Τετάρτη, 29.6.2022
Καλησπέρα σας,
έχετε Γράμμα από την Τουρκία,
φρόντισαν για αυτό ο Ευάγγελος Αρεταίος και η Μαρία Ζαχαράκη.
Ενισχυμένος ο Ερντογάν, αλλά…
Το τηλεφώνημα του Τζο Μπάιντεν στον Τούρκο Πρόεδρο το πρωί της Τρίτης και η επικείμενη συνάντηση τους στο περιθώριο της Συνόδου σήμερα το απόγευμα, φαίνεται ότι έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στη διαμόρφωση της στάσης του Ταγίπ Ερντογάν στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ. Οι εκτιμήσεις, πάντως, που διατυπώνονται στον δημόσιο διάλογο που διεξάγεται στην Τουρκία διίστανται.
"Η Τουρκία πήρε αυτό που ήθελε", μετέδωσε η απεσταλμένη στην Μαδρίτη του φιλοκυβερνητικού τηλεοπτικού δικτύου A Haber, Rüya Akkuş, παρουσιάζοντας τα σημεία της συμφωνίας με Σουηδία και Φινλανδία.
«Ο Ταγίπ Ερντογάν δεν πήρε σχεδόν τίποτα από αυτά που είπε καθώς επιβιβαζόταν στο αεροπλάνο για τη Μαδρίτη ότι θα ήταν το ελάχιστο, για την άρση του βέτο στην ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ», είπε στο KReport ο αναλυτής του Silk Road Program, Gareth Jenkins: «Ακόμη και η μία συγκεκριμένη παραχώρηση στην Τουρκία, η άρση του εμπάργκο όπλων, δεν αποτελεί εγγύηση ότι η Σουηδία και η Φινλανδία θα πουλήσουν όπλα στην Τουρκία. Αφού και οι δύο μπορούν να επιβάλουν ένα νέο εμπάργκο ανά πάσα στιγμή. Το υπόλοιπο της συμφωνίας αποτελείται από επαναδιατυπώσεις από τη Σουηδία και τη Φινλανδία των υφιστάμενων πολιτικών τους και ασαφείς δηλώσεις καλής θέλησης».
Για «παραχώρηση ασυμβίβαστη με τα συμφέροντα της Τουρκίας», έκανε λόγο η Μεράλ Ακσενέρ του ΙΥΙ.
Ωστόσο όπως λένε συνομιλητές του KReport στην Τουρκία, ο Ταγίπ Ερντογάν βγαίνει ενισχυμένος, γιατί κατάφερε να δείξει στους υποστηρικτές του ότι επέβαλε στους συμμάχους να σεβαστούν και να λάβουν σοβαρά υπόψη τις ανησυχίες της Τουρκίας. Αν αυτή η εξέλιξη θα σταθεί ικανή να περιορίσει ή, πολύ περισσότερο, να αναστρέψει την αργή αλλά σταθερή δημοσκοπική «αιμορραγία» των κυβερνητικών κομμάτων, μένει να φανεί.
Τα ελληνοτουρκικά: Σύμφωνα με εκτιμήσεις στην Τουρκία, ο Ταγίπ Ερντογάν επρόκειτο να θέσει τα ελληνοτουρκικά και το θέμα των αμερικανικών βάσεων στην Ελλάδα στον Αμερικανό ομόλογό του κατά τη συνάντησή τους σήμερα το απόγευμα. Μέχρι στιγμής ο Ερντογάν δεν έχει θέσει αυτά τα θέματα στις συζητήσεις της Συνόδου. Βασική ανησυχία της Άγκυρας είναι η αλλαγή συσχετισμών δυνάμεων στην περιοχή και η αντίληψη ότι χάνει την πρωτοκαθεδρία της στην νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ προς όφελος της Ελλάδας.
