ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ

Γκρίζοι Λύκοι , παρελθόν και πραγματικότητα

Μετά την ίδρυση τους από τον «πάτερα» του σκληρού τουρκικού εθνικισμού Αλπαρσλάν Τουρκές στα τέλη της δεκαετίας του '60, οι «εστίες των Ιδεαλιστών», Ülkü Ocakları στα τουρκικά, οι «Γκρίζοι Λύκοι», Bozkurtlar, διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στις βίαιες συγκρούσεις ανάμεσα σε δεξιούς και αριστερούς την δεκαετία του '80 στην Τουρκία.

Αρχικά εμπνευσμένοι από τον παν-τουρανισμό, την αντίληψη δηλαδή ότι η Τουρκία έχει το καθήκον να «απελευθερώσει» τις ευρύτερες περιοχές όπου ζουν "Τούρκοι" και συγγενικά φύλα, και με έντονη την ρατσιστική διάσταση, οι "Γκρίζοι Λύκοι" θα εισέλθουν στο μεγάλο «εργαστήριο» της "Τούρκο-ισλαμικής σύνθεσης" και θα πάρουν μια σαφώς ισλαμιστική διάσταση και δυναμική ήδη από τη δεκαετία του '70, κυρίως όμως μετά το πραξικόπημα του Εβρέν το 1980, κατά την διάρκεια του οποίου φυλακίστηκαν. Μετά το πραξικόπημα, οι "Γκρίζοι Λύκοι" θα αναβιώσουν και, σύμφωνα με Τούρκους και ξένους αναλυτές και δημοσιογράφους, θα αναπτύξουν σχέσεις με το λεγόμενο «βαθύ κράτος» της Τουρκίας. 

Ο παν-τουρανισμός και ο ρατσισμός είχε ήδη εξελιχθεί σε ανάθεμα για τους ιδρυτές της Τουρκικής Δημοκρατίας. με  τον Ισμέτ Ινονού το 1944 και να δηλώνει ότι «η ιδέα του παντουρκισμού είναι νέα, αλλά επικίνδυνη και άρρωστη...».

Ωστόσο, παρόλο που οι "Ιδεαλιστές" εξακολουθούν να αντλούν την μυθολογία και τα σύμβολα τους από τον τουρανισμό, με τους λύκους, τις λύκαινες και τους παγανιστικούς συμβολισμούς τους, στην ουσία τους είναι ένα σκληρό εθνικιστικό κίνημα με έντονη την ισλαμιστική διάσταση. Ένα από τα βασικά τους συνθήματα άλλωστε είναι «τα σώματα μας είναι τουρκικά, η ψυχή μας είναι ισλαμική».

Μέσα στο κλίμα του νέο-οθωμανισμού που κυριαρχεί σήμερα στην Τουρκία, το οποίο έχει διαμορφώσει μια αίσθηση «μοναδικότητας» της Τουρκίας και του ρόλου της στην παγκόσμια ιστορία, η σύλληψη των ιδεολόγων των "Γκρίζων Λύκων" περί μιας «παγκόσμιας τάξης», nizam-i-alem, μέσα στην οποία η μουσουλμανική  Τουρκία θα διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο, έχει έρθει και πάλι στην επιφάνεια των ιδεολογικών ζυμώσεων.

Άγνωστο, ωστόσο, παραμένει το κατά πόσο οι ιδέες και ο ακτιβισμός των "Γκρίζων Λύκων" επηρεάζει τις πολιτικές της Άγκυρας ή απλώς χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο ενός πολιτικού-εκλογικού τακτικισμού, αλλά και πόση απήχηση έχουν στην σημερινή τουρκική κοινωνία. Σύμφωνα με την ετήσια έρευνα για τις πολιτικές και κοινωνικές δυναμικές στην Τουρκία του Πανεπιστημίου Kadir Has της Κωνσταντινούπολης, το 2020 μόνο το 3,2% των Τούρκων αυτοχαρακτηρίζονται ως «Ιδεαλιστές».

Ιδεολογικά, οι απόψεις και η κοσμοθεωρία τους αποτυπώνονται μεν στο κυρίαρχο νέο-οθωμανικό αφήγημα, αλλά εξακολουθεί να παραμένει ασαφές αν θα αποτελέσουν αναπόσπαστο μέρος του υπό νέα διαμόρφωση τουρκικού εθνικισμού, ο οποίος παραδοσιακά έχει κρατήσει αποστάσεις από τον ακτιβισμό και τις ριψοκίνδυνες διπλωματικά για την Τουρκία αντιλήψεις τους. Άλλωστε, η εκλογική επιρροή του κόμματός τους φθίνει διαρκώς, απειλώντας να το αφήσει εκτός Εθνοσυνέλευσης,  ακόμα και μετά την αλλαγή του εκλογικού νόμου που μείωσε το όριο που απαιτείται ώστε ένα κόμμα να εισέλθει στην Βουλή από 10% σε 7%. Αντιθέτως,  ενισχύεται σημαντικά η δυναμική  της Μεράλ Ακσενέρ, παραπέμποντας σε ένα άλλο μίγμα τουρκικού εθνικισμού, σαφώς διαφορετικού των «Γκρίζων Λύκων», όπως αυτός  είναι υπό διαμόρφωση σήμερα.

 

 

Εάν θέλετε κάθε πρωί το ενημερωτικό δελτίο του KReport στο email σας και πρόσβαση σε όλο το περιεχόμενό μας, κάντε μια δοκιμαστική συνδρομή!