονται οι πολιτικοί, το μόνο που οι λαοί θέλουν είναι ειρήνη και συνεργασία», μου λέει ο ιδιοκτήτης του εστιατορίου που τρώω το βράδυ.
Από τα γένια του και τους τρόπους και τα λόγια του καταλαβαίνω οτι είναι «ισλαμιστής». Και οτι δεν θα ψηφίσει ΑΚΡ: «Δε θα πληρώσεις τίποτα. Είσαι φιλοξενούμενος μου εδώ. Να πας με την ευχή του Αλλάχ».
link:
Η συντηρητική ψήφος στην Τουρκία, εδώ.
Αύριο: Μεταξύ Τίγρη και Ευφράτη, η κουρδική μεγαλοαστική τάξη