Ανάλυση: Το τηλεφώνημα Μπάιντεν και η συγκατάθεση Ερντογάν -Τι πήρε η Τουρκία;
Σε άρθρο του σήμερα ο Τούρκος αρθρογράφος και πολιτικός αναλυτής Μουράτ Γετκίν, εξηγεί τον κρίσιμο ρόλο του τηλεφωνήματος Μπάιντεν και προεξοφλεί ότι η Τουρκία θα παραλάβει τα F-16. Αποσπάσματα από το άρθρο του, σε ελληνική απόδοση εδώ.
*** *** ***
Αρκεί η οικονομία για να δώσει εκλογική νίκη στην αντιπολίτευση;
Τα σενάρια και η φημολογία για πρώρες εκλογές συνεχίζονται στην Άγκυρα. Ένα σημαντικό μέρος αναλυτών, φιλικά προσκείμενων στην αντιπολίτευση, εκτιμούν ότι θα γίνουν πρόωρες εκλογές το Νοέμβριο ενώ πρόσωπα που πρόσκεινται στην κυβέρνηση το αρνούνται κατηγορηματικά. Πάντως, οι πρόσφατες κυβερνητικές κινήσεις στο πεδίο της οικονομικής πολιτικής, που δίνουν έμφαση στους συνταξιούχους και στην προοπτική νέας αύξησης 40% του κατώτατου μισθού, ερμηνεύονται από πολλούς ως ισχυρές ενδείξεις περί πρόωρων εκλογών. Το ερώτημα είναι, κατά πόσο η οικονομία μπορεί από μόνη της να προσφέρει τη νίκη στην αντιπολίτευση.
Θρησκευτικότητα: Σύμφωνα με τα ευρήματα αδημοσίευτου σχεδίου επιστημονικού άρθρου που υπογράφουν οι ακαδημαϊκοί Evren Balta και Seda Demiralp, η θρησκευτικότητα εξακολουθεί να διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο στο πως οι πολίτες αντιλαμβάνονται την κατάσταση της οικονομίας, με τους συντηρητικούς θρησκευόμενους να κρατούν αποστάσεις από επικρίσεις και αρνητικές αντιλήψεις κατά της κυβέρνησης. Ωστόσο, στις ομάδες χαμηλών εισοδημάτων, ο παράγοντας της θρησκευτικότητας έχει αρχίσει να εξασθενεί όσον αφορά την αντίληψη της πραγματικότητας της οικονομικής κατάστασης, γι αυτό και η πολύ αργή μεν αλλά σταθερή συρρίκνωση της εκλογικής βάσης του κυβερνώντος κόμματος.
Οικονομική ασφάλεια: Σύμφωνα με τον δημοσιογράφο του αντιπολιτευόμενου έγκριτου ιστότοπου Medyascope, Alphan Telek (εδώ), η αντίληψη περί ασφαλείας μεταλλάσσεται στους κόλπους των ψηφοφόρων και σήμερα η ανάγκη για οικονομική ασφάλεια δείχνει να υπερισχύει της ασφαλείας για την επιβίωση του κράτους, κάτι που η κυβέρνηση προσπαθεί συστηματικά να καλλιεργήσει. Πρόσφατη δημοσκόπηση της εταιρείας Gezici, καταγράφει ότι το 74,8% των Τούρκων θεωρεί πιο σημαντικό πρόβλημα της χώρας την οικονομία ενώ μόνο το 13,8% θεωρεί ως πιο σημαντικό πρόβλημα την τρομοκρατία -δηλαδή την απειλή κατά της Τουρκίας από το ΡΚΚ και άλλες οργανώσεις- και μόλις το 4,2% θεωρεί ότι η εξωτερική πολιτική είναι το πιο σημαντικό πρόβλημα.
