Του Θανάση Φροντιστή (*)
Το τμήμα του τίτλου στα αγγλικά είναι εισαγόμενο. Όπως εισαγόμενα είναι στη συντριπτική τους πλειοψηφία και τα προϊόντα που προωθεί αυτή η καταναλωτική φρενίτιδα. Της οποίας το οικονομικό αποτέλεσμα θα …πιστωθεί στην «ανάπτυξη» για την οποία μίλησε και ο πρωθυπουργός πρόσφατα στη Βουλή. Ναι, ανάπτυξη με προώθηση της ζήτησης και όχι με αύξηση της παραγωγής, φαίνεται ότι θα έχει η χώρα για φέτος και, όπως λένε, και του χρόνου. Αυτού του είδους την ανάπτυξη είχαμε και την 8ετία 2000-2008, που αύξησε όμως δραστικά τις εισαγωγές και διόγκωσε σε επικίνδυνο βαθμό το εξωτερικό χρέος της χώρας, που μερικοί τώρα το ανεβάζουν πλέον στο ύψος του 200% του ΑΕΠ! Εκείνη η “ανάπτυξη» υποθήκευσε το μέλλον της χώρας και δημιούργησε μια κατάσταση που είναι από δύσκολο έως αδύνατο να αναστραφεί.
Στη χώρα μας, οι εισαγωγείς τα κατάφερναν πάντα περίφημα. Εκπαιδευμένοι και αυτοί και το προσωπικό τους από τις ξένες βιομηχανικές επιχειρήσεις που εκπροσωπούσαν στην Ελλάδα, τα κατάφερναν περίφημα στο μάρκετινγκ και την προώθηση των προϊόντων τους. Κατ’ αντίθεση με τις Ελληνικές βιομηχανικές επιχειρήσεις που είχαν συνηθίσει την κρατικοδίαιτη ….στρατηγική τους, που δεν απαιτούσε καν μάρκετινγκ και προώθηση, αρκούσαν κάποια εύλογα ποσά για μίζες σε κρατικούς λειτουργούς ή/και σε πολιτικούς. Γνωστά πράγματα. Σίγουρες πωλήσεις, γιατί να τρέχουν σε ξένες χώρες για να προωθήσουν τις εξαγωγές. Στον ίδιο φαύλο κύκλο έχει εισέλθει από χρόνια και το πολιτικό σύστημα της χώρας και από ό, τι φαίνεται δεν πρόκειται να βγει. Γιατί , η έξοδος από αυτόν τον φαύλο κύκλο απαιτεί κότσια, γνώσεις, αποφασιστικότητα και στρατηγικό, πριν απ’ όλα σχέδιο, το οποίο θα προωθούσε την ενδογενή περιφερειακή ανάπτυξη του βιομηχανικού-βιοτεχνικού τομέα της οικονομίας και το δίπολό της τις εξαγωγές. Αυτό ήταν πάντοτε μια πολύ δύσκολη άσκηση για τους πολιτικούς μας που λειτουργούν με ορίζοντα, το πολύ, τετραετίας, ενώ ο στρατηγικός αναπτυξιακός σχεδιασμός λειτουργεί σε μακροχρόνια βάση, πάνω στην οποία θα μπορούσαν να δημιουργηθούν προϊόντα με μεγάλη προστιθέμενη αξία που θα μπορούσαν ταυτόχρονα να υπερκαλύψουν τις εισαγωγές, ή, στην χειρότερη περίπτωση, να μειώσουν δραστικά το μονίμως αρνητικό Εμπορικό Ισοζύγιο της χώρας
Τα τελευταία χρόνια, οι πολιτική μιλάνε πολύ και προωθούν τη λεγόμενη «βαριά βιομηχανία της χώρας», δηλ. τον τουρισμό, σαν αντίδοτο στις εισαγωγές. Πράγματι, ο τουρισμός απέφερε στη χώρα το 2019, 19 δις. Ευρώ και φέτος , υπολογίζει η κυβέρνηση, ότι θα αποφέρει 13 δις. Ποτέ όμως οι κυβερνήσεις, δυστυχώς, δεν κάνουν τον σωστό λογαριασμό του τουρισμού. Ποτέ δεν μας δείχνουν και την προστιθέμενη αξία του σε εθνικό επίπεδο. Γιατί, ο τουρισμός προωθεί και/ή κυρίως τις εισαγωγές, αφού τα περισσότερα προϊόντα που καταναλίσκουν, ή αγοράζουν οι επισκέπτες της χώρας είναι εισαγόμενα. Είναι δυνατόν όμως να σώσει τη χώρα ένας τουρισμός με… ντομάτες από την Πολωνία ή την Ολλανδία ή με σουβενίρ από την Κίνα; Θα μπορούσε να συμβάλει αποτελεσματικά στην ουσιαστική ανάπτυξη και μείωση των εισαγωγών, αλλά με Ελληνικά προϊόντα υψηλής ποιότητας και υψηλής προστιθέμενης αξίας. Κάτι τέτοιο όμως δεν το μπορούν οι πολιτικοί μας, που αρκούνται στο εύκολο, στο… εύπεπτο. Το έχουν καταφέρει όμως άλλες μικρές χώρες και μάλιστα απομακρυσμένες από τις μεγάλες αγορές, όπως η Ιρλανδία, η Φινλανδία, η Χιλή, η Νέα Ζηλανδία, η Ταϊβάν και άλλες αναδυόμενες μικρές χώρες.
Δεν θα ήθελα να σχολιάσω το παραμύθι του μικρού εργατικού κόστους ως βασικού παράγοντα στην ανάπτυξη, δηλ. το παραμύθι της λεγόμενης «εσωτερικής υποτίμησης»,, που προωθούσαν συστηματικά σε ανίδεους πολιτικούς η κυρία Μέρκελ και ο κ. Σόιμπλε, της φτηνής δηλ. εργασίας ως του μόνου σχεδόν παράγοντα που βοηθάει την ανάπτυξη και τις εξαγωγές! Αυτού του παραμυθιού έχει γίνει δυστυχώς θιασώτης και η χώρα μας, που, εντούτοις, δεν της έχει βγει. Το μόνο που έχει πράγματι συμβεί είναι να καθηλωθούν οι αμοιβές της εργασίας και τίποτα άλλο. Παρουσιάζουν δε οι υποστηρικτές αυτού του παραμυθιού ως απόδειξη την Κίνα με το μονίμως φτηνό εργατικό δυναμικό. Και αρνούνται να δουν την πραγματικότητα, ότι δηλ. η Κίνα προώθησε στο έπακρο τις νέες τεχνολογίες και πλέον δημιουργεί και παράγει πολλά και πολύπλοκα δικά της βιομηχανικά προϊόντα και τεχνολογίες, κάτι που πραγματικά φοβούνται, τρέμουν οι ηγεσίες της βιομηχανικής Δύσης. Όσο για μας, ο θεός να μας σώσει από τους ανίδεους , στην καλύτερη περίπτωση, και αλλοτριωμένους, στην χειρότερη, πολιτικούς μας.
Black Friday, λοιπόν! Ορμήστε, Έλληνες, και πριμοδοτείστε το εργατικό δυναμικό των χωρών των οποίων τα προϊόντα αγοράζετε. Αυτά, άλλωστε, έχουν φροντίσει οι πολιτικοί μας να είναι στις βιτρίνες…
(*) Δρ. Οικονομολόγος – Συγγραφέας, a.frontistis@gmail.com