*** *** ***
Συγκρούσεις κορυφαίων στην κυβέρνηση
Για κακές σχέσεις ανάμεσα στον υπουργό Άμυνας Χουλουσί Ακάρ (αριστερά) και τον υπουργό Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού (δεξιά) κάνει λόγο ο Τούρκος δημοσιογράφος Ahmet Takan της αντιπολιτευόμενης εφημερίδας Korkusuz, με αφορμή την διάσταση απόψεων ανάμεσα στους δυο άντρες για τον έλεγχο της Στρατοχωροφυλακής.
Δύο αντιλήψεις: Η νέα διάσταση απόψεων αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης αντιπαράθεσης μεταξύ Ακάρ και Σοϊλού, που φαίνεται να εκπροσωπούν δυο διαφορετικές αντιλήψεις στους κόλπους της κυβέρνησης: Ο Ακάρ την πιο μετριοπαθή αντίληψη, σύμφωνα με την οποία η Τουρκία δεν πρέπει να διαρρήξει τις σχέσεις της με τη Δύση ενώ ο Σοϊλού εκπροσωπεί τους πιο σκληρούς, μαζί με το Ντεβλέτ Μπαχτσελί του ΜΗΡ, που θέλουν ανοιχτή και μόνιμη αντιπαράθεση με τη Δύση.
Τόσο ο Ακάρ όσο και ο Σοϊλού απολαμβάνουν σημαντικής δημοτικότητας -ο Ακάρ προηγείται. Κι οι δυο θεωρούνται εν δυνάμει δελφίνοι για το ΑΚΡ -ο Σοϊλού και για το συμμαχικό και εθνικιστικό ΜΗΡ.
Θανατική ποινή: Η διάσταση ανάμεσα στις δυο αντιλήψεις αναδεικνύεται και με αφορμή την ρητορική για την επαναφορά της θανατικής ποινής που κατά καιρούς έρχεται στο προσκήνιο, όπως τώρα λόγω των μεγάλων πυρκαγιών στην Μαρμαρίδα, με τον Ταγίπ Ερντογάν να αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο επανεξέτασης της απόφασης του 2004 για την κατάργηση της. Οι οπαδοί της σύγκρουσης με τη Δύση είναι και οπαδοί της επαναφοράς της θανατικής ποινής ενώ οι μετριοπαθείς αντιτίθενται.
*** *** ***
Δυσφορία από νέα διάκριση σε βάρος των γυναικών
Δυσφορία και αρνητικά σχόλια -αλλά όχι έκπληξη- προκάλεσε η παρότρυνση προς τις γυναίκες να μην παραβρεθούν στην κηδεία του επικεφαλής της ομάδας του Ismailaga camii, της μεγάλης μουσουλμανικής αδελφότητας των Νακσιμπεντί στην Τουρκία, στην οποία παραβρέθηκε ο Ταγίπ Ερντογάν κι όλη η συντηρητική ελίτ της χώρας, συμπεριλαμβανομένου του Αχμέτ Νταβούτογλου.
Η απουσία γυναικών από μια κηδεία την οποία παρακολούθησαν χιλιάδες πιστοί, έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την σημερινή κοινωνία στην Τουρκία όπου οι γυναίκες είναι παρούσες και δραστήριες, και επαναφέρει στη δημόσια σκηνή τον βαθύ συντηρητισμό κύκλων και ομάδων που στηρίζουν ενεργά την κυβέρνηση, και τις καθυστερημένες απόψεις τους για το ρόλο της γυναίκας στη δημόσια και στην ιδιωτική ζωή.
AKP και γυναίκες: Ωστόσο, το ΑΚΡ είναι ένα κόμμα που απολαμβάνει μεγάλη στήριξη των γυναικών, όπως διαχρονικά καταγράφουν οι δημοσκοπήσεις. Όπως εξηγεί στο KReport ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Bilkent της Άγκυρας Δημήτρης Τσαρούχας «οι πολιτικές του κυβερνώντος κόμματος το έκαναν πολύ δημοφιλές στις γυναίκες μικρού και μεσαίου μορφωτικού και οικονομικού επιπέδου. Αυτές αποτελούν την πλειοψηφία του γυναικείου εκλογικού σώματος. Οι μεταρρυθμίσεις στην υγεία, με ευρεία πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας υπηρεσίες αλλά και η υποστήριξη με είδη πρώτης ανάγκης μέσα από τα δίκτυα του κόμματος σε εθνικό, περιφερειακό και δημοτικό επίπεδο, έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στο παρελθόν».
*** *** ***
Τα «Τρολ του Παλατιού»
Ένας ήδη αμφιλεγόμενος νόμος ενάντια στην παραπληροφόρηση, που ετοιμάζεται να εφαρμόσει η τουρκική κυβέρνηση, τίθεται υπό έντονη αποδοκιμασία, μετά τους ισχυρισμούς ότι στην Άγκυρα έχει στηθεί και λειτουργεί ένας ολόκληρος μηχανισμός με δεκάδες χιλιάδες τρολ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που αναλαμβάνουν δράση για λογαριασμό της Προεδρίας, όταν τους δοθεί σχετική εντολή.
Οι τρεις ομάδες «τρολ»: Αυτή τη στιγμή υπάρχουν τρεις ομάδες τρολ, σύμφωνα με τον Ορχάν Σαρίκαγια, πρώην εργαζόμενο σε δήμο του ΑΚΡ και στο φιλοκυβερνητικό τηλεοπτικό δίκτυο ATV:
Τα τρολ του Παλατιού διαχειρίζεται, σύμφωνα με τον Τούρκο δημοσιογράφο Τζαν Ατακλί, ένα κέντρο που έχει την έδρα του εντός της Προεδρίας.
Ο νόμος κατά της παραπληροφόρησης δέχεται επικρίσεις ότι στοχοποιεί τα αντιπολιτευόμενα μέσα ενημέρωσης. Η εφημερίδα «Σοζτζού», μάλιστα, γράφει χαρακτηριστικά ότι «δεν πρόκειται να μείνει δημοσιογράφος έξω από τις φυλακές».
*** *** ***
Μία ματιά στην οικονομία:
Δύο φωτογραφίες για τη σχέση Τουρκίας - Σ. Αραβίας: Πως διαμορφώνονται οι σχέσεις Άγκυρας-Ριάντ μετά την επίσκεψη του Σαουδάραβα πρίγκηπα του θρόνου στην Τουρκία; Η απάντηση έχει δύο όψεις ανάλογα από ποια χώρα τις κοιτάζεις, όπως σωστά επισήμανε ο Τούρκος αρθρογράφος, Μουράτ Γετκίν.
Στην Τουρκία τα ΜΜΕ υιοθετώντας την πρώτη φωτογραφία έστειλαν μήνυμα ισότιμων σχέσεων. Στη Σαουδική Αραβία τα ΜΜΕ προτίμησαν τη δεύτερη φωτογραφία, στέλνοντας μήνυμα με την «υπόκλιση» Ερντογάν στον πρίγκιπα που κάποτε κατηγορούσε ως δολοφόνο. Στην κοινή γραπτή δήλωση των δύο ηγετών μετά τις συνομιλίες τους, πάντως, δεν αναφέρεται καμία συμφωνία ανταλλαγής νομισμάτων (swap) ή συνεργασία των κεντρικών τραπεζών των δύο χωρών. Ο Ερντογάν και ο πρίγκιπας δεν ανακοίνωσαν επίσης καμία επενδυτική συμφωνία.
Επιτόκια -πληθωρισμός: Η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας άφησε το βασικό της επιτόκιο αμετάβλητο στο 14% για έκτο συνεχόμενο μήνα, παρόλο που ο πληθωρισμός έφτασε στα υψηλότερα επίπεδα από τα τέλη της 10ετίας του 1990 στο 73,5% (Μάιο), σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία.
Κατώτατος μισθός: Ο Τούρκος Πρόεδρος Ερντογάν δήλωσε ότι σύντομα θα επαναξιολογηθεί ο κατώτατος μισθός με βάση τον πληθωρισμό. Πάντως, μετά την κριτική της αντιπολίτευσης, ζήτησε από το κοινοβούλιο να μην αυξήσει τον δικό του μισθό 40%.
Περιορισμός δανείων: Η Υπηρεσία Ρύθμισης και Εποπτείας Τραπεζών (BDDK) περιόρισε τα εμπορικά δάνεια σε εταιρείες, των οποίων τα περιουσιακά στοιχεία υπερβαίνουν το 10% του συνολικού ενεργητικού τους ή των ετήσιων εσόδων τους. Πρόκειται για μία νέα πίεση προς τον ιδιωτικό τομέα, προκειμένου να πουλήσει στην αγορά το -δυσεύρετο πλέον- ξένο νόμισμά του.
Ισοτιμία: 1TL/ δολάριο 16,67 και προς ευρώ 17,50. Ηρέμησαν σχετικά οι αγορές μετά το Μνημόνιο για τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ που υπέγραψε η Τουρκία στη Μαδρίτη και η λίρα έχει ανέβει 0.25% έναντι των ξένων νομισμάτων σήμερα.
*** *** ***
Και μία ματιά στον Τύπο:
Νίκη ή κυβίστηση; Η επικοινωνιακή αποτύπωση του Μνημονίου που υπεγράφη στη Μαδρίτη μεταξύ Τουρκίας-Φινλανδίας-Σουηδίας για τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ, στον τουρκικό Τύπο ήταν διττή. Ο φιλοκυβερνητικός τύπος πανηγυρίζει ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν «πήρε ό,τι ήθελε», ο αντιπολιτευτικός κάνει λόγο για κυβίστηση.
Σαμπάχ: Νίκη του Προέδρου Ερντογάν στη Μαδρίτη. Πήρε όλα όσα ήθελε
Oda TV: Ένα βήμα πίσω από τον Ερντογάν... «Δεν μπορούν να μπουν όσο βρίσκομαι στην εξουσία», είχε πει
Τουρκιγέ: Οι εκλογές ενδέχεται να διενεργηθούν το Μάη
Τζουμχουριέτ: Βλέπει κανείς αεροπλάνα; Δεν χρησιμοποιούνται αεροπλάνα για την κατάσβεση των πυρκαγιών στη Μούγλα
Γενί Σαφάκ: Ο πρόεδρος Ερντογάν πηγαίνει στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ με 6 θέματα στη βαλίτσα του. Ένα από αυτά η παράνομη κατοχή των νησιών από την Ελλάδα κι ο παράνομος εξοπλισμός των νησιών.
Γενί Σαφάκ: Όσοι μας έκαναν να περιμένουμε 60 χρόνια, δεν πρέπει να περιμένουν μια απόφαση σε 60 ημέρες
*** *** ***
Τέλος σας προτείνουμε δύο ενδιαφέρουσες αναλύσεις:
-Ο Δημήτρης Τσαρούχας γράφει στο ΕΛΙΑΜΕΠ για την σημασία της ισότητας ανάμεσα στα δυο φύλλα στην Τουρκία και για τους κινδύνους που απειλούν την θέση της γυναίκας μετά την απόσυρση της Άγκυρας από την Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης εδώ.
-Η Yevgeniya Gaber του Atlantic Council εκτιμά ότι ο χρόνος τελειώνει για την Άγκυρα να μεσολαβήσει σε μια ειρηνευτική συμφωνία ανάμεσα στην Ρωσία και την Ουκρανία αλλά και να διορθώσει τις σχέσεις της με τη Δύση εδώ.
Το επόμενο Γράμμα από την Τουρκία θα είναι στην οθόνη σας την Τετάρτη, 6 Ιουλίου.
Καλή συνέχεια -να προσέχετε, να είστε καλά.
Η Συντακτική Ομάδα του KReport
